G20-top: naar een nieuwe wereldorde?

In april publiceerden verschillende kranten voorpagina’s over de G20-top waarin het historische karakter van de bijeenkomst in de verf werd gezet. Sommigen hadden zelfs over een “een nieuwe wereldorde.” Zal deze bijeenkomst van de leiders van het wereldkapitalisme een antwoord bieden op de crisis? Zal het ertoe leiden dat we van een periode van wereldwijde recessie naar een nieuwe “wereldorde” van welvaart gaan? Wij denken van niet.

Door Baptiste (Wavre). Dit artikel zal verschijnen in het meinummer van Socialistisch Links

Reddingsplannen zullen niet volstaan

Als we naar de binnenpagina’s van de kranten doorbladerden en de reële betekenis van het plan ter waarde van 5.000 miljard dollar bekeken, zagen we een lege doos. Het astronomische bedrag omvatte alle reeds aangekondigde maatregelen, waaronder een pak maatregelen die er op gericht zijn om het financiële systeem uit te kuisen. En er valt heel wat op te ruimen. Het IMF ondernam reeds verschillende pogingen om de omvang ervan te schatten: in oktober 2008 werd gesproken over 1.400 miljard dollar, in februari ging het om 2.200 miljard dollar en nu reeds over 4.000 miljard! Steeds meer leningen die voorheen wel solvabel waren, komen nu onder druk te staan door de uitbreiding van de crisis naar de volledige economie. De slechte activa kennen een exponentiële groei.

Tegen die achtergrond zullen de vooropgestelde 5.000 miljard dollar beperkt blijken om alles op te ruimen en het wereldwijde kapitalisme opnieuw op het goede spoor te zetten. Het kapitalisme kent in essentie een overproductiecrisis omdat de arbeiders niet de waarde krijgen van de gerealiseerde productie, maar slechts een deel ervan terwijl de rest winst is voor de kapitalisten en aandeelhouders. De kapitalisten hebben geprobeerd om deze crisis uit te stellen door hun recordwinsten te investeren in goedkope kredieten of door ermee op de beurzen te spelen. Dat heeft geleid tot een immense schuldenberg waarvan de financiële instellingen vandaag amper de omvang kunnen inschatten.

Schulden op de gemeenschap afgewenteld

Het is duidelijk dat de arbeiders en hun families niets moeten verwachten van de kapitalistische regeringen, die met voeten en handen gebonden zijn aan het systeem dat steeds meer armoede veroorzaakt onder een steeds groter deel van de bevolking. Deze regeringen zullen, via zogenaamde nationaliseringen, de schulden en de rotte activa van de grote private banken aan de gemeenschap overdragen. Dit leidt tot een snelle stijging van de overheidsschulden.

In België wordt het begrotingstekort voor 2009 nu reeds op 12 miljard euro geschat. De overheidsschuld zou terug op 95% van het BBP komen, dat is 10% meer dan in 2007 toen het laagste niveau werd bereikt. De regering wil het kostenplaatje na de verkiezingen naar de arbeiders en hun gezinnen doorschuiven. Daartoe wordt nu al gesproken over aanvallen die verregaander zijn dan het Globaal Plan in 1993 (zie pagina 4). Terwijl onze openbare diensten, lonen, arbeidscondities, pensioenen en uitkeringen onder vuur zullen liggen, kunnen de patroons rustig verder genieten van hun gouden parachutes en andere bonussen die hun disproportionele lonen verder aandikken.

Van woede naar verzet

Overal in Europa en de VS gaat de crisis gepaard met een voorbereiding van aanvallen op de arbeiders en hun gezinnen. Tegelijk neemt ook het ongenoegen en het verzet toe. Eens de woede in actief verzet wordt omgezet, komt de omvang van die woede pas echt tot uitdrukking. We zagen reeds de algemene staking in Guadeloupe, waarbij na dagenlange acties loonsverhogingen en andere maatregelen voor de koopkracht werden afgedwongen. In Frankrijk waren er reeds twee nationale stakingsdagen, waarbij er op de tweede nog meer betogers waren dan op de eerste. Bovendien nam de steun onder de bevolking toe tot 74%.

Een Ierse betoging tegen de aanvallen van de regering bracht 120.000 arbeiders op de been. In Duitsland namen syndicalisten van onderuit een initiatief voor twee betogingen in Berlijn en Frankfurt onder de slogan: “wij zullen niet betalen voor hun crisis.” Ondanks het gebrek aan steun vanuit de vakbondsleiding, waren er 55.000 betogers!

Het potentieel is dus zeker aanwezig, maar zal benut moeten worden met een duidelijk programma voor werk, openbare diensten,… De mobilisatie voor de betogingen van het Europees Vakverbond op 15 en 16 mei (in Brussel op 15 mei) zou daar een goede aanzet toe kunnen vormen, maar dan moet die mobilisatie wel gepaard gaan met duidelijke ordewoorden (bijvoorbeeld een algemene 24-urenstaking) en een offensief programma met eisen als nationaliseringen om jobs te redden, arbeidsduurvermindering tot een 32-urenweek,…

Het antwoord op de crisis van het kapitalisme zal vanuit de arbeidersbeweging moeten komen. Er is een enorme woede aanwezig, dit bleek uit het neerhalen van verschillende Oost-Europese regeringen maar ook uit de afkeer tegenover de bankiers en topmanagers. Om de woede in verzet om te zetten, is een begrip van de tegenstellingen van het kapitalistische systeem nodig. Het is geen toeval dat vandaag opnieuw naar Marx wordt teruggegrepen. Tegenover de crisis van het kapitalisme is er meer dan ooit nood aan een socialistische samenleving waarin de behoeften van de meerderheid van de bevolking centraal staan en niet de winsten van een kleine minderheid.