Afghanistan: Taliban, krijgsheren en onstabiliteit. Door de VS georganiseerde verkiezingen worden aanzien als een klucht

De dromen van de regering-Bush over stabiliteit, vrede en democratie in Afghanistan liggen in duigen. De toename van het aantal aanvallen door de Taliban en de opstanden door andere groepen hebben er reeds toe geleid dat er meer soldaten van de VS en haar ‘coalitie’ gesneuveld zijn na het formele einde van de oorlog om de Taliban omver te werpen in 2002, als tijdens die oorlog. Na drie jaar van VS-bezetting, heeft de Afghaanse bevolking nog steeds te lijden aan armoede en werkloosheid. 1,2 miljoen Afghanen worden geconfronteerd met honger. De overgrote meerderheid heeft geen toegang tot gezondheidszorg, drinkwater, onderwijs, wegen, transport, elektriciteit of andere basisdiensten.

Khalid Bhatti, Lahore (Pakistan)

Volgens schattingen heeft het aanhoudende geweld de voorbije 25 jaar tot 10% van de totale bevolking omgebracht. Meer dan 6 miljoen Afghanen leven als vluchtelingen in kampen in Pakistan en Iran. Ze leven daar in extreme armoede. Afghaanse families verkopen hun kinderen voor 70 tot 90 Euro. Duizenden vrouwen en jonge meisjes worden ieder jaar verkocht voor de prostitutie. De economie ligt op apegapen. Er bestaat geen centrale staatsstructuur. De gevolgen van de financiering door het imperialisme van de Mujahdeen opstand tegen het pro-Sovjetunie regime van Afghanistan in de jaren 1980 en de gevechten tussen de verschillende krijgsheren van de Mujahdeen en de door Pakistan gesteunde Taliban in de jaren 1990, hebben het land decennia ver teruggeworpen.

De Afghaanse krijgsheren controleren 80% van het land. Een aantal van hen zijn marionetten van het VS-imperialisme, terwijl anderen geld verwerven via andere imperialistische mogendheden en met de drugshandel. Frankrijk, Duitsland, Rusland en de VS geven financiële steun aan verschillende krijgsheren. De daarbij betrokken krachten zijn mee verantwoordelijk voor breed verspreide schendingen van de mensenrechten. Krijgsheren zoals generaal Rashid Dostam en Ismail Khan zijn verantwoordelijk voor het uitmoorden van duizenden mensen.

Er bestaat niet zoiets als ‘democratie’ in Afghanistan, wat de bezettingstroepen ook mogen beweren. Er werd veel gesproken over het “succes” van de registratie van de kiezers. En ja, het was in bepaalde regio’s erg succesvol aangezien het totaal aantal geregistreerde kiezers er soms tot 30% hoger ligt dan het potentieel aantal stemgerechtigden… Een Afghaanse minister moest toegeven dat 10% van de 10,5 miljoen geregistreerde kiezers wellicht meer dan één keer op de lijst staat.

Een aantal maanden geleden heeft de VS belangrijke sommen geld uitgegeven om vertegenwoordigers die deelnamen aan de ‘Grote Raad’ (Loyah Girgah) om te kopen. Op die raad werd Hamid Karzai ‘verkozen’ als interim president door naar voor te treden op het einde van de bijeenkomst. Nu geeft de VS miljoenen dollars aan het omkopen van de machtige religieuze en regionale krijgsheren. De supermacht gebruikte alle mogelijke middelen om Hamid Karzai tot president te laten verkiezingen, daarbij worden potentiële tegenkandidaten omgekocht om zich terug te trekken. Aangezien het resultaat reeds op voorhand vast staat, beschouwen veel Afghanen het zogenaamde ‘democratische’ proces terecht als een klucht. Velen vragen zich af waarom ze zouden stemmen.

De Taliban en andere oppositiekrachten voeren campagne om de verkiezingen te boycotten. Ze bedreigen potentiële kiezers en stellen dat deze “de gevolgen” zullen moeten dragen als ze toch gaan stemmen. Anderzijds wordt door de ‘coalitie’ en de Afghaanse regering sterke druk gezet op de bevolking om toch te gaan stemmen. In één regio werd op 22 september op de radio omgeroepen dat alle leden van de Terezai-stam voor Karzai moeten stemmen, “Als een Terezai voor een andere kandidaat stemt, zal de stam hun huizen platbranden.” Het is bijgevolg waarschijnlijk dat Karzai de presidentsverkiezingen zal winnen dankzij de steun van de VS. Maar zijn overwinning zal niet leiden tot meer stabiliteit in Afghanistan. Zijn regime is volledig afhankelijk van de VS, als de Amerikaanse troepen het land verlaten, zou de regering van Karzai het geen week volhouden.

Verdeeldheid onder de krijgsheren

Er zijn belangrijke meningsverschillen binnen de krachten van de Noordelijke Alliantie, de coalitie van krijgsheren waarop de VS zich baseerde om de Taliban in 2002 van de macht te stoten. Ahmed Shah Masud, een broer van een bekende overleden krijgsheer, steunt openlijk Karzai. De tegenstellingen tussen Quasim Fahim (de minister van defensie) en generaal Rashid Dostam (vice-minister van defensie en een gevreesde krijgsheer), nemen eveneens toe. Het verwijderen van Ismail Khan van zijn functie als gouverneur van de provincie Herat is een ander element dat wijst op verdeeldheid in de Noordelijke Alliantie, en van het optreden van de VS tegenover elementen die zij beschouwen als pro-Iraans. Ismail Khan werd aangesteld als federale minister, maar weigerde deze nieuwe functie. De gevechten tussen zijn troepen en het Afghaanse leger gaan nog steeds verder en daarbij zijn reeds meer dan 500 slachtoffers gevallen. Het is waarschijnlijk dat na de verkiezingen de VS verder zal proberen om de Noordelijke Alliantie te verzwakken om het kamp van Karzai te versterken. Maar dit zal niet eenvoudig zijn. Als de VS teveel druk zet op de Noordelijke Alliantie kan de situatie leiden tot een burgeroorlog. Ismail Khan heeft reeds gedreigd om een coalitie te sluiten met de Taliban.

Imperialistische en lokale mogendheden spelen een constant machtsspel in Afghanistan. Generaal Qasim Fahim is nog steeds de ‘sterke man’ van Kaboel en de Russische regering steunt hem volledig. Het Franse imperialisme staat eveneens achter Qasim Fahim. Het verwijderen van Ismail Khan als gouverneur van Herat betekent een stap achteruit voor het Iraanse regime aangezien hij een vertrouweling was van de Iraanse leiders. Pakistan speelt ook een rol in Afghanisten. De islamitisch fundamentalistische fractie van het Pakistaanse staatsapparaat steunt nog steeds de Taliban en andere militante groepen.

Ieder land in de regio is betrokken in deze mogelijke oorlog in Afghanistan. Maar de meerderheid van de bevolking wil vrede, stabiliteit, werkgelegenheid en democratie. Ze zijn het geweld en de vernielingen beu en willen in vrede leven.

Dat is de voornaamste reden waarom de overgrote meerderheid van de bevolking de Taliban nog niet steunt. Maar de bevolking voelt zich ook verraden door Karzai en de VS. Velen hebben geen illusies meer in het feit dat de door de VS geleide bezetting zou kunnen leiden tot vrede, welvaart en economisch herstel. De massa’s zien de ‘coalitie’-troepen als bezettingslegers. De stalinistische PDPA (People’s Democratic Party of Afghanistan) is er niet in geslaagd om een alternatief aan te bieden. De leiding van de PDPA is meer geïnteresseerd in het verkrijgen van jobs in de Afghaanse regering. Ze bieden geen socialistisch alternatief aan tegenover de oorlog, bezetting en het fundamentalisme. Na de val van de Sovjetunie denkt de PDPA blijkbaar dat enkel het imperialisme stabiliteit en vrede kan brengen.

Afghanistan is etnisch sterk verdeeld. De regering in Kaboel wordt gedomineerd door niet-Pashtoons. Karzai (die zelf een Pashtoon is) beloofde een grotere vertegenwoordiging voor deze etnische groep. Maar zijn plannen betekenen dat er minder vertegenwoordiging zou zijn van andere etnische groepen. De groeiende sociale, politieke en economische crisis zal de etnische tegenstellingen enkel verscherpen.

Afghanistan is een voorbeeld van hoe het kapitalisme niet in staat is om de fundamentele problemen van de bevolking in de neo-koloniale wereld op te lossen. De beloftes van “heropbouw” die destijds naar voor werden gebracht door de Westerse mogendheden, zijn vandaag niet meer dan een verre droom. Het kapitalisme in Afghanistan leidt enkel tot vernietiging, armoede en honger.

Afghaanse vrouwen worden nog steeds geconfronteerd met verschrikkelijke omstandigheden. Er is na de val van het ultra-reactionaire Taliban regime geen fundamentele verandering gekomen in hun situatie. Twee weken geleden werd nog bericht dat VS-soldaten 13 jonge Afghaanse meisjes hadden verkracht en vermoord op de luchtmachtbasis van Bagram. Seksueel misbruik en geweld tegenover vrouwen nemen toe. Een Afghaanse vrouw zei in een recent interview dat ze tijdens het regime van de Taliban verplicht werd om een Boerka te dragen, maar dat ze dit nu vrijwillig doet om zichzelf te beschermen. Krijgsheren zijn eveneens verantwoordelijk voor heel wat misdrijven tegenover vrouwen. In veel gebieden van Afghanistan lijden vrouwen nog steeds onder dezelfde repressieve voorwaarden als ten tijde van de Talibans.

Enkel het omverwerpen van het kapitalisme en de vorming van een democratische socialistische samenleving, als onderdeel van een socialistische confederatie op regionaal niveau, zal een einde maken aan de miserie waarmee de bevolking geconfronteerd wordt. Een geplande economie onder democratische controle en beheer van de werkende bevolking kan welvaart, vrede en stabiliteit brengen in Afghanistan. Socialisme is de enige weg vooruit.