Gisteren vond in Amsterdam een meeting plaats van Offensief, onze Nederlandse zusterorganisatie, waarop Segun Sango sprak. Segun is de algemeen secretaris van de Democratic Socialist Movement (DSM) in Nigeria. Ron Blom brengt verslag uit van de bijeenkomst in Amsterdam.

Succesvolle bijeenkomst van de "Campaign for Democratic and Workers’ Rights in Nigeria"

Op zaterdag 22 mei vond er in Amsterdam Zuidoost een openbare bijeenkomst plaats in het kader van de "Campaign for Democratic and Workers’ Rights in Nigeria". De campagne is opgezet door activisten in Nigeria die opkomen voor meer democratische en werknemersrechten in het volkrijkste land van Afrika. Sinds enige jaren is Nigeria formeel een parlementaire democratie, maar in de dagelijkse praktijk overheersen nog steeds corruptie, willekeur door de politie en het leger, het schenden van mensenrechten, stammentwisten en kiezersbedrog. Diverse organisaties proberen dagelijks in Nigeria op te komen tegen deze praktijken, en een aantal van die organisaties is kort geleden gestart met de Campaign for Democratic and Workers’ Rights in Nigeria. De campagne wordt al in heel Europa gesteund door vele raadsleden, een parlementslid, linkse vakbondsbestuurders en mensenrechtenactivisten, waaronder in Nederland een SP-statenlid in Overijssel en twee SP-raadsleden in Breda (allen op persoonlijke titel). Maar om de steun voor de campagne te verbreden, is de woordvoerder van deze campagne nu op sprekerstour in Europa. De organisatie voor het Nederlandse deel van de tour was in handen van de socialistische organisatie Offensief (www.offensief.nl), de Nederlandse afdeling van het Comité voor een Arbeiders-Internationale.

Ron Blom

De woordvoerder van de campagne heet Segun Sango. Hij is ook de algemeen secretaris van de Democratic Socialist Movement en de voorzitter van de National Conscience Party in Lagos State (het hoofdstedelijk district). Voor een aandacht gehoor, dat mede bestond uit in Nederland woonachtige Nigerianen, nam onze kameraad Segun ruimschoots de tijd om in te gaan op de situatie in dit bevolkingsrijkste land (120 miljoen inwoners) van het Afrikaanse continent. Hij begon met hoe Nigeria meestal in het nieuws komt: armoede en etnisch geweld. Zo zijn in de afgelopen periode 800 doden gevallen en hebben 10.000 mensen hun werk, woning, etc. verloren. Maar daar wordt nooit een verklaring voor gegeven. De indruk wordt gewekt alsof Nigeria en Afrika hopeloze delen van de wereld zijn, waar het nooit beter zal kunnen worden. Geen aandacht in de krantenberichten voor de concrete strijd die gevoerd wordt door de arbeiders, studenten en arme boeren.

Nationaliteitenvraagstuk

Segun wees twee factoren aan die verantwoordelijk zijn voor de huidige situatie. De eerste was de volstrekt willekeurige en ondemocratische wijze waarop de grenzen van de Afrikaanse landen ontstaan zijn. Nigeria werd pas 1 land onder het koloniale bestuur van de Britten in 1914. Het land bestaat echter uit 250 nationaliteiten en etnische groepen. Deze werden gedwongen samengevoegd tot een land, zonder dat de bevolking hierbij geraadpleegd werd. Op dit moment bestaat het land uit min of meer drie regio’s. In het Noorden zijn het de islamitische Hausa/Fulani die als meerderheid vele miljoenen niet-moslims onderdrukken, in het Westen heersen de Yoruba’s en in het Oosten zijn het de Igbo’ s die als meerderheid de dienst uitmaken. Sinds 1999 is het voor het eerst dat andere elite dan die uit het Noorden aan de macht is. Het zijn natuurlijk niet alleen religieuze en etnische verschillen die een rol spelen. Essentieel is dat de verschillende elites in hun eigen regio’s de banen in de ambtenarij, de politie en het leger verdelen. Het is vooral in de afgelopen jaren dat de etnische conflicten een hoge vlucht genomen hebben. Zo zijn er vanaf 1999 tot 2004 ongeveer 10.000 dodelijke slachtoffers gevallen.

Economische verslechtering

De tweede factor voor de verslechterende situatie in Nigeria heeft te maken met de sinds de jaren tachtig sterk achteruit gaande sociaal-economische situatie. Afrika is potentieel in staat om de huidige wereldbevolking vermeerderd met de factor tien te onderhouden. Toch sterven er elk jaar tientallen miljoenen kinderen. De gemiddelde levensverwachting van vrouwen in Nigeria is 49 jaar en die van mannen 47 jaar. In 2003 leefde volgens cijfers van de Verenigde Naties 70-80% van de bevolking van minder dan 1 dollar per dag. Het Afrikaanse continent gaat gebukt onder een geweldige schuldenlast. Gemiddeld betalen Afrikaanse landen 1/3 van het Bruto Nationaal Product terug aan leningen. Toch heeft Nigeria als gevolg van de aanwezigheid van olie een enorm economisch potentieel. Zo is 80% van de economie afhankelijk van de export van olie. Het gevolg is dat andere vormen van industrie veronachtzaamd zijn. De lokale elite heeft 250 miljard dollar uitstaan op buitenlandse bankrekeningen. Tegelijkertijd heeft 50% van de bevolking geen werk. Bovendien is er geen enkele vorm van sociale zekerheid. Van die andere 50% verdient 60% nauwelijks genoeg om er van te leven. Het land wordt dan ook geteisterd door een golf van misdaad, drugsverslaving en prostitutie.

Vorig jaar waren 1,2 miljoen leerlingen geslaagd voor de toelating tot de universiteit. Slechts 140.000 werden er toegelaten. In de jaren ’50 en ’60 wilden in het buitenland studerende Nigeriaanse jongeren terug naar het eigen land om het op het op te bouwen. Nu zien we precies een omgekeerde ontwikkeling. In de VS werken nu 25.000 in Nigeria opgeleide artsen.

Hoe vooruit?

Wat stelt de Democratic Socialist Movement (DSM), de Nigeriaanse sectie van het Comité voor een Arbeiders-Internationale, voor oplossingen voor? De DSM is voor het recht op zelfbeschikking inclusief afscheiding. De partij stelt een grote conferentie voor van arbeiders, arme boeren, etc. om zich hier over uit te kunnen spreken. Overal in Nigeria zie je een opgang van christen- en moslimfundamentalisme. Er doet een grap in het land de ronde die stelt dat religie de snelst groeiende industrie in het land is. Als socialisten zijn zij voor het gemeenschapshanden brengen van de productiemiddelen zoals de industrie en de landerijen. Bovendien moet eer een democratisch vastgesteld plan komen. Er zijn gelukkig ook hoopgevende ontwikkelingen. Zo zagen we dat in Zuid-Afrika het mogelijk was door massastrijd van de armen het apartheidsregiem omver te werpen. Ook in Benin, Togo en Zaïre werd succesvol strijd gevoerd tegen dictaturen. In Nigeria vonden in de afgelopen vier jaar vier algemene stakingen plaats, die zeer effectief waren in het platleggen van het land. De gezamenlijke strijd is een belangrijk bindend element tussen de verschillende etnische en religieuze groepen. Het is dan ook de taak van socialisten, de arbeidersbeweging en de onderdrukte massa’s in Nigeria om zich te organiseren en het Nigeriaanse neo-koloniale kapitalisme omver te werpen. Dit moet vervolgens vervangen worden door een democratisch socialistische orde. Vanzelfsprekend is internationale solidariteit hierbij essentieel.