Latijns-Amerika. Tournee van Bush leidt tot massale betogingen. Braziliaanse militaire politie valt betogers aan.

George W. Bush besloot om vorige week Latijns-Amerika te bezoeken met de onuitgesproken maar toch duidelijke doelstelling om het gewicht van het Amerikaanse “rijk” in te zetten tegen de rol die gespeeld wordt door Latijns-Amerikaanse regeringen zoals die van Hugo Chávez in Venezuela. Het bezoek heeft Bush weinig geholpen, het had een negatieve impact op de regeringen die hij bezocht en het versterkte het anti-imperialistisch profiel van Chávez.

André Ferrari, Socialismo Revolucionário, São Paulo, Brazilië

De Latijns-Amerikaanse tournee van Bush was beperkt tot landen waar hij over bondgenoten in de regering beschikt. De grote en militante protestacties tegen zijn bezoek, waren echter het belangrijkste kenmerk van de bezoeken. Dat was niet alleen het geval in Brazilië, Uruguay, Colombia, Guatemala en Mexico – de landen die Bush bezocht. Er waren ook grote acties in Argentinië en Bolivië waar Hugo Chávez op bezoek kwam. Chávez sprak er voor duizenden betogers. Tegelijk waren er ook grote betogingen in Jamaica en Nicaragua.

Het resultaat van het bezoek was negatief voor Bush. Als gevolg van zijn tournee werd de machtige beweging van de massa’s op het continent verder vooruit gestuwd.

Productie van agro-brandstof

In Brazilië vond de grootste betoging tegen Bush plaats op 8 maart. De betoging vond plaats op één van de centrale straten van São Paulo, de Avenida Paulista. Dat was ook de plaats waar president Lula Bush ontving. De regering onder leiding van de Arbeiderspartij (PT) hield een grootschalige propagandacampagne om aan te tonen dat de handelsakkoorden tussen de VS en Brazilië inzake de productie van agro-brandstof (dat net zoals alcohol op basis van suikerriet kan worden geproduceerd) het land heel wat voordelen zou opleveren. Maar deze propaganda weerhield de massa’s er niet van om te protesteren tegen de aanwezigheid van Bush op Braziliaanse grond.

De voorstellen van Bush en Lula om agro-brandstoffen te produceren zijn enkel gericht op de grote bedrijven die er voordeel uit zullen halen. Ze willen de productie stimuleren op basis van een monocultuur, latifundia (grote landbouwbedrijven) en landarbeiders die in slavencondities werken. Dat is hoe de productie van suikerriet altijd reeds gebeurde in Brazilië. Het laatste handelsakkoord met de VS voegt daar nog een plan bij om te werken met genetisch aangepaste zaden, waarvoor uiteraard royalties moeten betaald worden aan de multinationals die deze zaden ontwikkelen.

Het VS-imperialisme wil minder afhankelijk worden van de olie uit Venezuela en het Midden-Oosten. Het feit dat dit gekaderd wordt in een zogenaamde bezorgdheid rond het milieu, is slechts schijn. De productie van suikerriet in Brazilië gebeurt veelal met methoden die het milieu ernstige schade toebrengen.

Uiteindelijk werd zo goed als niets beslist op de ontmoeting tussen Bush en Lula. Zelfs een verlaging van de hoge invoertaksen op Braziliaanse alcohol dat geëxporteerd wordt naar de VS, kon er niet van af.

Bush uit Irak, en Lula uit Haïti!

Het bezoek van Bush heeft de pogingen van Lula en de PT ondermijnd om zichzelf een progressief imago aan te meten, zeker op het vlak van het buitenlands beleid van het land.

Ondanks alle inspanningen van de PT en de PcdoB (Communistische Partij van Brazilië, een regeringspartner) en de organisaties die zij controleren zoals de CUT (grootste vakbondsfederatie) en de UNE (studentenfederatie), slaagden ze er niet in om protest van de linkerzijde te vermijden tegen de aanwezigheid van Braziliaanse troepen in Haïti, waar die troepen de belangen van het VS-imperialisme dienen.

De anti-Bush betoging in São Paulo, het grootste financiële centrum van Latijns-Amerika, werd georganiseerd onder de slogan “Weg met Bush”. Om de internationale vrouwendag te vieren, organiseerden de meest strijdbare militanten van linkse organisaties een groot blok van “arbeiders en vrouwen”. Duizenden activisten van de PSOL (Partij voor Socialisme en Vrijheid), PSTU (Verenigde Socialistische Arbeiderspartij), PCB (Communistische Partij) namen deel aan deze betoging. Er waren ook bewegingen die proberen een alternatief op te bouwen op de regeringsgezinde leidingen van de CUT en de UNE. Zo was er een goede aanwezigheid van Conlutas (Nationale coördinatie van strijd) en Intersindical.

Socialismo Revolucionário (SR), onze Braziliaanse zusterorganisatie en actief binnen de PSOL, speelde een belangrijke rol in het linkse blok op de betoging. Dat blok sprak zich uit tegen Bush, maar ook tegen het neoliberaal beleid van de regering-Lula en de akkoorden met het VS-imperialisme. “Bush uit Irak en Lula uit Haïti”, was de slogan die de beste respons kreeg van de betogers.

De militaire politie van de deelstaat São Paulo voerde een brutale aanval uit op de betogers. Met traangas, gasgranaten en rubberkogels werden de betogers aangepakt, vooral de betogers van het linkse blok. Er vielen 20 gewonden, waaronder twee leden en een sympathisant van Socialismo Revolucionário (SR).

Tijdens het zeven dagen durende bezoek van Bush aan het continent werden in totaal meer dan 420 betogers opgepakt, vooral in Colombia. Die repressie toonde de rol van het VS-imperialisme in Latijns-Amerika en de volgzaamheid van regeringen zoals die van Lula (om nog te zwijgen van de beruchte rechtse pro-imperialistische regeringen van Uribe in Colombia of Calderón in Mexico).

Het antwoord van Chávez

Toen Bush in Uruguay een bezoek bracht aan president Tabaré Vazquez vond er aan de andere kant van de Rio de la Plata (in Argentinië) een meeting plaats met de Venezolaanse president Hugo Chávez. Voor zo’n 40.000 aanwezigen in Buenos Aires stelde Chávez dat Bush een “politiek kadaver” is.

Chávez stelde dat Bush met erg weinig middelen naar Latijns-Amerika kwam. Hij vergeleek de 75 miljoen dollar voor Engelse lessen en uitwisselingsprojecten in het onderwijs en de 385 miljoen dollar voor huisvestingsprojecten met de 600 miljard dollar die de VS in 2006 aan defensie heeft besteed. Hij daagde Bush uit: “Als je sociale rechtvaardigheid wil in de wereld, geef dan het bevel voor een onmiddellijke terugtrekking van de troepen uit Irak en gebruik het gigantische militaire budget van de VS om honger en dood te bestrijden.”

De volgende dag beloofde Chávez meer dan 1 miljard dollar voor investeringen in olieprojecten en gemeenschapsradio’s in Bolivië. Dat geld komt bovenop de hulp na de overstromingen in Bolivië, naar aanleiding van die ramp gaf Venezuela zo’n 15 miljard dollar hulp.

De arbeiders in de steden en op het platteland in Latijns-Amerika zien de enorme verschillen tussen de bezoeken van Bush, de imperialistische oorlogsstoker, en van Chávez die stelt dat er een herverdeling van de rijkdom onder de armen moet komen. Daarbij zal financiële hulp, zelfs niet de aanzienlijke hulp uit Venezuela, echter niet volstaan om een einde te maken aan de verschrikkelijke sociale en economische omstandigheden in Latijns-Amerika. Een fundamentele verandering van de samenleving betekent dat moet worden gebroken met de imperialistische dominantie en dat moet gewerkt worden aan een socialistische samenleving waar de behoeften van de arbeiders en de onderdrukten centraal staan. Daartoe is er nood aan een sterk anti-kapitalistisch alternatief, massale arbeiderspartijen met een militant socialistisch programma en een regionale strijd voor een socialistische federatie in Latijns-Amerika.

Enkele foto’s