Polen. Protestactie tegen de aanvallen op de arbeidscondities

Op 20 juni betoogden in de Poolse hoofdstad Warschau zo’n 2.000 vakbondsmilitanten tegen de voorstellen van de regering om de arbeidswetgeving aan te pakken. De betoging werd georganiseerd door het Comité voor de Verdediging en Hulp van Onderdrukte Arbeiders (KPiORP) onder de slogan “Genoeg repressie en uitbuiting! Handen af van de arbeidswet!”. Er waren delegaties aanwezig van de mijnwerkers en staalarbeiders van de vakbond Augustus 80, naast kleinere groepen van andere vakbonden (Solidarnosc, OPZZ,…).

Paul Newbery en Florian Nowicki, GPR (CWI Polen)

Dezelfde dag was er een betoging van zowat 300 scheepsherstellers vanuit Gdansk. Zij betoogden om hun jobs te redden. Er was tevens een betoging van 500 gezondheidsarbeiders uit verschillende ziekenhuizen. Spoorpersoneel van de vakbond Solidarnosc protesteerde voor het behoud van het brugpensioen.

Het aantal stakingen en acties bereikte in 2007 een record van de afgelopen tien jaar, maar in de eerste helft van 2008 is er opnieuw een opmerkelijke stijging van het aantal acties. Nieuwe lagen van arbeiders komen in strijd voor degelijke lonen en arbeidscondities. Er waren niet alleen acties in de meer traditionele bastions van de arbeidersbeweging, zoals de mijnwerkers, maar ook in de ziekenhuizen, postkantoren, openbaar vervoer en zelfs in de supermarkten. De regering en het patronaat vrezen dat dit kan leiden tot een verenigde strijd. Er wordt in de media dan ook fors campagne gevoerd tegen de vakbonden en tegelijk worden de democratische rechten van de vakbonden en de arbeiders verder ondermijnd.

De neoliberale regering van Donald Tusk, in alliantie met de patroonsfederatie Lewiatan, wil het stakingsrecht ondermijnen en strijdbare vakbonden tegenhouden. Tusk wil het voor werkgevers makkelijker maken om werknemers te ontslagen, daartoe zou het aspect van flexibiliteit sterker aan bod komen in een aanpassing van de Arbeidswet. Hij wil ook het recht op brugpensioen voor het personeel van de spoorwegen, energiesector en de bouwsector afschaffen. Deze veranderingen aan de Arbeidswet zouden de meest ingrijpende zijn sinds de herinvoering van het kapitalisme in 1989. Het zijn bovendien slechts de eerste stappen in een poging om de arbeidersbeweging die opnieuw haar tradities van strijd opneemt te bestrijden. Bovendien wil de regering alle “beperkingen” voor de dictatuur van het kapitaal wegnemen.

Op de betoging van 20 juni stelde Boguslaw Zietek, de leider van de vakbond Augustus 80, dat de vakbonden zich moeten verenigen in de verdediging van de rechten van de arbeiders: “Dit is geen scenario voor enkele weken, er zal nood zijn aan een verenigde vakbeweging om de aangepaste arbeidswet tegen te houden.”

Florian Nowicki, een lid van de Poolse zusterorganisatie van LSP, sprak de betogers toe in naam van het organiserende comité KPiORP. Hij sprak zich uit tegen de voorstellen om het stakingsrecht te ondermijnen, met de nieuwe regels zou het zowat onmogelijk worden om te staken. Daartegenover zal er nood zijn aan een gezamenlijke strijd van alle vakbonden. Op de betoging kwamen heel wat verschillende thema’s aan bod. Naast eisen die strikt verbonden zijn met de arbeidersbeweging (zoals het verzet tegen de beperking van het stakingsrecht, eisen om de minimumlonen te verhogen, verdediging van het brugpensioen,…) werd ook een link gemaakt met de eisen van huurders en gepensioneerden. De gepensioneerden eisen de afschaffing van de inkomensbelasting op hun pensioenen omdat ze amper nog rondkomen.

GPR, de Poolse zusterorganisatie van LSP, speelde een belangrijke rol in het organiseren en mobiliseren voor de betoging. Onze leden in de vakbonden contacteerden andere sectoren. We verdeelden affiches en namen heel wat organisatorische taken op ons. Op de betoging maakten we onze aanwezigheid duidelijk met een eigen delegatie en het verspreiden van honderden pamfletten. Norbert Zadora, lid van GPR en voorzitter van de afdeling van Augustus 80 in Czestochowa, sprak de betoging toe in naam van GPR. Zijn levendige toespraak kon op heel wat instemmende reacties rekenen. “Premier Tusk en vice-premier Pawalak, bijt niet in de hand die jullie voedt. En denk ook aan de variant op dat gezegde: bij niet in de laarzen die jullie zullen schoppen.” Hij riep de vakbonden op om gezamenlijke acties te organiseren, bijvoorbeeld in het kader van een algemene staking, en dit van de “mijnen in Silezië tot de scheepsherstellers van Pomerania”.