Une autre gauche en het ‘pre-pro’ congres van SP.a Rood

Vorige zaterdag werd heel wat gediscussieerd over de politieke positie van links in België. ‘s Ochtends was er een vergadering van “Une autre gauche est nécessaire”, dat pleit voor een nieuwe formatie links van de PS. Dit is zowat een Franstalige tegenhanger van het initiatief van oud SP-parlementair Jef Sleeckx. In de namiddag konden diegenen die dat wensten ook deelnemen aan het ‘pre-pro’ congres van SP.a Rood, dat hoopt de SP.a koers van binnenuit bij te sturen.

Eric Byl

Une autre gauche en Sleeckx

Over het initiatief van Jef Sleeckx, oud-EVV voorzitter Georges Debunne en oud-SP- Europarlementair Lode Van Outrive hebben we reeds uitvoerig bericht. Sinds het generatiepact dweilt Sleeckx syndicale delegaties, wijkcomités en lokale initiatiefgroepen af om te testen in hoeverre de krachten bestaan voor een nieuwe formatie, links van SP.a en Groen. Hij kan daarbij rekenen op een goede respons, nu ook over de taalgrens. Sleeckx en co, die ten volle op de steun van LSP kunnen rekenen, hebben hun initiatief steeds gezien als een nationaal initiatief. Net als LSP vinden zij de communautarisering in de eerste plaats nadelig voor de arbeiders en hun gezinnen en vooral een politiek spel om de patronale agenda beter door te kunnen voeren.

De splitsing van de sociale zekerheid bijvoorbeeld, waaraan SP.a-voorzitter Vande Lanotte met zijn voorstel om het werkgelegenheidsbeleid te splitsen alvast zijn steentje heeft bijgedragen, zal op termijn tot twee concurrerende sociale zekerheidssystemen leiden. Raad eens wie hieruit profijt zal halen? Niet de Franstalige arbeider en evenmin de Nederlandstalige, maar de patroons aan beide zijden van de taalgrens. Een ander voorbeeld: het opsplitsen van het sociaal overleg. Was het niet voormalig ABVV-voorzitster en huidig SP.a-Europarlementslid Devits die daarover destijds in Leuven een akkoord ondertekende. Het moet duidelijk zijn: splitsing van het sociaal overleg is een aanzet om steeds meer te evolueren van collectieve loonsonderhandelingen naar individuele, van baas tot werknemer. Wie zal daarvan profiteren? Juist, ja.

Het initiatief van Sleeckx wint alvast in Vlaanderen voortdurend aan kracht. Op 30 maart komt het voor het eerst nationaal samen te Brussel. Tegen september zou het op een stabiele basis in de steigers moeten staan. Tot nog toe ontbrak het echter aan een Franstalige poot. Daar is met het ontstaan van “Une autre gauche” sinds zaterdag verandering in gekomen. Uiteraard staat het initiatief er nog in de kinderschoenen. Naar ons oordeel lopen sommige Franstaligen wat hard van stapel en realiseren ze zich niet altijd dat er nog heel wat hindernissen genomen moeten worden, die in Vlaanderen, danzij het voorbereidende werk, deels achter de rug liggen. Al op 1 mei zouden ze een charter en een werkingsmethode op papier willen. Het enthousiasme van de 45 aanwezigen wijst echter ook in Wallonië en Brussel op een redelijk potentieel.

Une autre gauche kreeg alvast de steun van 5 kleine politieke formaties: de Parti Communiste, de Parti Humaniste, de Parti Ouvrier Socialiste, de Belgische afdeling van Izquierda Unida en de Mouvement pour une Alternative Socialiste (MAS, de franstalige tegenhanger van LSP). Voorts onder de aanwezigen heel wat syndicalisten, mensen van Attac, Euromayday, Mouvement Socialiste etc… De volgende vergadering gaat door op 1 april.

SP.a Rood: Goodbye SP?

Een half uur na “Une autre gauche” ging het SP.a Rood ‘pre-pro’ congres door. SP.a Rood is, naar eigen zeggen, een spontane linkse stroming binnen de SP.a die de ambitie heeft de partij een andere koers te doen varen. Het ‘pre-pro’ congres was de voorbereiding van SP.a Rood op het eerste van 3 ideologische congressen van de SP.a. Voor het eerst waren ook niet SP.a leden welkom. Zowel LSP als SAP en onafhankelijken uit de groep rond Sleeckx gingen een kijkje nemen. SP.a Rood spreekt op haar website over een 80-tal aanwezige militanten, wij telden er 65.

Ondergetekende was zeventien jaar lid van de SP, achtereenvolgens politiek secretaris en ondervoorzitter van een afdeling die toen 1200 leden telde en 7 jaar lid van het nationaal bureau van de Jongsocialisten. Lokaal en arrondissementeel maakte ik deel uit van SP en JS-besturen, uiteraard steeds onbezoldigd. Samen met o.a. Erik De Bruyn, zetelde ik vanaf ’86 in het Centraal Comité van Vonk en vanaf oktober ’88 in het Uitvoerend Bureau, tot onze wegen scheidden op 9 februari ’92. Toen splitste Vonk tussen een meerderheid die aan de basis lag van de huidige Linkse Socialistische Partij en een minderheid die nog steeds als ‘Vonk’ in de SP.a werkt.

Veel is er de afgelopen 14 jaar blijkbaar niet veranderd. Alleen de omvang van de “linkerzijde in de SP.a” is kleiner geworden. Op het ‘pre-pro’ congres: oude, nieuwe en ex-Vonkisten van de gebruikelijke SP.a-afdelingen van Boom, Evere, Oostende en Antwerpen, nu weliswaar aangevuld met enkele vakbondssecretarissen die niet meteen van overdreven linkse sympathieën verdacht kunnen worden, zoals de Brusselse BBTK-secretaris Eric Van Der Smissen.

Na een kort inleidend woordje werd het geheel opgestart met 4 toespraken. Karel Stessens, Vlaamse ACOD-voorzitter en SP.a-lid, viel vooral uit naar het ACV, stelde dat de ACOD al 12 jaar haar bevoorrechtte relaties met de SP.a had opgeschort, om te eindigen met een pleidooi voor regelmatig overleg tussen SP.a en ABVV. Hendrik Vermeersch van BBTK eindigde zijn toepraak met de vaststelling dat hijzelf niet gelooft dat SP.a kan bijgestuurd worden. Frank Hostiaux, van VZW ‘Rot op huisjesmelkers’ en mede-oprichter van SP.a Rood, klaagde terecht de houding van SP.a tegenover asielrecht aan en Georges Spriet van VZW Vrede hekelde de positie van SP.a over militaire vraagstukken.

Aanvankelijk geen discussie daarover, er werd onmiddelijk overgegaan tot het bespreken van de 50 SP.a Rood amendementen op de SP.a-ontwerptekst. In Oostende raakte welgeteld 1 amendement door de resolutiecommissie. Dat amendement spreekt zich uit tegen “de vermarkting van essentiële dingen zoals genetisch materiaal, natuur, onderwijs, nutsvoorzieningen als energie en water, gezondheidszorg, culturele goederen, wetenschappelijke kennis enz.” In de Oostendse resolutiecommissie werd zelfs dit afgezwakt, alleen “water” bleef overeind. In het Brusselse was de strijd spannender. Uiteindelijk beet SP.a Rood over alles in het zand, maar de stemming was wel 10 tegen 12.

Toen duidelijk werd dat de amendementenslag op niets was uitgedraaid, stelde een deelnemer dat het SP.a pro-congres sowieso een mediaspektakel zou worden, een stelling die geen bijzondere gave vereist. Op de vraag of er dan actie zou gevoerd worden aan het SP.a congres luidde het “wat mij betreft wel” (aldus De Bruyn), maar een actieplan bleef uit.

Theo Mewis, syndicalist en aanhanger van de groep rond Sleeckx, waagde het voorzichtig een breuk met de SP.a te opperen. Dat paste niet in het voorziene schema. Een Oostendse Vonkist riep SP.a Rood uit tot de belangrijkste conclusie uit de strijd tegen het Generatiepact – benieuwd wat talloze syndicalisten daarvan denken – en volgens De Bruyn was SP.a Rood een “belangrijke onderstroom”.

Een gepensioneerd ABVV-secretaris vertelde ons met vuur dat in zijn tijd 80% van de ABVV-secretarissen lid waren van de SP en dat we daar opnieuw naartoe moesten. In zijn enthousiasme riep een Brusselse SP.a’er vervolgens alle niet SP.a-leden op om bij de SP.a aan te sluiten. Uiteindelijk moest De Bruyn de orde herstellen door de aanwezigen eraan te herinneren dat ze expliciet ook niet SP.a-leden hadden uitgenodigd.

Theo kwam nog eens terug met de vermelding dat 2 van de 6 secretarissen in zijn regio SP.a lid zijn en hij drukte de hoop uit dat het er niet meer worden “omdat juist de band met de SP.a een rem is op de vakbondsstrijd”. Een delegee van AMP, eveneens geen SP.a-lid, vertelde dat hij had gehoopt dat SP.a Rood eindelijk links zou bundelen. Hij haalde de Nederlandse SP en het Duitse WASG aan als voorbeeld en noemde de Antwerpse SP.a-leden “kaviaarsocialisten”. LSP-lid en ACOD-VUB delegee Jo Coulier riep iedereen op om op 16 maart deel te nemen aan de onderwijsbetoging tegen de plannen van SP.a minister Vandenbroucke.

Na een korte toespraak van de vrienden van Cuba en Hands off Venezuela werd het ‘pre-pro’ congres afgesloten door De Bruyn. Hij pakte uit met twee “primeurs”. De eerste dat Vande Lanotte de banden wil aantrekken met het middenveld, de tweede dat de luchthaven van Deurne door de CIA werd gebruikt als logistiek centrum. Voorts zal De Bruyn naar verluidt Vande Lanotte klem rijden over diens gebrek aan steun aan de Venezolaanse revolutie. We zien wel. Aan zelfgenoegzaamheid geen gebrek, in zijn afronding benadrukte De Bruyn “dat het, met alle respect voor klein linkse bewegingen buiten SP.a, SP.a Rood is die in de belangstelling staat”.

Mij deed het ‘pre-pro’ congres vooral terugdenken aan de overigens leuke film “Goodbye Lenin”. Daarin wil het hoofdpersonnage de restauratie van het kapitalisme in voormalig Oost-Duitsland verbergen voor diens moeder die 8 maanden in coma lag, net tijdens de hereniging. Zou het kunnen dat sommige aanhangers van SP.a Rood de verandering in sociale samenstelling, de vervanging van de actieve basis door reclamebureau’s en de totale wurging van de interne democratie in de SP.a tijdens de voorbije 14 jaar niet opgemerkt hebben?