Criminele nalatigheid in de zorg: ook mensen met beperking en hun families geraakt

Gisteren bracht Pano een schokkende reportage over de wachtlijsten voor mensen met een beperking. Het gebrek aan middelen maakt dat die wachtlijsten bijzonder lang zijn, voor sommigen is er amper uitzicht op hulp. Het maakt dat de druk op de familie van mensen met een beperking onhoudbaar is. Zo toonde de reportage een alleenstaande moeder met twee volwassen kinderen met een beperking of een 80-jarige dame die elk weekend en elke vakantie de zorg voor haar 56-jarige dochter moet opnemen.

Deze reportage had normaal in maart op televisie moeten komen. De Covid-19 crisis barstte toen echter los, waardoor de reportage werd uitgesteld. Tijdens die crisis bleek hoe een stelselmatig gebrek aan middelen voor de zorg de gevolgen een pak erger maakte. In de meeste gecommercialiseerde sector van de zorg, de woonzorgcentra, was de tol bijzonder hoog. Ook daar bleek de criminele nalatigheid van opeenvolgende regeringen voor wie zorg een begrotingsonderwerp is en geen kwestie van degelijke dienstverlening aan de bevolking.

De Covid-19 crisis is nog lang niet voorbij, maar nu maakt de Pano-reportage eens te meer duidelijk dat het probleem zich in heel de zorgsector manifesteert. Het resultaat van een gebrek aan middelen voor zorg is dat deze doorgeschoven wordt naar familie of liefdadigheid. Gezinsleden doen al het mogelijke om hun naasten op te vangen en een waardig leven te bieden, maar op de duur gaan ze er zelf aan onderuit. Dit is het geval met heel wat mantelzorgers.

De gezondheidscrisis maakt dat er brede steun is voor de helden van de zorgsector. Het maakt dat een deel van de ellende verder bekend raakt dan de vier muren waarbinnen het plaatsvindt. De schrijnende toestanden raken algemener geweten. De politici hebben er geen antwoord op: ze beloven veel over het aanpakken van de wachtlijsten, maar komen uiteindelijk niet verder dan een beleid dat het wachten enkel langer doet duren. Met het huidige beleid zullen de wachttijden voor mensen met een beperking van prioriteit 3, diegenen met de ‘minste zorgnoden’, toenemen van 19 naar 24 jaar. Eind 2019 stonden 15.978 Vlaamse personen met een beperking op de wachtlijst, zelfs voor diegenen met een grote zorgnood is er een wachttijd van drie jaar.

Voor de Covid-19 crisis was er al protest van de zorgsector: begin maart was er nog een betoging die naar het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Beke trok. Enkele ouders van kinderen met een beperking namen deel aan die betoging. Er waren daarnaast personeelsleden uit de bredere zorgsector: van ziekenhuizen over ouderenzorg tot sociaal werkers. Op 13 september werd het sociaal verzet uit quarantaine gehaald met een betoging van de actiegroep ‘Zorg in Actie’ waaraan 7.000 mensen uit de zorg en sympathisanten deelnamen. Het geeft aan dat het water tot aan de lippen staat, maar ook dat er actiebereidheid is.

We moeten luidkeels en georganiseerd opkomen voor een zorgsector die vertrekt van de noden, niet van de budgettaire beperkingen. Voor de belastingcadeaus aan de grote bedrijven zijn er nooit budgettaire beperkingen, voor mensen die zorgbehoevend zijn gelden andere regels. Dat zit in de logica van het kapitalistisch systeem. Hoog tijd om voor verandering te strijden!