Duitsland: opmars van nieuwe linkse partij

De media heeft het over een “ruk naar links” in Duitsland. Indien er nu nationale verkiezingen zouden plaatsvinden, dan zou Die Linke 11 tot 14% van de kiezers voor zich winnen. Die Linke is een nieuwe linkse partij onder leiding van voormalig SPD-voorzitter Oskar Lafontaine en de vroegere PDS (de opvolger van de Oost-Duitse communistische partij). In Hessen, Nedersaksen en Hamburg haalde Die Linke voor het eerst de kiesdrempel van 5% in West-Duitse deelstaten.

Tanja Niemeier

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Socialisme 2008

5 en 6 april

Zondag 6 april 11u00-13u00: Nieuwe arbeiderspartijen en linkse formaties in Europa Een debat met Lucy Redler over die Linke in Duitsland, Alex Rouillard over de initiatieven van de LCR in Frankrijk en Eric Byl over de situatie in België en CAP.

> Socialisme 2008
[/box]

Sociaal ongenoegen

De basis voor de linkse opmars op electoraal vlak is een groot sociaal ongenoegen bij brede lagen van de bevolking. Slechts 15% meent dat de economische groeicijfers een weerslag vinden in hun portemonnee. De term “klassenmaatschappij” staat terug op de agenda in Duitsland en kreeg een concrete invulling.

Er waren tal van gevallen van corruptieschandalen en belastingsfraude door topmanagers en superrijken. Dit is geen uitzondering meer in de zogenaamde “sociale markteconomie” waar zo’n 700 “vermogende burgers en prominenten” ervan verdacht worden zo’n 3,4 miljard euro op zwarte rekeningen in Liechtenstein te hebben geparkeerd. Werklozen daarentegen werden hard aangepakt en hebben nu een dagelijks voedselbudget van 4,35 euro. De roddelkrant BZ stelde dat je daar prima mee kan overleven, maar met wat BZ de werklozen wil voorschotelen kom je niet aan 2.000-2300 caloriën per dag.

Strijdbare sfeer

De kloof tussen recordwinsten en de afbraak van de koopkracht en sociale verworvenheden, wordt niet zomaar meer aanvaard. De treinbestuurders en hun onafhankelijke vakbond GDL slaagden er recent in om een overwinning te boeken: na stakingsacties kwam er 11% loonsverhoging, een inkorting van de arbeidstijd met 1 uur per week en een eenmalige premie. De lonen van de Duitse treinbestuurders zijn in Europese termen relatief laag, maar het signaal van deze overwinning heeft een symboolwaarde: als strijd serieus wordt gevoerd, leidt het tot resultaten.

De strijd van de afgelopen jaren was vooral defensief en de vakbondsleiding sloot vaak (voor de arbeiders) inhoudsloze “compromissen”. De treinbestuurders hebben daar een einde aan gemaakt. Anderen moeten nu volgen, in de openbare diensten en de metaalsector werd 8% loonsverhoging geëist. In sommige regio’s werd de eis opgetrokken naar 9,4%, het percentage waarmee de parlementsleden hun eigen lonen hebben verhoogd… In verschillende sectoren wordt actie gevoerd, zo is er al 10 weken lang een staking van verkoopsters van H&M in Stuttgart.

Politiek antwoord nodig

Er is een groter zelfvertrouwen onder de Duitse arbeiders, maar dat volstaat niet om een einde te maken aan de sociale afbraak. GSM-fabrikant Nokia kondigde aan de productie in Bochum te stoppen om te verhuizen naar Roemenië waar de lonen slechts 300 euro per maand bedragen. De 2.300 vaste en 1.000 tijdelijke arbeiders dreigen op straat te worden gezet. Eerder kreeg Nokia 80 miljoen euro overheidssteun. Politici van traditionele partijen roepen op tot een boycot van Nokia. Maar zelfs burgerlijke commentatoren stellen daar vragen bij: wat is er beter aan Motorola of Siemens die recent eveneens tot massa-ontslagen overgingen?

Steeds opnieuw moeten de arbeiders de broeksriem aanspannen. Tegen de achtergrond van een periode van economische groei en fenomenale winstcijfers, eisen ze hun deel van de koek. Dat leidt tot offensieve acties die een brede steun genieten. Er is een “ruk naar links” in de Duitse samenleving, zowel qua actiebereidheid als qua stemgedrag. Daar moet gebruik van gemaakt worden om overwinningen te boeken. Dat zal niet gebeuren door deel te nemen aan neoliberale coalities, maar door een perspectief van socialistische maatschappijverandering naar voor te schuiven.