Latijns-Amerikaanse vormingsweek van het CWI. LSP-militant brengt verslag uit

Op dit ogenblik vindt in het Braziliaanse Sao Paulo een Latijns-Amerikaanse vormingsweek plaats. Op deze gebeurtenis zijn er zo’n 70 militanten aanwezig uit vijftien landen. LSP-lid Jonas Van Vossole is ook aanwezig op de vorming en brengt verslag uit vanuit Brazilië.

Jonas Van Vossole

De Latijns-Amerikaanse vormingsschool werd geopend in het gebouw van de grootste vakbond in Zuid-Amerika. Zo’n 70 militanten uit een vijftiental landen kwamen er samen voor de eerste regionale vormingsbijeenkomst van het CWI in Latijns-Amerika. Met deze bijeenkomst willen we een beter beeld krijgen van de belangrijke en snelle ontwikkelingen op het continent en tegelijk een ondersteuning bieden voor de verdere groei van onze krachten.

De week werd geopend met een openbare meeting met sprekers uit Brazilië, Chili, Venezuela, Verenigde Staten en Frankrijk. Deze historische gebeurtenis kon op geen beter moment vallen. Het wereldwijde kapitalisme staat voor een zware crisis en probeert de gevolgen ervan af te schuiven op de bevolking. Ondanks de periode van sterke groei in sommige Latijns-Amerikaanse landen (zoals Brazilië) de afgelopen jaren, wordt ook hier de crisis voelbaar. De reële lonen daalden het afgelopen jaar.

Periodes van crisis zijn geen nieuwigheid op het continent. De afgelopen 10 jaar kende het continent 2 zware economische crisissen. Maar waar de vorige in 1998 en 2002 werden opgelost door het stimuleren van krediet, zal dit deze keer niet meer lukken. Vorige crisissen, lagen aan de basis van verschillende bijna revolutionaire gebeurtenissen, zoals het aan de macht komen van Chavez in Venezuela, en Lula in Brazilië. Deze periodes bereikten echter nooit hun conclusie door een crisis in de leiding, en leidde zelfs tot nederlagen, zoals bij het recente referendum over de grondwet in Venezuela.

Hoewel de verburgerlijking van de sociaal-democratie hier later op gang is gekomen dan in West-Europa, is zij met figuren als Lula en Bachelet nu ook verantwoordelijk voor de verderzetting van het neoliberaal beleid, dat in de periode van de dictaturen werd opgestart. Deze nederlaag voor de arbeidersklasse zorgde in verschillende landen voor verdeeldheid ter linkerzijde, en is er een duidelijk tekort aan een politiek instrument voor de massa’s. In Brazilië werd die fragmentatie recent deels overwonnen door de stichting van de P-Sol, waarbinnen onze Braziliaanse zusterorganisatie een actieve rol speelt. In Venezuela zijn we actief binnen de nieuwe PSUV.

Venezuela wordt door veel arbeiders en armen in Latijns-Amerika, maar ook in de rest van de wereld, gezien als een voorbeeld. Doorheen het proces van de ‘bolivariaanse revolutie’ kwamen er heel wat sociale projecten die de situatie voor de armsten in het land verbeterden, maar Chavez brak nooit met het kapitalisme. De arbeidersbeweging slaagde er niet in om het proces verder te doen gaan, doordat de leiding sterk verdeeld was, en er ook slechts een zeer beperkte traditie is van een georganiseerde arbeidersbeweging.

In Chili was het afgelopen jaar een kanteljaar. Ondanks de illusies die er bestonden in president Bachelet, is er voor eerst sinds lang weer sociale strijd ontstaan. Er was bijvoorbeeld de massale hongerstaking van de gediscrimineerde Mapute-indianen die op veel solidariteit kon rekenen en er was de strijd van de houthakkers. Daarnaast was er ook de massale strijdbeweging van de middelbare scholieren tegen het corrupte en geprivatiseerde onderwijssysteem. De bewegingen kregen echter af te rekenen met enorme repressie vanwege de overheid. Verschillende mensen werden gedurende de acties door de politie gewond en er vielen zelfs doden. Bij velen kwam het spookbeeld van de dictatuur van Pinochet terug naar boven. Chili is gedurende decennia gebruikt als voorbeeldeconomie van een zogenaamd goedwerkend neoliberaal model. Nu blijkt echter dat het land even hard te lijden heeft onder de crisis en gaat de bevolking gebukt onder uitbuiting, lage lonen en repressie.

Overal in Latijns-Amerika roepen we op tot de vorming van nieuwe arbeiderspartijen, die een politieke leiding kunnen vormen in de toenemende strijd van de massa’s. Maar deze nieuwe partijen moeten wel van een klassenstandpunt uitgaan, zoniet zullen ze tot nieuwe ontgoochelingen leiden.

In een volgende verslag vanuit Brazilië zullen we dieper ingaan op de situatie in Venezuela.