Droogte en ramp in Siberië. Hoog tijd voor systeemverandering

Vorig jaar was het op één na warmste op wereldniveau. Dit jaar wordt gekenmerkt door verschillende rampen als gevolg van de klimaatverandering. Het begon dit jaar met de ergste branden uit de geschiedenis van Australië. Op 20 juni beleefde Siberië zijn ergste hitte ooit: in Verkhoyansk was het 38 graden! De klimaatveranderingen die verwacht en gevreesd werden voor 2100 doen zich 80 jaar eerder voor dan verwacht!

Artikel door Ophélie (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Een zichzelf versterkend fenomeen

Sinds januari al zijn de temperaturen in Siberië abnormaal hoog en mei bracht een uitzonderlijke hittegolf, met temperaturen tussen 30 en 35°C. Eerdere records zijn met meer dan tien graden gebroken en dit is 20 tot 25 graden boven de ‘normale’ temperatuur voor deze regio in deze periode.

Zulke temperaturen in de poolcirkel, één van de koudste gebieden ter wereld, zijn geen sinecure. Het is even onwaarschijnlijk als een hittegolf met temperaturen tot 35 graden in Midden-Europa in maart of april. Deze klimaatverandering is zorgwekkend en heeft wereldwijde gevolgen.

Deze opwarming zorgt voor een geleidelijke ontdooiing van de permafrost en voor het smelten van het ijs dat de Arctische Zee en Groenland bedekt. Van daaruit komen broeikasgassen, met name methaan en CO2, in de atmosfeer terecht, waardoor de opwarming van de aarde wordt versterkt en het ontdooien van de permafrost wordt versneld. Dit smeltfenomeen leidde ook tot de ineenstorting van een oliereservoir in Arctisch Rusland in een elektriciteitscentrale die niet aan de veiligheidsnormen voldeed. Er werd 21.000 ton koolwaterstoffen in het milieu geloosd, hetgeen in deze bijzonder kwetsbare regio een milieuramp veroorzaakte. Bovendien zorgen dergelijke warme temperaturen ervoor dat branden zich sneller kunnen verspreiden. De droogte creëert grote bosbranden, die eveneens bijdragen aan de opwarming in de regio.

2020: alle records gebroken

We moeten ons nu voorbereiden op een hete zomer, waarschuwde het Europees kantoor van de Wereldgezondheidsorganisatie. Bovendien zou de klimaatcrisis de gezondheidscrisis kunnen verergeren. Het Global Heatwave Health Information Network waarschuwde op 26 mei: een hittegolf verergert de gezondheidstoestand van Covid-19 patiënten, leidt tot een extra toestroom van mensen die getroffen zijn door de gevolgen van de hitte in de ziekenhuizen en kan mensen op koele plaatsen concentreren, wat de verspreiding van het virus ten goede komt.

De klimaatverandering is bezig en we voelen het. De opwarming van de aarde heeft een directe invloed op ons leven. April en mei waren in ons land de droogste sinds 1893. Broeikasgasconcentraties veroorzaken een temperatuurstijging, waarbij hittegolven frequenter en intenser worden. Deze zijn op elk continent een terugkerende uitdaging geworden. Maar hoe komen we in zo’n dramatische situatie terecht als klimaatwetenschappers al decennia lang het klimaatalarm luiden? Waarom is er geen noemenswaardige actie ondernomen om het probleem aan te pakken, terwijl de meerderheid van de gevestigde orde zich bewust is van de ernst van de milieucrisis? Hoe kan dit gebrek aan actie verklaard worden in de nasleep van de historische klimaatmarsen in 2019?

We weten hoe we de opwarming van de aarde moeten aanpakken. We hebben al de technologische middelen om de trend om te buigen of op zijn minst te neutraliseren. Het probleem is dat de bestaande technologieën op basis van wind, golven en zonne-energie op grote schaal moeten worden toegepast, dat er een forse uitbouw nodig is van het openbaar vervoer dat gratis moet worden, dat het spoorwegnet moet worden ontwikkeld zodat er een betaalbaar en efficiënt alternatief is voor vliegreizen op korte en middellange afstanden, dat de auto-industrie moet worden omgeschakeld op het gebruik van hernieuwbare energiebronnen … en vooral: dit alles is niet in het belang van de kapitalisten.

De zeer hoge winsten uit de mijnbouw en de exploitatie van fossiele brandstoffen vormen een rem op het onderzoek naar en de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen. Waarom zouden deze bedrijven die in de praktijk de koers van het energiebeleid bepalen, hun winstgevendheid schaden door het ontwikkelen van groene energie?

Het gebrek aan daadkracht van de overheid komt eigenlijk voort uit het onvermogen van de markt om de milieucrisis op te lossen. Een derde van de wereldwijde koolstofuitstoot kan teruggebracht worden tot 20 bedrijven, meer dan 70% van de uitstoot kan teruggebracht worden tot 100 bedrijven. De verantwoordelijkheid van deze bedrijven in de milieucrisis is enorm. We hebben geen tijd meer te verliezen! De klimaatverandering stelt ons voor enorme uitdagingen die het kapitalisme niet aankan.

Laten we vechten tegen dit systeem dat ons leven en de planeet verrot!

In een markteconomie wordt niet geproduceerd op basis van de behoeften, waaronder de behoefte van een leefbare planeet. Er is een andere organisatie van de productie nodig. Het alternatief voor vervuiling en kapitalistische verspilling ligt in de democratische controle en bezit van de natuurlijke grondstoffen en de sleutelsectoren van de economie.

Alleen door de controle van de grote aandeelhouders en superrijken over ons leven en onze planeet uit te schakelen, kunnen we de productie afstemmen op de klimaatnoodtoestand. We hebben een rationele democratische planning nodig, een verandering van de samenleving: een democratische socialistische samenleving waarin middelen worden gebruikt voor de behoeften van mens en milieu en niet om de winsten van een kleine minderheid te verhogen. Deze radicale verandering kan enkel bekomen worden door de werkenden en hun gezinnen, de belangrijkste slachtoffers van de opwarming van de aarde en toekomstige pandemieën.