Met en rond de syndicale basis, een nieuwe arbeiderspartij is nodig:
Al meer dan een jaar sleept de economische crisis aan, maar voor het eerst erkent men nu ook de waarschijnlijkheid van wat men “een technische recessie” noemt. Kortom, het ergste staat ons nog te wachten: bedrijfsherstructureringen en sluitingen, fors toenemende werkloosheid en pijnlijke inleveringen.
Veel arbeidersgezinnen zullen deze situatie tegemoet treden zonder reserves of met moeizaam bijeen gespaarde tegoeden die de voorbije maanden fors uitgehold werden door galopperende inflatie. De patroons waarschuwen dat vooral het concurrentievermogen van de bedrijven gevrijwaard moet worden. De regering en de politici zijn zichzelf aan het hervormen. Kortom, als de arbeiders zich niet roeren, zullen zij en hun gezinnen alweer de pineut zijn.
Politiek vandaag: eenrichtingsverkeer
Van alle kanten suizen de patronale voorstellen ons om de oren. Verdere uitholling van de koppeling van de lonen aan de prijzen, forse afbouw van de openbare dienstverlening, en vooral ook, van het ambtenarenkorps en bij voorkeur lineaire lastenverlaging voor de bedrijven, staan op het menu. Absoluut te mijden is – ook volgens het IMF, de Europese Commissie en de Nationale Bank – de “loon-prijs spiraal”. Als er al loonstijgingen komen, dan moeten de prijzen maar omhoog, want aan de recordwinsten raken, dat kan niet. Ieder politiek debat is een eenrichtingsaanval tegen de verworvenheden van arbeiders en hun gezinnen. Staan we met tienduizenden op straat, zoals in juni tijdens de actieweek, dan zijn er geen politici te bespeuren, maar als er enkele honderden halve garen met een Vlaamse Leeuw staan te vendelzwaaien, dan staat het land een jaar lang op zijn kop. Peilingen tonen nochtans aan dat ook in Vlaanderen slechts een kleine minderheid met het nationalistisch opbod instemt.
Hoe komt dat? Een kleine minderheid is in de politiek over-over-over-vertegenwoordigd. Politici, al ruim vergoed tijdens hun carrière, worden aan het einde ervan nog eens extra beloond met allerlei goed betaalde posten in de beheersorganen van ‘s lands bedrijven. Liberalen, christendemocraten, vlaams-nationalisten en helaas ook “socialisten” vertegenwoordigen allen bepaalde, soms dezelfde, sectoren van ’s lands establishment. Wiens brood men eet, diens woord men spreekt… Voldoen die niet meer, dan creëert men vanuit het niets een “figuur” die, niet weg te branden is van het scherm en met een miljoenen euro kostende publiciteitscampagne gezwind over de kiesdrempel wipt. De patroons gebruiken hun zeggenschap in de bedrijven om zich loyale politieke vertegenwoordigers in te huren.
De arbeiders zouden hun vakbonden moeten gebruiken om te zorgen voor eigen politieke vertegenwoordigers. Die zijn helaas vastgeklonken aan de sociaaldemocratie voor de rode bonden en aan de christendemocratie voor de groene. De laatste keer dat die nog eens een standpunt van de vakbonden hard maakten, dateert intussen al van een halve eeuw geleden, toen de WIGW’s werden ingevoerd. Sindsdien huilen ze mee met de neoliberale wolven.
Als de vakbondsbasis de SP.a de rug toekeert, krijgt ze het verwijt naar “rechts” te kijken. De ACW-vertegenwoordigers in de CD&V-top zijn nog nooit zo talrijk geweest, maar hebben nog nooit zo weinig opgebracht voor hun achterban. Het gebrek aan ernstige vertegenwoordigers voor de arbeiders verklaart waarom de respectievelijke regeringen zowel de algemene staking tegen het Globaal Plan in 1993 als die tegen het Generatiepact in 2005 konden uitzitten en nadien hun plannen quasi unaniem door het parlement loodsten.
Algemene Centrale: “Er moet volledig gebroken worden met het liberale beleid”
In het najaar zullen de arbeiders opnieuw massaal de straat op moeten. Op 28 juli al verspreidde de Algemene Centrale van het ABVV daartoe een oproep. LSP steunt die oproep volledig. We lezen er onder meer: “Als er in dit land nog een politieke linkerzijde bestaat moet die al haar energie en creativiteit bovenhalen om een andere fiscale politiek en loonpolitiek uit te werken. Er moet volledig gebroken worden met het liberale beleid.” We vermoeden dat de Algemene Centrale dit retorisch bedoelt en wel weet dat de “politieke linkerzijde” die dat zou moeten doen, vandaag helaas niet bestaat. Met alle respect, en meer dan dat, voor België’s twee grootste buitenparlementaire partijen – de PvdA en de LSP – en hoewel een kartel van beide naar de Europese verkiezingen een prachtig signaal zou zijn, beschikt geen van beide, noch beide samen, over de middelen nodig om vanuit het niets die “politieke linkerzijde” te vormen.
Het is vanuit dezelfde bekommernis als de Algemene Centrale dat LSP al enkele jaren oproept voor een nieuwe, brede arbeiderspartij die alle stromingen verenigt, die bereid zijn het op te nemen tegen het neoliberale beleid. In de nasleep van de strijd tegen het Generatiepact leek het Comité voor een Andere Politiek (CAP) daar een goede aanzet toe te geven. Helaas lieten de voormannen, oud-SP volksvertegenwoordigers Sleeckx en Van Outrive en oud-ABVV algemeen secretaris Debunne op de beslissende ogenblikken de kansen ontglippen. LSP blijft erbij dat het ABVV moet breken met de SP.a en het ACV met de CD&V. We zijn voorstander van een nieuwe, brede arbeiderspartij, opgebouwd met en rond de syndicale basis. Een syndicale partij dus, niet in de zin van een partij die de belangen van het vakbondsapparaat politiek vertaalt, maar één die uitdrukking geeft aan wat leeft aan de basis.
Een dergelijke partij zou zich op de rijke ervaring van de syndicale basis moeten baseren zowel inzake programma als voor haar werkingsprincipes. Parlementaire vertegenwoordigers zou ze kunnen selecteren op dezelfde basis als die waarop ABVV en ACV liefst 115.000 kandidaten in stelling brachten voor de jongste sociale verkiezingen, kandidaten die hun collega’s vertegenwoordigen op eigen risico en zonder daarvoor een eurocent meer te ontvangen! Wat de parlementaire wedde van dergelijke vertegenwoordigers extra oplevert, zou goed van pas komen om arbeiders in strijd bij te staan en de beweging op te bouwen.
De aanwezigheid van zo’n principiële syndicale partij zou electorale luchtkastelen als Lijst Dedecker en zelfs het Belang snel doen leeglopen. Iedere syndicale delegatie wordt op de werkvloer geconfronteerd met allerlei opinies. Om sterk te staan tegenover het management en de patroon heeft ze nochtans eenheid nodig. De enige manier om dat te bereiken, is niet door de werkvloer het zwijgen op te leggen, maar juist door een democratisch debat te voeren en op de cruciale momenten door democratische stemmingen de knopen door te hakken, waarbij het achteraf iedereen vrijstaat, als de condities veranderd zijn, de zaken opnieuw ter discussie te stellen. Voor een arbeiderspartij die deze democratische methodes hanteert, zou diversiteit geen bedreiging zijn maar juist een versterking.