Opel openhouden: Nationaliseren om jobs te redden

General Motors opteert voor Magna om Opel in Europa over te nemen. Hoewel dit geen definitieve beslissing is, betekent dit weinig goeds voor Opel-Antwerpen. Wat Magna steeds heeft gezegd, wordt ook nu herhaald: de Antwerpse vestiging zal niet langer Opels produceren.

Artikel uit de oktobereditie van Socialistisch Links. Hier vind je ons archief over de automobielsector

Overname door Magna

De overname van Opel door Magna kan nog afspringen. Autoanalist Vic Heylen stelde: “Magna moet met zoveel voorwaarden en politieke eisen rekening houden dat het geen kant op kan. Uiteindelijk dreigt ook de Russische Sberbank, zijn geldschieter, af te haken en dan is het over en out.” Heylen pleit voor een faillissement van Opel omdat een overnemer dan “met een schone lei” kan beginnen en er enkel “de vetste brokken” zal uitpikken en “dan doet Antwerpen weer mee” (Gazet van Antwerpen 12 september).

Voorlopig is de overname door Magna evenwel nog steeds de optie die wordt verkozen door zowel General Motors, de Duitse overheden als de vakbondsleidingen. Magna heeft steeds gesteld dat er minstens 10.000 jobs zouden verdwijnen bij Opel. Een deel daarvan (4.500 jobs) zal weg moeten in Duitsland, vooral Bochum kan hard getroffen worden. Daarnaast verdwijnen er 6.000 jobs in andere Europese landen: Antwerpen, Luton en Zaragossa zullen vooral in de klappen delen. Het sociaal bloedbad dat Magna wil aanrichten, wordt grotendeels gefinancierd met overheidsgeld. De Duitse belastingbetalers zullen maar liefst 4,5 miljard euro moeten ophoesten.

Voor Antwerpen is er binnen het nieuwe Opel geen plaats. In het beste geval blijft de fabriek open om modellen, met een beperkte oplage, van andere merken te assembleren. Ook bij die optie zal er personeel afgedankt worden en zal er veeleer met tijdelijke arbeiders worden gewerkt. Bovendien stelt zich de vraag welk merk nieuwe modellen buitenshuis zal laten assembleren en tegen welke prijs.

Sociaal drama

De sluiting van Opel-Antwerpen is een sociaal drama. Samen met de indirecte jobs (bij onderaannemers) kan dit oplopen tot 10.000 jobs die verdwijnen. Dit betekent minder bijdragen aan de sociale zekerheid en belastingen, terwijl tegelijk extra werkloosheidsuitkeringen moeten worden betaald. Met andere woorden: om de winsten van Magna veilig te stellen, moet de gemeenschap maar betalen.

Dit sociaal drama zal geen fundamenteel antwoord bieden op de overproductiecrisis in de sector. Vandaag produceert Opel-Antwerpen evenveel wagens als tien jaar geleden, maar wel met slechts een vijfde van het personeel. Het opdrijven van de flexibiliteit en productiviteit is een constante in deze sector. De arbeiders worden uitgeperst en krijgen als “beloning” om de paar jaar een nieuw sociaal bloedbad.

Nood aan een alternatief

Het is geen oplossing om de hoop te vestigen in een concurrentie met de arbeiders van andere vestigingen. Het zijn niet die arbeiders die verantwoordelijk zijn voor de overproductiecrisis. Lobbywerk en pogingen tot al dan niet geheime akkoorden met Magna zullen evenmin een oplossing bieden en drijven de spanning onder de arbeiders enkel maar op.

Er is nood aan een offensief antwoord. Opel-Antwerpen moet worden genationaliseerd onder controle en beheer van de gemeenschap. Zo kan de gemeenschap gebruik maken van de aanwezige technologie, kennis en arbeidskracht in domeinen van mobiliteit of andere maatschappelijk nuttige sectoren. Opel Antwerpen zou bijvoorbeeld een kennis- en productiecentrum voor milieuvriendelijke en openbare oplossingen voor mobiliteit kunnen worden.

Een dergelijk alternatief kan enkel worden afgedwongen op basis van strijd. Het organiseren van regelmatige personeelsvergaderingen om de strijd voor te bereiden en mogelijke alternatieven uit te werken, zou een eerste stap kunnen zijn. Het zou bovendien de frustraties over een gebrek aan informatie op de werkvloer kunnen wegnemen. In de strijd voor het behoud van jobs moeten we niet rekenen op beloften van het patronaat (de arbeiders van Opel kennen de waarde van dat soort beloften) of traditionele politici. We zullen het zelf moeten doen door de Opel-arbeiders te organiseren en van daaruit solidariteit op te bouwen onder andere arbeiders in de regio en andere vestigingen van Opel.