De verdere verspreiding van het geweld en de moordpartijen in Pakistan ondermijnt verder de regering. Even dreigde een coalitiepartner uit de regering te stappen nadat tientallen militanten van de partij werden vermoord in de zuidelijke stad Karachi. Het geweld lijkt doelgericht te zijn. Vanuit de VS wordt intussen de discussie geopend over een mogelijk nieuw front tegen de Taliban in Noord-Waziristan.
De afgelopen dagen nam de politieke onstabiliteit in Pakistan verder toe. In de grootste stad van het land, de zuidelijke havenstad Karachi, werden tientallen mensen vermoord. Het ging daarbij vooral om politieke activisten, hoofdzakelijk van de partij MQM. Dat is een regionale partij met een nationalistische retoriek gebaseerd op de Muhajirs, de Urdusprekende moslims die vanuit India naar Pakistan trokken bij de opdeling van het land in 1947. Deze Muhajirs trokken vooral naar Karachi, waar ze deel uitmaakten van de heersende elite van het land. De MQM is een kleine en lokale partij (ook al zijn er pogingen om op religieus-sectaire basis een werking aan de dag te leggen in het uiterste noorden van het land) met een gemengd karakter. Het is een hoofdzakelijk rechtse en racistische partij die het geweld niet schuwt.
MQM is een partner van de PPP (Pakistaanse Volkspartij) in de nationale regering. Het doelgerichte geweld tegen de MQM in Karachi is niet nieuw, de stad kent al jarenlang sectair geweld. In december was er nog een dodelijke bomaanslag op een processie van de Sjiietische minderheid in de stad.
De intensiteit van het geweld de afgelopen dagen was opvallend, op drie dagen tijd werden 35 politieke activisten vermoord. Het leidde meteen tot verwijten van de MQM tegenover de PPP die verweten werd om het geweld niet tegen te houden. De veiligheidsmaatregelen in het kader van het bezoek van de Britse minister Milliband volstonden niet om het geweld tegen te houden. Verschillende verkozenen van MQM eisten dat hun partij uit de regering zou stappen, wat de meerderheid rond de PPP niet zou bedreigen maar toch een nederlaag zou vormen voor de regeringsstabiliteit. Intussen is de MQM op dat standpunt terug gekomen, ook al werd eerder beweerd dat de verantwoordelijken voor het geweld “volledige bescherming” genoten van “delen van de lokale regering” (geleid door de PPP).
Een mogelijke alternatieve partner voor de regering is de PML-N van Nawaz Sharif. Sharif is een voormalige premier die net als de huidige regeringsploeg werd beschuldigd van corruptie en fraude. Sharif probeerde zich op te werpen als de voornaamste uitdager voor de PPP maar er is al maandenlang sprake van toenadering tussen de PPP en de PML-N met het oog op een regeringsdeelname van die laatste partij. Ook vanuit het Westen wordt daarop aangedrongen, maar Sharif houdt nog (even) de boot af. Dit weekend liet hij een geplande ontmoeting met Milliband op de klippen lopen door dichte mist in en rond Lahore aan te grijpen als excuus om niet naar Islamabad te reizen voor het geplande gesprek. Dat hij tegelijk wel naar Quatar kon reizen (op uitnodiging van de emir van Quatar) maakt duidelijk dat het een excuus was om het gesprek uit te stellen. Het regime staat voor een quasi onmogelijke taak. De economische situatie in het land is rampzalig. De energietoevoer in veel gebieden is gebrekkig, elektriciteitspannes zijn schering en inslag. De etnische en religieuze spanningen nemen fors toe en er is het blijvende probleem van de fundamentalistische strijders die overal in het land actief zijn.
In 2009 werden offensieven ingezet in de Swatvallei en Zuid-Waziristan, vanuit de VS wordt aangedrongen op een nieuw offensief in Noord-Waziristan. Bovendien blijft Balochistan erg onstabiel, mogelijk wordt dit een volgende brandhaard. In de loop van 2009 werden 12.800 van fundamentalisme verdachte militanten opgepakt, daaronder 75 leden van Al Qaeda en 9.739 lokale Taliban-militanten. Er waren – volgens regeringscijfers – in 2009 2.586 aanslagen waarbij meer dan 3.000 mensen omkwamen en 7.000 gewonden vielen. De regering wijst erop dat de Taliban steeds meer overgaat tot gecoördineerde aanvallen.
Geen enkele traditionele partij biedt een ernstig antwoord op de situatie. De hoop in verandering met een PPP-regering is al lang verdwenen, het probleem is echter dat er geen grootschalig politiek alternatief is. Dat biedt ruimte aan andere gediscrediteerde figuren uit het verleden om terug te komen. Nawaz Sharif probeert dit en mogelijk komt er ook een terugkeer van voormalig militair dictator Musharraf. Alle traditionele partijen staan voor een neoliberaal beleid dat zich baseert op partnerschappen met machtige bondgenoten zoals de VS en China.
De sleutel tot verandering ligt bij de arbeidersklasse. Er is heel wat ongenoegen aanwezig en er zijn protestacties. Dit weekend nog was er een grote betoging in de stad Faisalabad uit protest tegen de regelmatige stroomonderbrekingen (zie foto hiernaast). Een woedende menigte betogers legde het verkeer plat en stak banden in brand. Er werden slogans geroepen tegen de regering en het lokale elektriciteitsbedrijf. Dit soort acties is nog grotendeels ongeorganiseerd en vrij spontaan. Het zal er op aankomen om de traditie van democratisch georganiseerde massale arbeidersorganisaties opnieuw te vestigen in Pakistan. De vakbondsbeweging is verzwakt en gefragmenteerd, er is amper enige nationale coördinatie. De linkse socialisten spelen in Pakistan een cruciale rol in het organiseren van vakbonden en het heropbouwen van een nationale vakbondsbeweging.