Commerciële model van woonzorgcentra moet weg

Multinationals hebben een groot gewicht in de ouderenzorg. De afgelopen jaren kwamen er vooral plaatsen bij in woonzorgcentra van private bedrijven die vaak in handen zijn van investeerdersgroepen. Senior Living Group, Orpea en Armonea zijn de drie grootste commerciële uitbaters van woonzorgcentra in ons land en zijn alle drie in Franse handen. Zij zijn samen goed voor meer dan de helft van de erkende plaatsen in commerciële woonzorgcentra.

De interesse van private bedrijven in ouderenzorg komt door de winstgevendheid. Door schaalvergroting en ‘efficiëntiewinsten’ (lees: meer doen met minder personeel) werden de winsten opgedreven. Terwijl de aandeelhouders mooie dividenden kregen, waren er schandalen over hoe het personeel en de bewoners werden behandeld. Zo klaagde een reportage van Pano in 2017 aan dat in een woonzorgcentrum amper 3,5 euro per bewoner per dag werd uitgetrokken voor maaltijden. Nochtans kostte een verblijf in een Vlaams woonzorgcentrum vorig jaar gemiddeld 59 euro per dag of 1.771,5 euro per maand. Dat was een stijging met 2,54% op een jaar tijd. Ter info: een gemiddeld pensioen bedraagt 1.100 euro per maand.

De coronacrisis heeft gevolgen voor de woonzorgcentra. De vele coronadoden zetten een demper op het enthousiasme om naar een woonzorgcentrum te trekken. Deze zomer stonden er in de Vlaamse centra al 9.000 bedden leeg, wat meer dan 10% van de totale capaciteit is. In dit geval was Vlaams minister Wouter Beke er voor een keer wel snel bij: de Vlaamse regering trekt meteen 122 miljoen euro uit om de leegstand te vergoeden. Om de winsten in de sector veilig te stellen, is Beke er sneller bij dan om onze ouderen te beschermen.

Managers uit de sector blijven optimistisch. “Er komt een nieuwe vergrijzingsgolf op ons af en dan zullen we de kamers opnieuw kunnen vullen,” aldus een topman van Senior Living Group. Het optimisme is niet verwonderlijk: vandaag zijn de tekorten voor de gemeenschap, de winsten van morgen zijn opnieuw voor de aandeelhouders. De sector rekent erop dat het tekort aan zorg mensen zal verplichten om opnieuw heel veel te betalen voor minimale zorg.

Er is een andere ouderenzorg nodig: gericht op menselijke en toegankelijke zorg en met personeel dat kan rekenen op goede arbeidsvoorwaarden en lonen. In een commercieel model kan dat niet. Haal de markt en de winsthonger uit de woonzorgcentra!