Decadentie van het kapitalisme stuit op onbegrip

Voor de topbanken en andere aanvoerders van het kapitalisme waren er jarenlang geen grenzen aan de decadentie. Zolang met ons geld gegokt én gewonnen werd op de casino’s van het wereldkapitalisme, waren er geen grenzen aan de vergoedingen voor topmanagers en stonden evenmin limieten op de decadente uitspattingen waarop deze top zichzelf trakteerde. Tegen de achtergrond van de huidige crisis, is dat minder evident.

Zowel Fortis als Dexia kwamen de afgelopen weken fors in de problemen wat leidde tot een golf van wantrouwen en vragen onder bredere lagen van de bevolking. Dat bleek onder meer uit het massaal leeghalen van bankrekeningen bij Fortis (er was sprake van 4 miljard euro die werd teruggetrokken door spaarders, maar om een versterking van dat fenomeen te beperken werd er weinig media-aandacht aan geschonken).

De kleine aandeelhouders werd bovendien gezegd dat er pas in 2014 een compensatie zal volgen. Met de snelheid waarmee de gebeurtenissen de afgelopen dagen ontwikkelden, zal het vertrouwen in die sussende boodschap wellicht bijzonder klein zijn.

Ook het personeel van Fortis wordt hard getroffen, nu reeds wordt gesproken over de mogelijkheid dat 3.000 jobs zullen verloren gaan. En dat op een ogenblik dat de werkloosheid opnieuw aan het stijgen is, in de loop van de maand september gingen meer dan 10.000 jobs verloren in ons land. Als de crisis effectief nog minstens een jaar duurt, zou dit ritme van jobverlies ertoe leiden dat er wel eens meer dan 1 miljoen werklozen in dit land zouden kunnen zijn.

Dat is allemaal slecht nieuws voor de gewone werkende, kleine aandeelhouder of uitkeringstrekker. Toch vonden zowel Fortis als Dexia intussen nog de middelen om een decadent feest te organiseren in Monaco. De afgelopen jaren waren er meermaals dergelijke bijeenkomsten voor de kleine toplaag van superrijken. Het maakt meteen duidelijk waaraan de banken ons spaargeld hebben besteed.

Afgelopen vrijdag hield Fortis Insurance Belgium een exclusief feest voor 50 gasten in het duurste hotel van Monaco. Er werd gegeten in een chique restaurant met verschillende Michelin-sterren. De groep betaalde 150.000 euro voor deze uitstap! Dat is 3.000 euro per persoon voor een etentje en overnachting. Fortis Insurance verklaarde dat het zich “terdege bewust is van de gevoeligheden bij het grote publiek rond de financiële crisis.” Naast Fortis hield ook Dexia een feestje in Monaco. In de zaal naast het Fortis-feest, schoven 200 gasten aan op het Dexia-feest in het Hôtel de Paris in Monaco. Daar werd de opening van het eerste lokale filiaal van Dexia Private Banking gevierd met een viergangendiner.

Dit soort decadente uitspattingen vormde jarenlang de norm en de banken slaagden er niet in om naar aanleiding van de crisis op korte termijn de feestjes af te zeggen. Om het jobverlies of het verlies voor de kleine aandeelhouders aan te kondigen, was minder tijd nodig. Deze feestjes tonen aan wiens belangen centraal staan bij de banken. De bekendmaking van de feestjes botste op een groot onbegrip bij bredere lagen van de bevolking. Hierdoor moesten de verantwoordelijken wat terugkrabbelen, maar dat is te laat. De tegenstelling tussen de kleine laag van superrijken en de meerderheid van de bevolking werd duidelijk gemaakt door de top van de banken zelf.