Na Bernie Sanders: hoe de politieke revolutie in de VS verderzetten?

Er is een snel toenemende steun voor socialisme, zeker onder de Amerikaanse jongeren. Dit gaat samen met een groeiende afkeer tegen de politiek van het kapitalistische systeem. Zelfs indien het concept ‘socialisme’ nog vaag blijft, stelt een groeiende laag van de bevolking er zich voor open.

door Bart Vandersteene

Dit fenomeen heeft zich op het nationale politieke toneel gevestigd met de campagne van Bernie Sanders. Onze zusterorganisatie in de VS, Socialist Alternative, merkte deze ontwikkeling eerder op met de verkiezingssuccessen op lokaal niveau. In 2013 werd Kshama Sawant in Seattle verkozen met 95.000 stemmen of 51% van de kiezers in Seattle.  Twee jaar later werd ze herkozen met 56% van de stemmen in haar kiesdistrict. Kshama wordt erkend als voorbeeld bij uitstek van de mogelijkheid om als openlijke socialiste massale steun te verwerven. Dat is niet alleen op electoraal vlak het geval, ook in diverse strijdbewegingen. Zo was Seattle de eerste stad die zich uitsprak tegen TPP (het Transpacifische vrijhandelsverdrag). Het was vooral ook de eerste stad waar het minimumloon steeg naar 15 dollar. Op 10 jaar tijd komt dit neer op een transfer van 3 miljard dollar van de kapitalisten naar de werkenden in de stad.

Het feit dat er op zo’n grote schaal naar een alternatief wordt gezocht in de VS is erg belangrijk. Het zal immers een wereldwijde impact hebben. De verkiezing van Kshama kwam nu al aan bod in kranten op alle continenten.

LSP kondigt trots aan dat Kshama naar ons land komt voor twee meetings. Op 25 november spreekt ze in Gent en op 26 november in Brussel. Kom luisteren en discussiëren met  de “bekendste socialist in de VS die niet Bernie Sanders heet.”

Een links alternatief is mogelijk en nodig

Eind september gaf een peiling aan dat slechts 12% van de Amerikanen enthousiast was over het idee dat Clinton de presidentsverkiezingen zou winnen. 55% van de kiezers is gedegouteerd door de verkiezingen. Wat een hoogmis voor de Amerikaanse politiek moest worden, toonde de zwakheden van het systeem en zijn voornaamste vertegenwoordigers.

Het sterkste argument van Clinton is geen positieve steun voor haar kandidatuur, maar de afkeer tegenover Trump. Zelfs onder vrouwen staat slechts een minderheid positief tegenover Hillary Clinton en dit ondanks de schandalen van de seksistische uitspraken van Trump.

De angst dat Trump het wel eens kan halen, wordt door de Democratische partij gebruikt om onafhankelijke kandidaten, zoals Jill Stein van de groenen, te marginaliseren. In elk debat herhalen de Democraten het bij elke kritiek op Clinton: “Dat kan wel zijn, maar wil je dat Trump president wordt of niet?” Kshama Sawant beantwoordde die stelling in een interview met DemocracyNow als volgt: “Als de eerste bekommernis van de Democraten was om Trump te verslaan, waarom hebben ze er dan alles aan gedaan om de kandidaat die volgens alle peilingen het beste geplaatst was om Trump te verslaan, met name Bernie Sanders, tegen te werken?”

Het is begrijpelijk dat veel vrouwen, jongeren, migranten, … bang zijn voor Trump als president en daarom voor Clinton als ‘minste kwaad’ stemmen. Maar het gevaar van rechts populisme is daarmee niet opgelost. Integendeel! Het potentieel voor nieuwe Trumps, mogelijk nog erger, neemt toe met Hillary en haar bende aan de macht.

De Franse krant L’Humanité haalde deze zomer een andere redenering van Kshama Sawant aan. “Waarom zouden we op dit historische ogenblik, nu tientallen miljoenen Amerikanen een antwoord buiten het establishment zoeken, de Democratische Partij volgen? (…) Indien Sanders zich in november als onafhankelijke kandidaat opstelt, heeft Trump geen monopolie op de anti-establishmentstemmen. Als Bernie zijn steun aan Clinton toezegt, mogen we hem niet volgen. Onze legitimiteit komt van de beweging, niet van Bernie.” Jammer genoeg besloot Bernie Sanders om geen onafhankelijke kandidatuur te verdedigen waardoor het aan een kandidaat ontbreekt om miljoenen kiezers bij Trump weg te halen. Socialist Alternative roept op om Jill Stein, de meest gesteunde onafhankelijke linkse kandidate, te steunen.

Het Amerikaanse establishment zal er wellicht in slagen om haar favoriete kandidaat verkozen te krijgen. Maar de prijs die voor de overwinning van Clinton betaald wordt, is groot. Ze zal de minst populaire president ooit zijn bij de eedaflegging. In 2017 zal de strijd voor toegevingen door een verzwakt establishment opgevoerd worden. Overal in het land zijn er campagnes voor een verhoging van het minimumloon, voor het recht op ouderschapsverlof en ziekteverlof. Er is de beweging Black Lives Matter die ingaat tegen racistisch politiegeweld en institutioneel racisme ten aanzien van de Afro-Amerikaanse bevolking. Er zijn ook de massale protestacties, onder meer van de ‘Native Americans’, tegen ondemocratische en ecologisch vernietigende projecten zoals de oliepijpleiding in North Dakota.

De enorme kloof tussen de radicalisering van tal van werkenden en jongeren en het pro-kapitalistische en ondemocratische karakter van de Democratische Partij bevestigen het potentieel van een nieuwe massale partij die onafhankelijk is van de belangen van de grote bedrijven en de miljardairs. Na de campagne van Bernie Sanders moeten we verdere stappen zetten in de richting van een massabeweging die ook in de verkiezingen onze belangen  vertegenwoordigt.