Griekenland. Regering vervroegt presidentsverkiezingen

Artikel uit Xekinima, de krant van onze Griekse zusterorganisatie

De Griekse regering nam uiteindelijk het risico van vervroegde presidentsverkiezingen. Het parlement kiest de president. Er zijn stemrondes voorzien op 17, 23 en 29 december. Als het quotum van 180 stemmen op 29 december niet gehaald wordt, komen er vervroegde parlementsverkiezingen tegen eind januari of begin februari.

Deze nieuwe ontwikkeling is verbonden met het feit dat eind februari het huidige ‘memorandum’ (de leningen van de trojka aan Griekenland met bijhorende besparingsmaatregelen) afloopt. Het memorandum liep normaal af op 31 december, maar de regering van Nieuwe Democratie (conservatieven) en PASOK (sociaaldemocratie) kwam niet tot een akkoord met de trojka over een volgende memorandum (dat een andere naam zal krijgen omdat de bevolking deze term associeert met harde besparingen). Het kwam tot een compromis: het huidige memorandum blijft tot eind februari 2015 en tegen dan wordt gepoogd om de meningsverschillen te overstijgen.

Deze stap van de Griekse premier Samaras en de minister van Financiën Venizelos was het beste dat ze konden doen. Het besparingsbeleid waarbij de regering steeds meer met de rug tegen de muur werd geduwd door de trojka leidde het land in een doodlopend straatje. De fabels van de “exit uit het memorandum”, de terugkeer van het “herstel” en de terugkeer van de “markten” die de regering de afgelopen maanden naar voor bracht, werden ook door de trojka niet geloofd.

‘Herstel’ en nog meer besparingen!

Op 7 december stemde het parlement over een hard besparingspakket van Samaras en Venizelos. Met deze begroting wordt onder meer voorzien in nieuwe belastingverhogingen ter waarde van 1,5 miljard euro, vermindering van sociale uitgaven voor 1 miljard euro en een vermindering van het programma van publieke investeringen voor 400 miljoen euro. Tegelijk worden de belastingen op de winsten van bedrijven verminderd. Deze besparingen komen er opdat de regering de intresten op de schulden zou kunnen betalen. In 2014 alleen gaat het om 5,7 miljard euro aan intresten.

Deze maatregelen volstaan niet volgens de trojka die hardere besparingen eist. Zo wil de trojka hogere taksen voor voedsel, medicijnen, boeken, alcohol en tabak. Ook wil de trojka dat beslag mogelijk wordt op alle bezittingen van wie schulden aan de banken heeft. Verder eist de trojka nieuwe aanvallen op de pensioenen en pensioenfondsen, verminderingen van de uitkeringen voor gepensioneerden en een hogere drempel voor het recht op sociale uitkeringen.

Regering gokt

Met dergelijke maatregelen zou het voor de regering moeilijk zijn om presidentsverkiezingen in het eerste kwartaal van volgend jaar te houden. Verkiezingen zouden evenmin evident zijn na alle propaganda en leugens.

Verkiezingen op dat ogenblik zouden duidelijk maken dat de regering staat voor nieuwe besparingen en een nieuw memorandum. De regering zou niet de benodigde 180 stemmen vinden om haar presidentskandidaat  verkozen te krijgen. Het zou ook  niet mogelijk zijn om van Syriza te winnen in de daaropvolgende parlementsverkiezingen.

De regering besloot dan maar om de presidentsverkiezingen te vervroegen. De eerste optie voor de regering is dat ze aan de macht kan blijven tot 2016. Dan zijn er sowieso parlementsverkiezingen voorzien. De regeringspartijen hopen dat er na vijf jaar van economische krimp (met een daling van het BBP van ongeveer 30%) onvermijdelijk een zekere economische groei komt. Samaras hoopt dat deze groei de populariteit van de regering kan stimuleren en de trojka kan overtuigen. Op deze manier hopen de regeringspartijen dat ze Syriza en de linkerzijde aan de kant kunnen schuiven bij verkiezingen.

Dit plan was niet langer houdbaar toen de trojka weigerde om toegevingen te doen aan de regering. Deze toegevingen waren nodig om het obstakel van de presidentsverkiezingen te overbruggen. Er werd dan maar beslist om meteen de strijd voor de 180 stemmen te openen in presidentsverkiezingen. Liever nu in plaats van te wachten tot de regering verder geïsoleerd raakt van de samenleving.

Angstcampagne – weeral

Het zal voor de regering moeilijk zijn om 180 stemmen te vinden, maar het is niet uitgesloten. Als de regering onvoldoende stemmen haalt, komen er nieuwe parlementsverkiezingen. Daarbij hopen de gevestigde partijen op een beter resultaat omdat ze niet volledige gebogen hebben voor de laatste besparingseisen van de trojka.

In een dergelijke verkiezingscampagne zullen de gevestigde partijen hun traditionele spelletje spelen en waarschuwen voor de gevolgen van een exit uit de euro als de oppositie wint. Ze zullen zeggen dat alle reeds geleverde inspanningen teniet gedaan worden als dit gebeurt en Griekenland buiten de Europese ‘familie’ valt. Ze stellen zich op alsof ze zelf niet zorgden voor de verschrikkelijke sociale voorwaarden die de werkende bevolking kent. Momenteel leven 6,3 miljoen Griekse arbeiders op of onder de armoedegrens.

Het klimaat van angst dat door de regeringspartijen wordt opgeworpen zal een zeker effect hebben. De regering wordt erin bijgestaan door de media die gecontroleerd worden door de belangen van grote patroons uit de scheepvaartsector, bankiers en de grote industriëlen. Die steunen allemaal de huidige regering.

De strijd zal niet gemakkelijk zijn

De strijd die voor ons ligt, is van groot belang en zal niet gemakkelijk zijn. De werkende bevolking zal alle krachten moeten mobiliseren tegen de ‘gangsters’ die ons regeren.

De linkerzijde kan deze strijd het best verenigd aangaan om hoop te vestigen voor de arbeiders, werklozen en armen. Jammer genoeg gebeurt dit niet. Enerzijds weigert de leiding van de KKE (Communistische partij) gelijk welke samenwerking omdat al wie het niet met de KKE eens is volgens hen ‘verraders’ zijn. Anderzijds zwakt de leiding van Syriza haar politieke positie af, waardoor de meer militante arbeiders en jongeren er zich niet meer in terugvinden en wat bovendien een alibi verleent voor de sectaire opstelling van de KKE-leiding.

Ondanks de beperkingen en gebreken van de linkerzijde is er geen andere keuze. We moeten strijden voor een linkse regering. Dit betekent een oproep om voor Syriza te stemmen en voor een regering onder leiding van Syriza. In gelijk elk ander geval zullen de aanhangers van de trojka nog eens vier jaar aan de macht blijven.

Het verkiezen van een regering onder leiding van Syriza is de enige manier om de strijd te voeren tegen de sociale en economische ramp en voor een oppositiebeweging die het verzet organiseert. Er is strijd nodig ter linkerzijde opdat een regering van Syriza een socialistische beleid zou voeren. Zoniet dreigt een herhaling van de koers van PASOK die het vroegere radicalisme inruilde voor verraad aan de arbeiders en jongeren. Tenzij Syriza een socialistisch beleid voert – waarbij het weigert om de schulden af te betalen, zich verzet tegen de trojka en overgaat tot democratisch publiek bezit van de sleutelsectoren van de economie – dreigt een historische kans verloren te gaan en is er het gevaar van ontgoocheling en een nederlaag. Dat zou niet enkel voor Syriza gevolgen hebben, maar voor de volledige linkerzijde, het verzet en de samenleving.