16% meer bedrijfswagens, besparingen op openbaar vervoer. Regering organiseert fileprobleem

De afgelopen maanden waren er verschillende incidenten op de weg met ellenlange files als gevolg. Bij het minste probleem lijkt het alsof de wegen meteen volledig vastslibben. Als er ‘geen probleem’ is, staan we overigens ook steeds langer in de file. Dat dit niet alleen de mobiliteit beperkt, maar ook nog eens een ecologische ramp vormt (denk maar aan fijn stof), zou tot nadenken moeten aanzetten.

Is het niet evident dat de toename van individueel wegverkeer zou afgeremd worden indien er meer en betere collectieve alternatieven zijn? Gratis en degelijk openbaar vervoer zou de beste stimulans zijn om niet langer de eigen wagen te gebruiken voor elke verplaatsing. Het zou voor de reiziger goedkoper zijn en meteen een ecologische bonus opleveren voor de samenleving.

Een dergelijk evident voorstel is echter niet waar de huidige regering naartoe wil. Bij De Lijn hebben de besparingsoperaties van de afgelopen jaren al geleid tot een daling van het aantal reizigers. Daar wil de regering op antwoorden met nog meer besparingen waarbij stilaan ook discussie wordt gevoerd over het inzetten van individuele ‘alternatieven’ zoals gedeelde taxi’s of zelfs de illegale taxidienst Uber. Om iedereen toegang te geven tot mobiliteit, moet iedereen dus maar een eigen wagen gebruiken of uitkijken naar een gedeelde wagen? Bij de NMBS staat een grootschalige besparingsoperatie op het getouw, de eerste sluitingen van loketten komen er al opnieuw aan en de directie wil met regeringssteun verdergaan in de afbouw van personeel en dienstverlening. Door de tarieven al dan niet flexibel te verhogen, wordt spoorverkeer nog meer afgeraden.

Het vervoersmiddel dat de afgelopen jaren de sterkste groei kende, is de bedrijfswagen. Er zijn er al 650.000 of een toename met 16% op vijf jaar tijd. Hieraan raken, kan niet wat schaduwpremier Bart De Wever betreft. “Morrelen aan de bedrijfswagens? Die deur is echt gesloten”, verklaarde hij eind vorig jaar. Het individueel verkeer neemt toe door het gebrek aan publieke investeringen in openbaar vervoer. Op jaarbasis was er in 2014 een stijging van het aantal bedrijfswagens met 3,6%, het aantal treinreizigers nam in die periode met slechts 0,8% toe en het aantal reizigers van De Lijn daalde met 1,36%. De bedrijfswagen kent dus de sterkste groei.

Ter info: de subsidiëring van de bedrijfswagens kost de gemeenschap meer dan 4 miljard euro per jaar. De overheidsdotatie aan de NMBS is met bijna 3 miljard euro een pak lager. De Lijn is goed voor minder dan 1 miljard euro overheidsdotatie. Op NMBS en De Lijn wordt bespaard, aan de bedrijfswagens wordt niet geraakt. Vrij vertaald komt dat erop neer dat de verdere aangroei van de files op onze wegen door de overheid zelf wordt georganiseerd en gesubsidieerd.

Om deze waanzin te stoppen, is er nood aan een uitgebreid publiek investeringsplan in openbaar vervoer. Dat vereist een breuk met het huidige beleid dat een verdere liberalisering van het spoorverkeer voorbereidt waarna we minder diensten voor hogere tarieven zullen kennen opdat private bedrijven grote winsten kunnen boeken. Mobiliteit is te belangrijk om het steeds verder over te leveren aan de private winsthonger. Gratis en degelijk openbaar vervoer moet de inzet zijn van een gezamenlijke strijd van personeel bij het openbaar vervoer en reizigers. Het is een noodzaak als antwoord op de mobiliteitsproblemen en de gezondheidsgevolgen daarvan. We zullen het pas bekomen als we breken met de neoliberale besparingslogica die vandaag dominant is.