Nederland. Minder markt – meer socialisme

In het kader van de Europese verkiezingen had onze Nederlandse zusterorganisatie Offensief een gesprek met Johan Kwisthout, kandidaat voor de Socialistische Partij bij de verkiezingen. De SP is een linkse formatie die de afgelopen jaren een brede steun heeft gekregen op basis van een radicaal oppositieprofiel. Leden van Offensief zijn ook actief bij de SP en roepen uiteraard op om voor deze partij te stemmen.

Waarom sta jij kandidaat voor de Europese Verkiezingen?

Europa staat voor “meer markt en minder overheid”. En voor “meer Brussel en minder Nederland”. De SP is de enige partij die op BEIDE punten een duidelijk ‘nee’ laat horen. En dus de partij waar mensen thuis horen die juist MEER zeggenschap dicht bij huis willen over de economie, de zorg, het openbaar vervoer, de energielevering, enzovoorts. Ook hier in Breda zien we de gevolgen van Europese regelzucht. Denk aan de verplichte liberalisering van de energiemarkt, verplichte aanbesteding van thuiszorg en openbaar vervoer. In ieder geval de nutsvoorzieningen moeten niet verplicht worden te concurreren, maar in overheidshanden blijven of weer komen. Ik wil me daar sterk voor maken in de campagne, en mocht ik verkozen worden, ook in het Europees Parlement.

De SP wil minder Brussel, hoe kunnen we/wil jij daar vorm aan geven?

Minder Brussel betekent vooral, dat we af moeten van steeds meer markt en steeds minder overheid. We moeten weg van steeds meer Brusselse bevelen en steeds minder nationale bevoegdheden. We moeten eerlijker samenwerken in Europa en ons daarom minder laten commnanderen door grote landen en de Brusselse bureaucratie, die veel te vaak aan de leiband loopt van banken, beleggers, beurzen en bedrijven.

Veel Europees beleid kan echter nationaal of lokaal vormgegeven worden: zo dicht mogelijk bij de mensen. Dat is effectiever én democratischer, in plaats van de besluitvorming in de ondoorzichtige en door lobbyisten doordrongen Brusselse bureaucratie die alleen maar de belangen van het kapitalisme dient. Echter, juist op de gebieden waar de Europese Unie nuttig kan zijn, zoals de grensoverschrijdende milieuproblemen, criminaliteit en openbaar vervoer, presteert Brussel slecht. Er is nu bijvoorbeeld minder grensoverschrijdend openbaar personenvervoer per bus of per trein dan vroeger het geval was. Juist omdat de overheden zich hiervan teruggetrokken hebben. De samenwerking in grensregio’s moet juist worden verbeterd en geïntensiveerd, bijvoorbeeld als het gaat om werk, sociale voorzieningen, zorg, openbaar vervoer, milieubeleid en politietaken. Mensen in grensregio’s worden nu vaak de dupe van gebrek aan afstemming.

Vanuit de Europese vakbonden, de ETUC wordt nu actie gevoerd tegen het Verdrag van Lissabon. Wat vind jij daar belangrijk aan?

Verzet tegen dit verdrag is uitermate belangrijk. Het is immers gewoon de Europese Grondwet in een nieuw jasje, waar wat ceremonie van af is gehaald (zoals de vlag en het volkslied), maar wat in essentie gewoon nog steeds hetzelfde is. De Grondwet was, en het verdrag is, om SP-senator Tiny Kox te citeren een "liefdesverklaring aan het ongebreidelde kapitalisme". Het is goed als ook de vakbeweging daar verzet tegen organiseert. Beter nog: vooral de vakbeweging. Een continent-brede mobilisatie van werknemers is zo’n krachtig instrument, daar kan niets tegenop.

De marktwerkingsmantra overheerst nog in heel Europa. Door de Britse spoor-, haven- en vervoersbond is nu besloten zelf mee te doen aan de EU-verkiezingen onder het motto “no2EU-yes to democracy”. Welke stappen moeten er gezet worden en wil jij zetten om de linkse samenwerking in Europa te vergroten?

Het is in ieder geval goed als in iedere deelnemende lidstaat mensen kunnen stemmen op een partij of lijst die tegen een Europa van het kapitaal, en voor een Europa van de mensen is. Natuurlijk zijn de xenofoben, zoals Wilders in Nederland, het Vlaams Belang in België en het Front National in Frankrijk, ook tegen Europa, maar dan om heel andere redenen. Zij staan voor "eigen volk eerst" en wij staan voor "internationale solidariteit". Internationale samenwerking met gelijkgestemden is daarvoor van groot belang. We kunnen veel leren van elkaar. Zo waren er in maart raadsleden van de Zweedse Vänsterpartiet op bezoek bij de SP in Breda, die enthousiast met ons meeliepen tijdens het ‘Buurten in de Buurt’, het directe contact met de achterban, wat voor hen compleet nieuw was en wat ze graag ook in hun woonplaats uit wilden proberen. Laat me heel duidelijk zijn: het kapitalisme is internationaal georganiseerd, formeel en informeel, en tenzij wij ook internationaal de handen ineen slaan is onze missie kansloos.

Wat gebeurt er met jouw salaris als je gekozen wordt?

Mocht ik in juni verkozen worden, of op een later moment deel uit gaan maken van de fractie, dan geldt voor mij hetzelfde als voor iedere SP’er: je zit er om de mensen te vertegenwoordigen en niet voor het geld. Een groot deel van mijn salaris zal dan ook rechtstreeks naar de partijkas gaan. Ik denk dat het principe ‘een arbeiderssalaris voor een arbeidersvertegenwoordiger’ nog steeds actueel is. Vandaar dat ik ook altijd de afdrachtregeling binnen de SP van harte ondersteund heb. Het houdt baantjesjagers buiten de deur, zorgt dat degenen die ‘aan de knoppen zitten’ aan den lijve ondervinden wat het effect is van hun handelen, en brengt solidariteit in de praktijk.