Bernie Sanders scoort in Iowa – waarschuwing voor Amerikaanse establishment

De kleine staat Iowa, in het Midwesten van de VS, was maandag traditioneel het toneel voor de allereerste primaries in de race voor het Witte Huis. Zouden de peilingen van de laatste weken zich ook vertalen in reële stemmen? Zou Trump het land en de wereld shockeren met een verpletterende overwinning bij de Republikeinen? Zou Sanders’ roep naar een politieke revolutie effectief een meerderheid kunnen behalen?

Artikel door Bart Vandersteene, VS-kenner van LSP

Het resultaat bevestigde dat de klassieke politiek in de penarie zit. De politieke debatten worden meer en meer gedomineerd door wat vroeger outsiders waren. Bij de Republikeinen waren er vier van deze ‘outsiders’ bij de beste zes kandidaten: Trump, Cruz, Carson, Rand waren samen goed voor 66% van de stemmen. De klassieke kandidaten die door het establishment gesteund worden (Rubio en Bush) haalden slechts 27%.

De nederlaag voor Trump (24%) zal hard aankomen, vooral bij hemzelf. Maar Ted Cruz (29%) is ook geen goede optie voor de leiding van de Republikeinen. Hij kan dan wel zijn eigen basis mobiliseren maar bij de rest van de bevolking zal zijn boodschap moeilijk aanslaan. Enkel bij een extreem lage opkomst bij de presidentsverkiezingen maakt Cruz een kans. Het Republikeinse establishment was alvast tevreden dat er in Iowa een derde kandidaat naar voor kwam. Marco Rubio, een vertegenwoordiger van de gematigde vleugel, haalde 23%. Nu er kandidaten uit de voorverkiezingen stappen, zal hij proberen die stemmen te mobiliseren om te vermijden dat de Republikeinen met een clowneske racist of een aartsconservatieve stokebrand naar de verkiezingen trekken.

De meest opvallende score van de avond was ongetwijfeld de 49,6% voor Bernie Sanders in de Democratische voorvergaderingen (caucussen). Maandenlang was er in de peilingen een kloof van 20 tot 30% tussen hem en Clinton. Nu bleef daar amper 0,3% van over. Tot voor kort ging iedereen ervan uit dat Clinton met de vingers in de neus zou winnen in Iowa. De score van Sanders is een serieus teken aan de wand. Ongetwijfeld zullen er bij de Democraten heel wat crisisvergaderingen volgen.

De roep van Sanders naar een politieke revolutie om het landen uit de handen van een kleine groep oligarchen te halen, slaat aan bij het brede publiek. Wat tot voor kort een radicaal programma bleek te zijn voor een land als de VS, wordt nu omarmd door een significant deel van de bevolking. Bij jongeren onder de 28 jaar haalde Sanders maandag een verpletterende 84%.

Iowa is een rurale staat van iets meer dan 3 miljoen inwoners. Er is een Republikeinse gouverneur. En er werd maandenlang intensief campagne gevoerd. Alle kandidaten hadden er een leger medewerkers om deze verkiezing tot in de details voor te bereiden. Elke kandidaat bezocht de staat het afgelopen jaar tientallen keren, ze trokken tot in de kleinste steden.

De uitslag in deze eerste staat heeft een enorme impact op de beeldvorming of een kandidaat een kans heeft om de nominatie binnen te halen. Er wordt verwacht dat een aantal kandidaten bij de Republikeinen er later deze week de brui aan geven, de eerste was Mike Hukabee die in 2012 nog won in Iowa. De derde kandidaat bij de Democraten, O’Malley, gaf op na zijn teleurstellende 0,6%. Hierdoor ziet de strijd er bij de Democraten eenvoudig uit. Ofwel Hillary Clinton, met een ongeziene naambekendheid, de steun van 99% van de leiding van de Democratische Partij en van het economische establishment. Of Bernie Sanders, de 74 jaar oude zelfverklaarde socialist, wiens naam tot voor een paar maanden bij de overgrote meerderheid van Amerikanen niet echt een belletje deed rinkelen.

Om te slagen in z’n opzet zullen Sanders en z’n politieke revolutie een tandje hoger moeten schakelen. Commentatoren worden in stelling gebracht om Sanders’ campagne te verzwakken. Bijvoorbeeld door te beweren dat hij geen goede kans maakt te winnen in een eindstrijd tegen de Republikeinse kandidaat. Alle peilingen tonen echter aan dat Sanders met grotere marges dan Clinton zou winnen tegen Turmp, Cruz of Rubio.

Daarnaast zal het winnen van de de meerderheid van stemmen in de primaries niet volstaan om de nominatie in de wacht te slepen. In Iowa werden 44 afgevaardigden verkozen voor de Nationale Conventie. Clinton won nipt en kreeg er 23, tegen 21 voor Sanders. Maar er zijn in Iowa ook zogenaamde ‘superafgevaardigden’ die automatisch stemrecht hebben. Van deze 8 superafgevaardigden spraken er al 5 hun steun voor Clinton uit. De drie anderen lieten hun voorkeur nog niet blijken. Dit betekent dat zelfs indien de stemmen ongeveer 50/50 waren de verdeling van de afgevaardigden uit Iowa die in julie voor de nominatie zullen stemmen voorlopig op 28 voor Clinton staan (23 + 5) tegenover 21 voor Sanders en nog 2 onbesliste stemmen die wellicht naar Clinton zullen gaan. Het zou het eindresultaat op 31 voor Clinton tegen 21 voor Sanders brengen.

Het establishment van de Democratische Partij is meer dan ooit verenigd in de keuze voor Clinton, de kandidaat van het establishment. Op de Nationale Conventie waar de eindstemming plaatsvindt, zijn 15% van de aanwezigen superafgevaardigden. Daarvan zullen naar verwachting 95 tot 99% voor Clinton stemmen. Om te kunnen winnen, zou Sanders dus eerder 60 tot 65% van de volksstem nodig hebben. Dat is een bijna onmogelijke taak gezien de bekendheid van Clinton, de steun die ze van de media krijgt maar helaas ook van een laag vakbondsleiders en prominenten uit de Afro-Amerikaanse gemeenschap.

Volgende dinsdag, op 9 februari, is er een voorverkiezing in New Hampshire. Daar staat Sanders al een hele tijd aan kop in de peilingen, sommige geven een voorsprong van 20% aan. Ook Trump scoort al een hele tijd erg sterk in deze staat, het wordt dus afwachten of hij daar kan herstellen van de opdoffer in Iowa. Vervolgens zijn er voorverkiezingen op 20 februari in Nevada voor de Democraten en South Carolina voor de Republikeinen, op 27 februari is het omgekeerd. Op 1 maart is er Super Tuesday. Dan zijn er voorverkiezingen in maar liefst 12 staten, waaronder een aantal grote staten en veel zuidelijke staten: Alabama, Alaska (Republikeinen), Arkansas, Colorado, Georgia, Massachusetts, Minnesota, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont en Virginia.

Het succes van Bernie Sanders toont dat de Amerikaanse samenleving een ruk naar links maakt. Socialist Alternative voert campagne voor een overwinning van Bernie. Het lanceerde #Movement4Bernie, een campagne onafhankelijk van de Democratische partij om debatten, acties en betogingen te organiseren om de politieke revolutie te ondersteunen. Tegelijk roepen we Bernie Sanders ook op om bij verlies tegen Clinton geen steun aan haar te geven, maar als onafhankelijke kandidaat aan de presidentsverkiezingen deel te nemen.

Video van een toespraak door een lid van Socialist Alternative op een actie voor Bernie Sanders in Boston:

Jess Spear van Socialist Alternative op een actie in Seattle: