Brochure: Stop de vermarkting van het onderwijs (Deel 1)

In de campagne tegen de geplande besparingen in het hoger onderwijs, heeft LSP een brochure uitgegeven waarin dieper wordt ingegaan op de situatie in het onderwijs, de plannen van Vandenbroucke en de visie die wij hebben over onderwijs. Vandaag publiceren we het voorwoord en de inleiding van deze brochure.

Tim J

Voorwoord

Deze brochure werd geschreven aan de vooravond van belangrijke hervormingen in het hoger onderwijs. We zijn er zeker van dat de inhoud van deze brochure een belangrijke inspiratiebron kan vormen voor studenten en personeel om de strijd aan te gaan tegen de plannen van Vandenbroucke. Om de discussie over zijn plannen te lanceren werden Vandenbroucke en andere vertegenwoordigers van de SP.a uitgedaagd door o.a. de Actief Linkse Studenten tot een publiek debat. Ze weigerden pertinent. Hebben ze schrik dat de “progressieve” maskers zullen vallen. Durven ze de confrontatie niet aan? Past het publieke debat niet in hun “communicatiestrategie”?

De ALS en LSP, die deze brochure gezamenlijk publiceren, zullen er alvast voor zorgen dat studenten, personeel en de brede bevolking geïnformeerd zal worden over de plannen en waar mogelijk zullen we actie ondernemen en voorstellen. Te beginnen op 16 maart 2006 waar op initiatief van de ABVV delegatie aan de VUB een betoging wordt georganiseerd te Halle. Hopelijk is dit de start van een massale beweging in het hoger onderwijs. De strijd tegen het Generatiepact vorig en de aanval op de indexering van lonen dit jaar toont dat het neoliberalisme toeslaat in elke aspect van ons leven, in elk onderdeel van de samenleving.

Dat strijd noodzakelijk is wordt een conclusie die door meer en meer mensen wordt gedeeld. Maar tegelijkertijd moet ook de vraag beantwoordt worden of de bestaande politieke partijen uitdrukking geven aan het verzet tegen de neoliberale aanvallen. De enige partijen die proberen de schijn hoog te houden (SP.a en Groenen) vallen keer voor keer door de mand: Generatiepact, Europese Grondwet, … De noodzaak aan een politieke uitdrukking van de strijd is dan ook meer dan noodzakelijk. Daarom zijn ALS en LSP vandaag de grootste pleitbezorgers van een nieuwe brede linkse formatie waar iedereen die zich wil engageren in de strijd tegen het neoliberalisme zich in kan organiseren.

Dit neemt onze bestaanreden niet weg. Want wanneer we het eens zijn waartegen we moeten strijden en dit ook gemeenschappelijk doen dan blijft de vraag welke de oplossing is nog steeds onbeantwoord. Laat dat nu juist de vraag zijn waar LSP en ALS een heel duidelijk en klaar antwoord over hebben. Een socialistisch antwoord dat de uitdrukking is van meer dan 150 jaar strijd voor een socialistische samenleving. Een antwoord dat kan putten uit deze immense ervaring, maar tegelijkertijd ook de lessen trekt van de vele pijnlijke fouten en nederlagen die de socialistische beweging wereldwijd heeft moeten ondergaan.

Vandaar onze oproep aan iedereen om zich niet blind te staren op deze of een andere confrontatie met de heersende machten. Vandaar de vraag om je politiek te organiseren en zo mee uitdrukking te geven aan de belangen van de slachtoffers van het beleid van vandaag. Maar ook een waarschuwing dat een correct programma essentieel zal zijn in de strijd voor een andere, socialistische samenleving. Doe met ons mee, sluit aan bij ALS en LSP.

1. Inleiding

De voorbije jaren ligt het hoger onderwijs overal ter wereld, ook in Vlaanderen, zwaar onder vuur. Steeds meer wordt duidelijk wat de plannen van de heersende elite zijn voor het onderwijs, nl. het afbouwen van het door de overheid gesubsidieerde hoger onderwijs, en de vervanging door een marktgerichte private onderwijssector, waarbij winst en concurrentie belangrijker zijn dan degelijk en betaalbaar onderwijs voor iedereen.

Overal in Europa vinden enorme besparingen plaats in het onderwijs. In Nederland mogen universiteiten sinds vorig jaar tot 7000 € inschrijvingsgeld per jaar vragen. Opleidingen die voor het bedrijfsleven interessanter zijn kosten daar ook stukken meer dan andere opleidingen. In Duitsland werden voor het eerst inschrijvingsgelden ingevoerd, en worden de universiteiten door de besparingen verplicht het aantal studenten sterk te beperken. In Groot-Brittannië steeg het plafond voor de inschrijvingsgelden van 1650 naar 4500 € per jaar, en werd het beurssysteem vervangen door een systeem van “studieleningen”.

In het schaakspel van de opeenvolgende besparingsmaatregelen, is ditmaal opnieuw de Vlaamse regering aan zet. In het nieuwe financieringsdecreet van Frank Vandenbroucke wordt het onderwijsbudget voor verschillende jaren bevroren. Voor het eerst wordt ook een heus marktmechanisme geïntroduceerd in het hoger onderwijs: instellingen zullen elkaar moeten beconcurreren om in de toekomst nog overheidsmiddelen binnen te kunnen halen. Een oefening op een latere wereldwijde concurrentie vanaf 2012.

Hiermee lijkt definitief een einde te zijn gekomen aan een hoger onderwijs dat, als dienst aan de bevolking, tot doel had aan zoveel mogelijk mensen, een zo goed mogelijk onderwijs te verschaffen. Het hoger onderwijs wordt een deel van de markteconomie, en enkel diegenen die ervoor kan betalen, zal nog degelijk onderwijs kunnen genieten.

Het doel van deze brochure is om inzicht te verschaffen in de besparingen die vandaag plaatsvinden in het hoger onderwijs, en om ze te plaatsen in een breder maatschappelijk en historisch kader. Het is ook een brochure die oproept tot verzet tegen de aanvallen die vandaag plaatsgrijpen en we sluiten dan ook af met ons eigen alternatief programma.