Werkenden: 15 euro extra per maand. Patronaat: 55.000.000 extra per maand
Het voorstel tot loonakkoord is erg duur. Daar zijn alle media het over eens, maar wat er niet wordt bij verteld, is dat die hoge kost eenzijdig aan de patronale kant ligt. Het patronaat eiste 1,5 miljard euro op twee jaar, maar stelde zich daarna tevreden met een compromis: 1,3 miljard. Als er dan wordt geklaagd over de hoge kosten voor dat voorstel, wordt plots gesteld dat dit de verantwoordelijkheid van werkgevers én werknemers is.
De voorstellen die op tafel liggen, zijn absoluut onvoldoende voor de werknemers. In de plaats van een reële loonsverhoging wordt uitgekeken naar een alternatief systeem waarbij het stelsel van de loonbonus eigenlijk wordt veralgemeend. Het kan positief lijken dat iedereen er 125 euro zal bij krijgen in 2009 en nog eens 250 in 2010. Maar die 375 euro extra op twee jaar tijd (15 euro per maand), is nogal mager als het wordt vergeleken met het verlies aan koopkracht de afgelopen periode. Bovendien heeft dit soort maatregelen het gevaar dat het niet wordt gezien als een verworven recht, maar mogelijk als eenmalige premies.
Bovendien wordt door het toekennen van deze premies (mogelijk via maaltijdcheques) vermeden dat sociale zekerheid zou moeten worden betaald op deze bedragen. Dat kan een win-win situatie lijken: wij krijgen meer nettoloon, het patronaat moet amper meer betalen. De realiteit is iets complexer: het ondermijnen van de sociale zekerheid en de gemeenschapsmiddelen zorgt ervoor dat elders op onze kap wordt bespaard. De afbraak van de sociale zekerheid zal de topmanagers weinig pijn doen, voor ons doet het de levensduurte verder toenemen. Wat we langs de ene kant netto bijwinnen, verliezen we langs de andere kant terug. Wie wint daarbij? Naast het patronaat zien we eigenlijk niet veel winnaars. De eis van meer koopkracht door meer loon is en blijft actueel, maar in dit voorstel tot loonakkoord wordt net die eis volledig aan de kant geschoven. Waren de acties voor meer koopkracht dan een maat voor niets?
Het patronaat lijkt de grote winnaar te zullen worden van deze loononderhandelingen. De eis van het patronaat om 1,5 miljard euro aan cadeaus te krijgen, werd afgewezen door de vakbonden. Die hadden eerder ingestemd met 0,8 miljard maar de extra eis van 0,7 miljard was er te veel aan. In het voorstel van de bemiddelaar werd 1,3 miljard aan rechtstreekse cadeaus voor het patronaat vastgelegd (dat komt overeen met 54,7 miljoen euro per maand in 2009 en 2010). Hierdoor loopt de factuur van het loonakkoord inderdaad sterk op. In regeringskringen wordt dan gezegd: “De sociale partners zijn gulzig geweest.” Met een verdere ondermijning van de levensstandaard van de werkenden door de loonaanpassingen te beperken tot de index, zijn de vakbondsvertegenwoordigers in het overleg alvast niet gulzig geweest. De grote kost is en blijft de sinterklaaspolitiek die de grote bedrijven voor zichzelf eisen.
De afgelopen jaren werden aan de lopende band cadeaus gegeven aan het patronaat. Telkens werd gezegd dat dit de werkgelegenheid zou bevorderen. Het argument van toen wordt handig omgedraaid en nu zouden we cadeaus moeten geven aan het patronaat om jobs te behouden. De afgelopen jaren werden geen jobs gecreëerd, maar recordwinsten geboekt. Waarom zou het patronaat vandaag dan plots wel bekommerd zijn om de werkgelegenheid? Wij zijn de recordwinsten van de grote bedrijven nog niet vergeten en blijven ons deel van de koek eisen. Meestappen in de besparingslogica van het patronaat zal er enkel toe leiden dat onze koopkracht verder wordt ondermijnd en dat we bovendien een deel van de prijs van de crisis moeten betalen door een verdere afkalving van de gemeenschapsmiddelen.
Het wordt tijd dat met die logica wordt gebroken. De vakbondsleiding zou volgens de media niet afkerig staan tegenover de voorstellen van de bemiddelaar. Waar wacht de vakbondsleiding echter op om dit voorstel ook effectief aan de basis voor te leggen om er een debat en democratische beslissing over te nemen?