De rust is tijdelijk terug gekeerd naar de straten van Bangkok en andere steden in Thailand. Dinsdag stelde een leider van de manifestanten, Prateep Ungsongtham Hata, aan het nieuwsbureau AFP: “We hebben gesprekken gevoerd met de leiders en besloten om de acties tijdelijk op te schorten.” De problemen zijn hiermee echter niet opgelost.
Dagenlang waren er gevechten in de straten van Bangkok waarbij het leger tanks inzette en met scherp schoot. Er waren duizenden jonge betogers die in het rood gekleed waren. De betogers reden met bussen in op de politielinies. Gebouwen, auto’s en banden werden in brand gestoken. Als resultaat hiervan waren er twee doden en zowat 100 gewonden. De wagen van de premier werd aangevallen.
De “roodhemden” willen een einde maken aan het regime van premier Abhisit Vejjajiva, de vierde premier van Thailand op 15 maanden tijd, om de multi-miljardair Thaksin Shinawatra terug aan de macht te brengen. Thaksin werd afgezet met een militaire staatsgreep in 2006 (Lees ons artikel naar aanleiding van deze staatsgreep).
Op 11 april trokken aanhangers van Thaksin, blijkbaar zonder enige moeilijkheden, het Royal Cliff Beach Hotel in Pattaya binnen. Hierdoor moesten 16 Aziatische staats- en regeringsleiders de geplande Aziatische top onderbreken om via het dak met helikopters ontzet te worden. De noodtoestand werd uitgeroepen en de ordetroepen werden ingezet tegen de betogers. Hierop bestormden betogers in Bangkok het ministerie van binnenlandse zaken en werd het gebied rond de regeringsgebouwen in het centrum van de stad bezet. De partij van de betogers staat bekend als het “Verenigd front voor democratie en tegen de dictatuur.”
Eind vorig jaar werd het regeringsgebouw belegerd door de “gele” aanhangers van Abhisit. De belegering duurde twee maanden en er werden ook twee luchthavens geblokkeerd met als resultaat dat het Thaksin-gezinde regime aan de kant werd geschoven. Het leger kwam toen amper tussen, de leiding van het leger steunde de “gele” betogers. Op 12 december had de partij van Abhisit, de “Volksalliantie voor Democratie” (PAD), voldoende aanhangers van Thaksin in het parlement overgewonnen om een nieuwe regering te vormen. Volgens sommigen was er heel wat smeergeld mee gemoeid, anderen hebben het over bedreigingen van militairen die doorslaggevend waren.
De PAD baseert zich hoofdzakelijk op de stedelijke middengroepen en delen van de arbeidersklasse. De partij wil een beperking van de rol van de monarchie en het leger in de regering (70% van de regeringsleden zijn onverkozen). De steun voor Thaksin komt vooral van de arme boeren op het platteland die voordeel haalden uit zijn populistische maatregelen. Tegelijk voerde hij een neoliberaal beleid om investeerders aan te trekken, waarbij hij tegelijk een aantal arbeiders tegen zich liet keren.
Vorig jaar waren er 50.000 betogers ten tijde van de regeringscrisis. Thaksin verblijft intussen nog steeds in het buitenland nadat hij werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar wegens vermenging van belangen. In zijn laatste oproep stelde hij dat de bevolking op straat moest komen in een “revolutie”. Na een overwinning van die beweging zou hij een triomfantelijke terugkeer houden.
Moest het lot van de arme bevolking van Thailand niet zo tragisch zijn en moesten er geen doden gevallen zijn, dan zouden de gebeurtenissen van de afgelopen dagen nog een komisch element hebben bevat. De Thaise economie is echter één van de hardst getroffen economieën die zwaar te lijden heeft onder de globale kapitalistische crisis. Geen enkele van de grote partijen heeft een programma met maatregelen die voor de meerderheid van de bevolking een antwoord bieden op de armoede en economische crisis.
De sociale problemen en economische situatie spelen een belangrijke rol in de woede die tot uiting komt bij de hoofdzakelijk jonge betogers, maar er is geen sterke socialistische kracht aanwezig om de woede tegen de heersende elite te keren. Een aantal activisten die voor democratie opkomen, zijn niet opgezet met de “leiding” van Thaksin. De populistische demagogie van kapitalistische krachten aan beide kanten kan enkel succes kennen omdat er ter linkerzijde een vacuüm is. Deze demagogie zal echter vroeg of laat doorprikt worden omdat de Thaise arbeiders en armen geen oplossing zien voor hun problemen.
De afgelaste top van de Zuidoost-Aziatische landen (Asean) en China, Japan, Zuid-Korea, India en Nieuw-Zeeland moest oplossingen zoeken voor de economische situatie. Op kapitalistische basis zullen er echter geen oplossingen worden gevonden. De gebeurtenissen in Thailand, een land dat sinds de jaren 1930 maar liefst 18 militaire staatsgrepen kende, zijn een indicatie van de politieke onrust en onstabiliteit die zich op een grotere schaal kunnen herhalen in andere Aziatische landen naarmate de crisis verder toeslaat. Deze gebeurtenissen tonen bovendien de dringende noodzaak aan van de uitbouw van massale partijen van arbeiders en armen op basis van een strijdbaar programma voor een socialistische samenleving in Azië en de rest van de wereld.
In december publiceerde de CWI-site een uitgebreid dossier over de politieke situatie in Thailand. Dit dossier werd geschreven door Ravie van onze Maleisische zusterorganisatie.