Vandaag spreken de arbeiders van VW zich in een referendum uit over de vraag of ze al dan niet zullen voort staken. Ze doen dat onder zware druk, zowel van de media, als van de directie en een deel van de syndicale delegaties. Over heel wat zaken blijven ze in het ongewisse. Dat bleek duidelijk uit de toelichting van de vakbondsdelegaties deze ochtend op een inderhaast bijeen geroepen personeelsvergadering voorafgaand aan het referendum. De grote lijnen zijn bekend: het aantal arbeiders dat blijft, het aantal dat vrijwillig vertrekt en het aantal bruggepensioneerden. Ook gekend is het productievolume, maar om dat te weten, hoefde je natuurlijk niet tot aan het piket te komen.
Eric Byl
De vakbondsdelegaties bij VW lieten de voorbije weken meer dan eens een steek vallen. Zo was deze personeelsvergadering pas de 2de op 6 weken staking. Normaal zou je er toch minstens één, liefst verschillende per week organiseren, zodat iedereen betrokken blijft en met kennis van zaken mee kan oordelen. Er was een zware strijd nodig in het fabriekscomité van het ABVV om een personeelsvergadering af te dwingen, alsook wie daar het woord zou nemen. Zoniet werd afgestevend op een referendum per post, waarbij ook de 1900 die al kozen voor een vertrekpremie zouden meestemmen. Normaal zou je wachten tot een oplossing is gevonden voor iedereen vooraleer een plan ter stemming voor te leggen en zou je iedereen laten deelnemen. Door echter al enkele weken geleden de poorten open te zetten om te tekenen voor een afscheidspremie, is de solidariteit al gebroken. Het spreekt voor zich dat diegenen die hebben getekend zo snel mogelijk hun premie willen innen en dus vooral een einde aan de staking wensen. De staking gaat echter vooral over de condities van de bruggepensioneerden en diegenen die ook morgen in het bedrijf zullen werken, het zou niet fair zijn hun condities mee te laten bepalen door diegenen die het schip al verlaten hebben.
De personeelsvergadering werd slechts twee dagen vooraf bijeen geroepen per e-mail en per sms! Alsof het onbelangrijk is hoeveel arbeiders er nu juist deelnemen aan deze vergadering. Een betere manier om de arbeiders uit te nodigen om thuis te blijven, kennen we niet. Een beter geschenk aan de aasgieren van de pers en de directie om de indruk te wekken dat slechts een kleine minderheid nog geïnteresseerd is, evenmin. Gelukkig namen er toch nog zo’n 2000 à 2500 arbeiders deel. De arbeiders ontvingen vooraf geen toelichting thuis, wat hen de gelegenheid zou geboden hebben de voorstellen eens rustig door te nemen, te overdenken, desnoods erover te telefoneren of te overleggen met de gezinsleden. Ze kregen zelfs niet eens een pamflet met de voorstellen voor, tijdens of zelfs niet na de personeelsvergadering. Bovendien was het een personeelsvergadering op zijn VW’s, dat wil zeggen, een mededeling van de bonden vanaf het tweede verdiep van de parking, uiteraard zonder mogelijkheid om vragen te stellen, laat staan twijfels te uiten. Na de personeelsvergadering wou men overgaan tot stemming, maar aangezien de lijsten van diegenen die getekend hadden voor de premie nog niet ter beschikking waren, sleepte dat aan, zodat heel wat arbeiders dan maar zonder stemmen vertrokken. Wie uit een te magere opkomst alweer garen zal spinnen? De directie natuurlijk.
De ACV hoofdafgevaardigde lichtte de stand van zaken toe: de komende twee jaar is er werk voor 2200 arbeiders (en dus geen 3000), in twee ploegen (nacht en weekend verdwijnen) voor een productievolume van 84.000 wagens: 48.000 Polo’s, 14.000 Golfs en 22.000 … nog te bepalen, wellicht de Audi A3, maar dat zullen we pas weten als we aan het werk zijn. Dat soort "knipogen" werd door de toehoorders niet in dank afgenomen, niet door de aanwezige Nederlandstalige, noch door de aanwezige Franstalige die niet veel Vlaamse woorden moeten begrijpen om door te hebben dat men hen een oor aannaait. Bovendien zal 4 dagen gewerkt worden, niet op vrijdag, dan is er voor één ploeg economische werkloosheid, voor de andere een vrije dag. Geen woord over de juiste netto-bedragen die de bruto-premies vertegenwoordigen (naar verluidt gaat op twee jaar tijd zo’n 70% op aan belastingen). Geen woord ook over het feit dat de bijpassing voor de bruggepensioneerden weliswaar rekening houdt met de vakantiepremie, maar enkel met die van de bedienden, ook voor arbeiders (voor bedienden is dat echter een supplement op het loon, ongeveer een derde van het vakantiegeld van arbeiders)! Geen woord ook over de vraag of de bruggepensioneerden in de tewerkstellingscellen alleen tegenover een ambtenaar zullen staan of collectief vertegenwoordigd en begeleid zullen worden via hun vakbonden.
Deze toespraak werd nog vertaald, waarna het de beurt was aan de hoofdafgevaardigde van het ABVV om hetzelfde te herhalen. Hij voegde eraan toe dat nachtarbeiders en weekendarbeiders gedurende de periode van de wet-Renault konden rekenen op hun volle loon. Het brugpensioen wordt, tegen de geest van het generatiepact in, verplicht vanaf 50 jaar, inzake de verplichting voor een tewerkstellingscel te verschijnen wordt het generatiepact echter niet enkel naar de geest, maar ook naar de letter gerespecteerd! Maar dat zou volgens de hoofdafgevaardigde van het ABVV geen probleem zijn, "aangezien geen enkele patroon staat te springen een oudere VW-werknemer aan te werven als er toch al zo’n 500.000 werklozen zijn". Benieuwd of de SPa vrienden in de regering er ook zo over denken als ze de schorsingszweep nog eens hanteren. Pas toen een andere ABVV-afgevaardigde het woord nam, werd duidelijk wat men ons hier trachtte aan te praten. Zij benadrukte dat wat vandaag voorligt, hetgeen is wat de directie wil geven, niet wat ze kan geven. Ze vulde eveneens in hoelang die periode waarnaar haar ABVV-collega had verwezen toen hij de wet-Renault vermelde, wel is nl. 3 maand en daarna amen en uit met nacht- en weekendpremies. Ze kondigde aan dat als de staking wordt verder gezet er komende dinsdag aan het piket een grote bijeenkomst wordt gehouden om eindelijk een aktieplan op te stellen. Aan het gejuich te oordelen en ook uit de diverse gesprekken nadien, bleek duidelijk dat zij had uitgedrukt wat velen op hun lever hebben liggen.
De hoofdafgevaardigde van de liberalen trachtte op het einde nog Vlamingen en Franstalige tegen elkaar in het harnas te jagen door in naam van de Vlamingen – waarvan er zich weinigen door hem vertegenwoordigd voelen – respect op te eisen! De meeste Vlamingen waren het echter eens met de meeste aanwezige Franstaligen: de strijdbare speech van de ABVV-afgevaardigde laten vertalen door de liberale hoofdafgevaardigde, dat was pas hypocriet. Liever geen vertaling dan een totale verdraaiing.
De strijd bij VW is in een cruciale fase beland. Volgens de regels die de vakbonden zichzelf op betwistbare wijze hebben opgelegd is 66% nodig om de staking verder te zetten. Na al de gemiste kansen, na zo weinig inspraak en de afwezigheid van een actieplan, is het bijna uitgesloten dat toch nog 66% van de aanwezigen voor verderzetting van de staking zou stemmen. Bovendien heeft de directie vooraf gedreigd: de uitslag van het referendum is cruciaal! Zoniet zou de beslissing over de A1 in 2009 of zelfs de toezegging van het derde model in vraag gesteld kunnen worden. De media hebben met hun verhalen over VW-arbeiders die de lotto hebben gewonnen de publieke opinie naar best vermogen voorbereid, zelfs al zal van die dikke premies na enkele jaren wellicht niets meer overblijven. We kunnen en moeten het verloop van de strijd bij VW betreuren, maar we moeten er vooral lessen uit trekken over hoe we de syndicale strijd moeten voeren en welke politieke instrumenten daarvoor nodig zijn.