Amerikaanse automobielsector. Uitverkoop arbeidersrechten door vakbondsleiding

De automobielsector in de VS bevindt zich in een diepe crisis. De drie grootste bedrijven – GM, Chrysler en Ford – willen verregaande toegevingen van de arbeiders. De vakbond United Auto Workers (UAW) bediende de automobielbedrijven op hun wenken. Bij een reeks collectieve arbeidersovereenkomsten bereikten de toegevingen van de UAW-leiding historische proporties.

Ty Moore

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Interview met een Ford-arbeider

Brett Hoven is een lid van Socialist Alternative en werkt bij Ford in St Paul, Minnesota, waar zijn vader ook 23 jaar heeft gewerkt. We spraken met Brett over de campagne tegen het akkoord van UAW met Ford.

“Ik organiseer een “Stem nee” campagne omdat de overeenkomst slecht is, maar ook omdat de UAW-leiding niet eens gestreden heeft voor de belangen van de vakbondsleden.

“Van september 2006 tot het einde van het jaar, verdiende [Fords topmanager] Mulally 39 miljoen dollar. Als Ford zoveel kan betalen aan iemand die niet eens zelf auto’s maakt, waarom kunnen ze dan geen degelijk uurloon betalen aan de arbeiders?

“Deze fabriek was één van de laatste in Minnesota waar je een degelijke job kon krijgen waarmee je een gezin kan onderhouden. Eén van mijn collega’s, een alleenstaande moeder, heeft het dan nog moeilijk om rond te komen. Als deeltijdse arbeider krijgt ze slechts een laag loon, maar toch werkt ze soms 50 tot 60 uur per week. Ze krijgt geen gezondheidszorg voor zichzelf of haar zoon.

“Toen ik haar vertelde hoeveel Mulally vorig jaar verdiende, was ze geïnteresseerd om mee campagne te voeren. Heel wat arbeiders reageren positief op de campagne tegen het akkoord.”
[/box]

De CAO’s omvatten geen enkele garantie tegen nieuwe golven van ontslagen. Binnen enkele dagen na het sluiten van overeenkomst bij Chrysler, kondigde dat bedrijf reeds aan dat 11.000 jobs zouden verloren gaan. De impact van deze afdankingen zal groot zijn. Naast de 11.000 getroffen gezinnen, zullen ook duizenden gezinnen van arbeiders in onderaannemers getroffen worden. In de buurt van Detroit is er nu reeds een erg hoge werkloosheidsgraad en dat zal er niet op verbeteren.

Op basis van de nieuwe overeenkomsten zullen nieuwe arbeiders beginnen aan 14 dollar per uur en met slechts beperkte rechten op het vlak van gezondheidszorg. Voorheen bedroeg het startloon 28 dollar per uur. Door de grote verschillen onder de werknemers, zal er verdeeldheid ontstaan, ook binnen de vakbonden. Dat opent de weg voor verdere aanvallen op de lonen, uitkeringen, pensioenen,…

Een brug te ver

De drie grote autobedrijven proberen af te raken van hun verplichtingen inzake gezondheidsverzekering en pensioenrechten voor de 600.000 gepensioneerden die de bedrijven tellen. Er wordt geprobeerd om deze elementen over te dragen aan de UAW in de vorm van “Vrijwillige Verzekeringsassociaties” van de werknemers. Dit zouden private verzekeringsbedrijven zijn die onder de controle staan van de UAW. De autobedrijven zouden hierna slechts een deel betalen van hetgeen ze verschuldigd zijn aan hun gepensioneerden. De rest zou moeten opgehaald worden door de verzekeringsfondsen. Eerder was er reeds een dergelijk stelsel dat werd in gevoerd bij Detroit Diesel en bij Caterpillar. Daar raakten de fondsen leeg en moesten de gepensioneerden maar voor zichzelf zorgen.

Door een dergelijk stelsel zou de vakbond bovendien een belangrijke aanbieder van gezondheidszorg worden, naast andere verzekeringsbedrijven. Het doel wordt dan om zo snel mogelijk winsten te maken door te knippen in de uitkeringen van de eigen leden. De UAW ging daarnaast vreemd genoeg akkoord met het feit dat een deel van de patronale bijdrage voor dit verzekeringsfonds zou betaald worden met aandelen van Ford. De vakbond zou 16% van de aandelen verwerven. De financiële toekomst van de vakbond wordt hierdoor gekoppeld aan de winstgevendheid van Ford. Met andere woorden: de vakbondsleiding zal er binnenkort voordeel mee doen indien er wordt afgedankt of als de lonen dalen…

“Deze akkoorden zijn het bittere resultaat van een ‘niet-confronterend teamwerk in de bedrijven’-aanpak van de UAW en de meeste andere vakbonden”, stelde Todd Jordan, een leidinggevende dissident binnen UAW. De contracten vormen een “historische achteruitgang”.

Kapitalistische logica

“De perspectieven op lange termijn zijn niet goed voor iedereen”, stelde Businuss Week (5 november). “Henry [Ford] dacht dat zijn bedrijf zou falen indien zijn eigen arbeiders niet in staat waren om het product te kopen dat ze zelf produceren. Met 14 dollar per uur, zullen de nieuwe werknemers slechts weinig wagens van GM – of Ford – kunnen kopen”.

Business Week is natuurlijk een verdediger van het kapitalisme, maar toch wijst het blad op de tegenstellingen in het systeem die destijds ook reeds door Marx werden aangehaald. De concurrentie tussen de bedrijven zorgt ervoor dat deze investeren in de nieuwste technologie en machines om de productie op te drijven, en anderzijds proberen ze tevens om de arbeids”kost” te beperken om zo de winstmarges op te drijven. De arbeiders kunnen hetgeen ze produceren niet terugkopen en er ontstaat een overproductie.

Deze tegenstelling leidt tot cyclische economische crises die een rem vormen op vooruitgang. De automobielsector in de VS wordt getroffen door een klassieke overproductieproductie en de resultaten zijn even klassiek: faillissementen, massale afdankingen, fabrieken die sluiten en verregaande aanvallen op de lonen en arbeidsomstandigheden.

Wat te doen?

Tegenover de crisis van de automobielsector, moeten de arbeiders zich verzetten. Er is nood aan een eenheid van alle arbeiders. Die arbeiders die geen deel uitmaken van de vakbonden moeten overtuigd worden om toe te treden tot strijdbare en democratische vakbonden. Enkel dan zal eenheid van de arbeiders mogelijk zijn.

De leiding van de UAW is daar niet toe bereid. Haar houding zorgt ervoor dat de vakbond voor veel jonge arbeiders geen aantrekkelijke optie is. De weigering om de jobs, lonen en uitkeringen van de arbeiders te verdedigen, zorgt ervoor dat de vakbonden een groot aantal leden verloren zijn en niet eens actieve werkingen hebben bij bedrijven als Toyota of Honda. Waarom zou je ook bijdragen betalen, strijd voeren en je job riskeren als de vakbondsleiding in de onderhandelingen zelf loonsverminderingen en afdankingen voorstelt?

Zolang de UAW de logica van de kapitalistische markt aanvaardt, staan de automobielarbeiders zonder verdediging tegenover de grote bedrijven. De UAW-leiding baseert haar strategie op de vraag: “Wat kan General Motors veroorloven om aan ons te geven?” Een strijdbare vakbond moet vertrekken van de vraag: “Wat is nodig voor een degelijk leven?”.

Dit land is rijker dan ooit te voren. Er zijn voldoende middelen zodat iedereen een goed leven zou kennen. Als dit systeem niet in onze behoeften kan voorzien, waarom aanvaarden we dan dit systeem nog? Als GM, Chrysler en Ford hun winsten bedreigd zien omdat er degelijke lonen worden betaald, waarom zouden we die bedrijven dan niet onder publiek bezit plaatsen met democratische arbeiderscontrole? Dat kan veraf lijken van het onmiddellijke bewustzijn van de meeste arbeiders, maar er is geen andere uitweg.