Op maandag 19 december 1960 hing de staking tegen de Eenheidswet in de lucht. Er was de aankondiging van de staking van het ACOD in de openbare diensten, maar deze oproep kreeg ook in de privésector gehoor. Een maandenlange campagne tegen de Eenheidswet en het vooruitzicht van harde besparingen had geleid tot een groeiend ongenoegen. Op 19 december staan we aan de vooravond van de storm.
De Eenheidswet was een project van premier Eyskens (katholiek) en het omvatte een aantal maatregelen die er op gericht waren om de “concurrentiepositie” van het land te verbeteren. Dat moest volgens de premier en de burgerij door met de overheid deel te nemen aan private investeringen, het aanvallen van de arbeiders door een verhoging van de voorloper van de BTW, het verhogen van de pensioenleeftijd van ambtenaren, het verlagen van het budget voor de gemeenten en de sociale sector en het beperken van de rechten inzake ziekteverzekering en werkloosheidsuitkeringen. Tegenover de voorstellen van deze “Eenheidswet” werd maandenlang campagne gevoerd door de BSP (de voorloper van de huidige SP.a en PS) en het ABVV. Deze campagne kreeg de naam “Operatie Waarheid”.
De woede tegenover de geplande aanval op de verworvenheden van de arbeidersbeweging was bijzonder groot. Bovendien lagen een aantal ervaringen van arbeidersstrijd nog vers in het geheugen: van het protest bij het einde van de oorlog tot de Koningskwestie en de regionale en sectoriële stakingen in de jaren 1950. Dit alles vormde een vulkaan van ongenoegen die met een ongeziene kracht tot uitbarsten zou komen vanaf 20 december.
De geplande staking in de openbare diensten kreeg op 19 december de steun van een aantal personeelsvergaderingen. Onder meer bij Cockerill in Ougrée (Luik) werd een algemene vergadering gehouden waar werd uitgehaald naar de weigering van de nationale ABVV-leiding om een algemene staking te organiseren. Zowel de rechtervleugel in de nationale leiding (rond onder meer Louis Major die tevens BSP-parlementslid was) als de linkervleugel (rond André Renard) weigerde om dat ordewoord naar voor te schuiven. Zonder ordewoord van de nationale leiding was het op 19 december duidelijk dat er actie zou worden gevoerd bij onder meer Cockerill, ACEC in Charleroi maar ook onder de Antwerpse dokwerkers die gedurende heel de strijd vooraan zouden staan.
De media berichten dat het ACV geheime onderhandelingen voert met de regering, maar een dag later zouden ook heel wat ACV-leden en militanten mee in actie komen. In de avond van 19 december organiseren de stakersposten zich om onder meer het spoorverkeer plat te leggen. Jongeren en militante arbeiders sluiten zich bij de stakersposten van de openbare diensten aan. Het potentieel voor de beweging bleek eerder al op een betoging in gemeenschappelijk vakbondsfront in Antwerpen op 8 oktober. Toen betoogden tienduizenden arbeiders tegen de Eenheidswet. Op 15 december werd het werk al even neergelegd in Gent. Om te protesteren tegen de Eenheidswet werd tijdens het huwelijk van Boudewijn en Fabiola gestaakt.