Geen vermogensbelasting? Regering-De Croo zoekt het geld niet waar het zit

De regering-De Croo probeert rond een aantal thema’s de indruk te wekken van een gedeeltelijke breuk met het neoliberale besparingsbeleid. De vooruitgang rond een degelijk minimumpensioen – pas na 45 jaar loopbaan – en meer middelen voor de zorg is echter veel te weinig. Enkel strijd van de vakbondsbasis heeft de laatste jaren de arm van de politici een beetje omgewrongen. Een degelijke vermogensbelasting komt er helemaal niet, tegen de belofte van de PS in. Egbert Lachaert van Open VLD spreekt zelfs openlijk en neerbuigend over een “symbolische belasting” die slechts 200 miljoen euro per jaar moet opleveren.

door Peter (Leuven)

Ter vergelijking: het begrotingstekort zal dit jaar bijna 53 miljard bedragen. In de zorg heeft het personeel dringend miljarden extra nodig om het hoofd te bieden aan de jarenlang gegroeide tekorten en de stijgende corona-opnames. Ook in het onderwijs, bij de woonzorgcentra voor ouderen en de sociale dienstverlening in het algemeen, op vlak van sociale huisvesting, infrastructuur … is er alles samen een investering van vele miljarden nodig om de tekorten te beginnen wegwerken. Dit zijn dikwijls regionale bevoegdheden, maar de onwil om de rijkste 1% aan te spreken is bij de traditionele partijen algemeen. De nieuwbakken regering-De Croo smeert enkel een “symbolisch” laagje vernis op een uitgehold kapitalistisch gebouw met economisch verrotte fundamenten.

In België zijn ruime meerderheden in peilingen al jarenlang gewonnen voor een vermogensbelasting. Een belasting op de uitpuilende rijkdom van de allerrijkste 1 tot 2% van de bevolking, vetgemest na vier decennia van opwaartse neoliberale herverdeling. Zo heeft de PVDA het met haar miljonairstaks opgevat, waarbij ze de waarde van de gezinswoning niet meetelt en vervolgens pas boven het miljoen euro vermogen 1% belasting wil heffen, 2% op meer dan 2 miljoen en 3% vanaf 3 miljoen vermogen (aandelen, spaargeld, etc.). Die taks zou jaarlijks ongeveer 8 miljard euro opbrengen. LSP is ook gewonnen voor een vermogensbelasting. In Seattle in de VS dwong onze zusterpartij Socialist Alternative tijdens de zomer de Amazon Tax af. Geen vermogensbelasting, maar een belasting op de 2% grootste bedrijven wat uitbetaalde lonen betreft, om de opbrengst te gebruiken voor sociale doeleinden.

Om een vermogensbelasting zo efficiënt mogelijk toe te passen, is een opheffing van het bankgeheim nodig en de opstelling van een vermogenskadaster. Om te verhinderen dat de rijkste 1 of 2% haar vermogen wegsteekt achter financiële constructies – zoals aandelen onderbrengen in een zelf opgericht bedrijf in de plaats van ze op eigen naam te bezitten – zou de kwestie van publieke eigendom van de banksector zich stellen. Net als de opening van de boekhouding van bedrijven voor controle door democratisch verkozen vertegenwoordigers van de werkenden.

LSP denkt dat het afdwingen van hogere belastingen op de allerrijksten of de grote bedrijven door strijd een belangrijke stap vooruit is. We denken echter niet, in tegenstelling tot de PVDA, dat een fundamentele ommekeer mogelijk is enkel op basis van eerlijkere belastingen. De regering-De Croo heeft naar schatting een verlies van 15,2 miljard aan fiscale inkomsten dit jaar. Een benadering gebaseerd op herverdeling alleen gaat uit van een relatieve stabiliteit en verdere groei van het kapitalisme, terwijl we meer en meer zien dat dit systeem deze stabiliteit niet meer bezit. Door een vermogensbelasting niet te verbinden met de kwestie van bezit en controle van de werkende klasse over de economie wordt de diepte van de crisis van het kapitalisme helaas onderschat. Als we de neerwaartse spiraal van armoede, werkloosheid, dalende koopkracht … willen stoppen, hebben we een meer uitgewerkt actieprogramma richting socialisme en arbeidersdemocratie nodig.