714 miljoen kiesgerechtigde Indiërs trekken tussen 16 april en 13 mei naar de kiesbus. De resultaten van de verkiezingen worden vanaf 16 mei centraal bekend gemaakt. Bij deze verkiezingen staan twee grote blokken tegenover elkaar: de coalitie rond de Congress-partij van de familie-Gandhi en de nationalistische BJP. Een “derde front” met de zogenaamd communistische partijen vormt de kleinere derde formatie. De Indische verkiezingen komen ook op een keerpunt voor de Indische economische en sociale situatie.
Einde van de economische groei
Na jaren van economische groei en liberaliseringen, blijkt dat deze groei slechts een erg beperkte minderheid van de bevolking ten goede is gekomen. Bovendien wordt India hard getroffen door de wereldwijde economische crisis, waardoor de hoop op vooruitgang van de afgelopen jaren op abrupte wijze wordt doorprikt.
Nog voor de economische crisis ten volle tot ontwikkeling kwam, was er vorig jaar de voedselcrisis. De snel stijgende voedselprijzen troffen de armste lagen van de bevolking. De prijzen bleven hoog en op het einde van 2008 kende het sputteren van de wereldeconomie ook onmiddellijk gevolgen in India met een groeiend aantal afdankingen. De (uitgestelde) lancering van de goedkope Nano-wagen van Tata motors in januari kon de neergang van de economie niet verbergen. De periode van een jaarlijkse economische groei van bijna 10% is voorbij. Voor 2009 wordt een groei van 5% voorspeld. In februari bedroeg de inflatie op jaarbasis 9,6%. Het tekort op de betalingsbalans bedraagt 3,7% van het bbp. Dit vormt een basis voor een mogelijke inflatoire crisis met zware financiële problemen (de roepee heeft al 20% van haar waarde tegenover de dollar verloren op een jaar tijd).
Zelfs aan het begin van de crisis kan de onzekerheid op sociaal vlak leiden tot moeilijkheden voor de regerende Congress-partij van Sonia Gandhi en premier Singh. Alle beloften uit het verleden (elektriciteit, stromend water, onderwijs en jobs voor iedereen) bleven ongerealiseerd en dat in een periode van economische opgang. Volgens de Wereldbank leefden in 2005 zowat 456 miljoen Indiërs (42% van de totale bevolking) in armoede. Er zijn 60 miljoen kinderen die chronisch ondervoed zijn, in 2006 stierven 2,1 miljoen kinderen in India aan ondervoeding.
Twee grote kartels met klein "derde front"
De Congress-partij trekt naar de verkiezingen met een nieuwe generatie van de familie-Gandhi: de voor de Indische politiek piepjonge 38-jarige zoon van Sonja Gandhi, Rahul, wordt klaar gestoomd om de 76-jarige Singh op termijn te volgen. De partij van premier Manmohan Singh vormt een kartel onder de naam United Progressive Alliance (UPA). Dit kartel omvat naast Congress (dat in 2004 145 van de 543 zetels veroverde) tal van regionale en kleine partijen die al dan niet beloften werden gedaan met het oog op het uitdelen van postjes.
De belangrijkste tegenstander van de UPA is het front NDA (National Democratic Alliance) rond het hindoe-nationalistische BJP (Bharatiya Janata Party) van LK Advani dat in 2004 138 zetels haalde in het parlement. Advani neemt het roer over Vajpayee die het als 85-jarige tijd vond om een jongere kandidaat de partij te laten leiden, Advani zelf is er "slechts" 81.
De coalitie van de UPA was de afgelopen vijf jaar aan de macht, aanvankelijk met de steun van de “communistische” partijen die hun vertrouwen in de coalitie opzegden omwille van een nucleair akkoord met de VS. Het liberaliseringsbeleid vormde geen breekpunt voor de “communisten”. Het linkse front onder leiding van de CPI (M) haalde 62 zetels in 2004.
De verschillende “communistische” partijen en enkele regionale formaties vormen nu het “derde front” onder leiding van Mayawati, een overigens erg rijke politica die tevens premier is van de deelstaat Uttar Pradesh namens de hoofdzakelijk boeddhistische partij BSP die ook steun vindt onder de laagste kasten en onder moslims. De BSP haalde in 2004 19 zetels. Het “derde front” kreeg ook de steun van dissidente partijen uit de alliantie rond de BJP. De erg brede samenstelling van dit front versterkt de verwachtingen dat het na de verkiezingen steun zal geven aan een regering onder leiding van Congress.
Binnen het “derde front” dreigt het gewicht van formaties als de BSP na de verkiezingen verder toe te nemen, het voormalige “linkse front” dreigt immers te verliezen in West-Bengalen (waar het vorige keer 35 zetels haalde en nu volgens peilingen 15-17 zetels zou kunnen verliezen). De “communistische” regering van West-Bengalen wou landbouwgrond overdragen aan industriële projecten zoals de bouw van de Nano-wagen, maar een breed verzet van de landelijke bevolking hiertegen kon dit tegenhouden. Congress werpt zich nu op als verdediger van de boeren om de vruchtbare landbouwgrond uit de klauwen van de industrie te houden. De 94-jarige communistische minister van West-Bengalen, Jyoti Basu, erkende reeds dat links “een aantal zetels zal verliezen.”
Traditionele partijen bieden meer van hetzelfde
De verkiezingen vinden plaats op 16 april, 23 april, 30 april, 7 mei en 13 mei. In verschillende regio’s werd voor verschillende data gekozen afhankelijk van onder meer examens, moesson-regens, feestdagen, oogstmomenten,… De resultaten van alle 828.804 kiesbureau’s worden centraal bekend gemaakt vanaf 16 mei.
Tegenover de achtergrond van sociale miserie en het doorprikken van de illusie op welvaart voor iedereen op kapitalistische basis, voert de NDA vooral een campagne gericht op nationalistische elementen met een nadruk op een anti-moslimstandpunt. Na de aanslagen in Mumbai kan dat een zekere echo vinden, ook al was het opvallend dat de BJP er bij lokale verkiezingen in onder meer Delhi vlak na de aanslagen van november 2008 niet in slaagde om de verwachtingen in te lossen. De angst voor een toename van sectair geweld en aanslagen overheerste en leverde de BJP een slecht resultaat op.
De alliantie rond de BJP liet zich in de verkiezingscampagne reeds verschillende keren opmerken met harde anti-moslimstandpunten. Dat gebeurde onder meer door Varun Gandhi, een neef van Rahul Gandhi, die voor de BJP opkomt en zich onder meer liet ontvallen dat hij na de verkiezingen de 160 miljoen moslims in het land “de keel wil oversnijden.” Varun Gandhi werd door de BJP naar voor geschoven om de familie-Gandhi de loef af te steken, maar de radicale uitspraken dreigen deze operatie in het gezicht van de BJP te laten ontploffen.
Congress en de UPA hopen hun bewind te kunnen verder zetten door campagne te voeren voor “nationale eenheid” en rond vage beloften inzake de bestrijding van armoede. De partij zal het echter vooral moeten hebben van de zwakte van de BJP. Hoe zwak het kartel NDA zal zijn, moet echter nog blijken. Het is niet uitgesloten dat de sociale problemen leiden tot een grotere openheid voor een sectaire anti-moslimpolitiek. Bovendien zullen zowel Congress als BJP steeds meer afhankelijk worden van de coalitiepartners in hun kartels, deze partners zijn vaak partijen die zich baseren op regionale, religieuze groepen of kasten. Een peiling van het blad The Week voorspelt dat de UPA 234 zetels zal halen (Congress zou van 145 naar 144 gaan) en de NDA 186 (met 140 zetels voor de BJP, twee meer dan in 2004). Het "Derde Front" zou 112 zetels halen.
De twee belangrijkste kampen hebben weinig fundamentele verschillen, beiden staan voor een liberaal beleid en hebben dat ook doorgevoerd in de periodes dat ze aan de macht waren. De BJP heeft een meer nationalistisch profiel, maar ook Congress kwam in het verleden meermaals nationalistisch uit de hoek als het de partij uitkwam. Het economisch beleid van de NDA-regering werd de afgelopen vijf jaar verder gezet door een UDA-regering. Dit beleid was gericht op de belangen van buitenlandse en binnenlandse bedrijven. Ook de partijen van het “derde front” hebben dit gesteund, met inbegrip van de partijen die zichzelf louter in naam “communistisch” noemen.
In de landelijke gebieden blijft armoede en miserie de norm, het aantal boeren dat zelfmoord pleegt neemt opnieuw toe (onder meer in Punjab wordt dit een echt probleem). De stedelijke bevolking groeit snel aan, onder meer door migratie en door het feit dat er een jonge bevolking is. Daar neemt de werkloosheid toe naarmate bedrijven de deuren sluiten. Gecombineerd met sterke prijsstijgingen is dat een recept voor onstabiliteit en onrust. Dat laatste wordt in bepaalde regio’s versterkt door regionale elementen. Zo is er in het zuidelijke Tamil Nadu (waar pas in mei wordt gestemd) een breed verspreid ongenoegen tegenover de houding van de Indische regering om de Sri Lankese oorlog tegen de Tamilbevolking te steunen.
De arbeiders, arme boeren, werklozen,… beschikken niet over een eigen politiek instrument. De zogenaamde “communisten” hebben hun ware aard laten zien met hun steun aan de vorige UDA-regering en vormen nu een principeloze alliantie met alle mogelijke dissidente partijen. Op een ogenblik dat het kapitalisme in crisis is, is er net nood aan een duidelijk anti-kapitalistisch programma. New Socialist Alternative, onze Indische zusterorganisatie, verdedigt het idee van een nieuwe arbeiderspartij met een socialistisch programma.