Mexico. "Indien er geen oplossing komt, volgt een revolutie"

Twee maanden deed de rechtbank verantwoordelijk voor de verkiezingen erover om te beslissen wie nu eigenlijk de Mexicaanse presidentsverkiezingen van 2 juli had gewonnen. Volgens de rechtbank was dat Felipe Calderon van de Partij van Nationale Actie (PAN, een rechtse liberale en pro-Amerikaanse partij).

Jean Peltier

Twee maanden deed de rechtbank verantwoordelijk voor de verkiezingen erover om te beslissen wie nu eigenlijk de Mexicaanse presidentsverkiezingen van 2 juli had gewonnen. Volgens de rechtbank was dat Felipe Calderon van de Partij van Nationale Actie (PAN, een rechtse liberale en pro-Amerikaanse partij).

De reden waarom het zo lang duurde eer het resultaat bekend werd gemaakt, was de enorme protestbeweging die gedurende heel de zomer haar steun voor de oppositiekandidaat en voormalige burgemeester van Mexico-stad, Andrés Manuel Lopez Obrador (ALMO), naar voor bracht op straat.

ALMO sprak zich uit tegen de enorme verkiezingsfraude en eiste een volledige hertelling van de stemmen. De rechtbank heeft die hertelling beperkt tot 9% van de stemmen. Daarbij werd het argument gebruikt dat er nooit "perfecte verkiezingen" zijn! Het is nochtans evident dat er heel wat fraude was en dit op een grote schaal. Er waren klachten over duizenden kiesbureau’s waar onregelmatigheden werden vastgesteld.

De protestbeweging tegen de verkiezingsfraude is de belangrijkste beweging die het land ooit heeft gekend. Er waren massale betogingen met tot een miljoen deelnemers. Er werden tentenkampen opgezet in Mexico-stad over een gebied van meer dan 2 kilometer lang. Hierdoor werd het verkeer in de stad ernstig bemoeilijkt.

De actievoerders leken bij het opzetten van de tentenkampen geïnspireerd te zijn door de "oranje revolutie" in de Oekraïne na de frauduleuze verkiezingen die leidden tot de val van de pro-Russische president in december 2004. In tegenstelling tot de Oekraïne, kan de protestbeweging in Mexico echter niet rekenen op een massale aandacht in de media.

De meeste media stelden steeds opnieuw dat de wettelijke procedures werden nageleefd bij de verkiezingen. Dat is niet zo verwonderlijk als men weet dat de nieuwe "verkozen" president Calderon net zoals zijn voorganger Fox, een trouwe aanhanger is van de Amerikaanse regering en president Bush persoonlijk. Bush feliciteerde Calderon reeds en wellicht waren de gelijkenissen met zijn eigen "verkiezingsoverwinning" hem ook niet ontgaan.

Tijdens de verkiezingscampagne had Lopez Obrador als lijsttrekker van de Partij voor Democratische Revolutie (PRD) zijn verbale uithalen naar de rijken, de corruptie en het VS-imperialisme opgedreven. Hij stelde steeds dat hij wel met de Mexicaanse patroons wil samenwerken, maar dan enkel met diegenen die niet corrupt zijn.

Het discours van ALMO vond een echo onder bredere lagen van de arbeiders en de armen in heel het land. Mexico kent een zekere economische groei, maar wordt vooral gekenmerkt door enorme sociale verschillen en tegenstellingen. Sinds 2000 zijn zo’n 6 miljoen Mexicanen hun land ontvlucht om in de VS een beter leven op te bouwen. Volgens een rapport van de Verenigde Naties vormt het geld dat Mexicaanse vluchtelingen in de VS naar huis sturen de tweede belangrijkste bron van inkomsten na de olie.

In die omstandigheden kan de protestbeweging tegen de verkiezingsfraude snel een grote dimensie aannemen. De afgelopen weken kwamen steeds meer slogans als "Indien er geen oplossing komt, volgt er een revolutie". De Mexicaanse burgerij is echter bang van ALMO. Niet omdat ALMO een anti-kapitalist of een revolutionair zou zijn, maar wel omdat de burgerij bang is dat ALMO onder druk van de beweging radicalere acties zou moeten ondernemen en dat er een nieuwe golf van strijd zou ontwikkelen.

Er wordt gevreesd dat er een veralgemening zou komen van de situatie die sinds juli bestond in de deelstaat Oaxaca (één van de armste regio’s van het land) waar een staking van de leraars snel leidde tot een algemene actie met ook andere lagen van de arbeidersbeweging. Dit leidde tot een massale opstand die het ontslag eiste van de gouverneur van Oaxaca. Er waren betogingen met honderdduizenden aanwezigen, de wegen werden geblokkeerd, overheidsgebouwen bezet en er kwam een Volksvergadering van de bevolking van Oaxaca om de beweging te coördineren.

Onder druk van de beweging heeft ALMO de creatie van een "volksregering" aangekondigd die hij plaatst tegenover de officiële regering "van de politieke maffia en de witteboordencriminelen." Het is moeilijk om in te schatten hoe ver AMLO zal willen gaan. Zal hij zich beperken tot een parallelle regering in het kader van het parlement, of zal hij dat ontwikkelen als middel om de strijd en de mobilisatie te te versterken in de aanloop naar het effectieve aantreden van Calderon op 1 december?

De massale acties van de afgelopen weken heeft de enorme kracht van de beweging aangetoond. Maar om Calderon effectief te verdrijven en komaf te maken met het systeem van uitbuiting, zal de beweging verder moeten gaan. Er zullen banden moeten worden gesmeed met de vakbonden. Er is nood aan demcoratisch verkozen comités op de werkvloer, in de wijken en aan de universiteiten om te mobiliseren naar een algemene staking. De omvang van de beweging toont ook de noodzaak aan van een partij die dagelijks opkomt voor de belangen van de arbeiders en de boeren door op te komen voor een socialistisch alternatief dat een einde maakt aan armoede, werkloosheid en ongelijkheid.