Regionale acties tegen Vandenbroucke

De bekendmaking in december van het Financieringsdecreet voor hoger onderwijs van Vandenbroucke plaatst studenten en personeelsleden voor het blok. Dit plan, dat op de eerste plaats als doelstelling heeft om het Nederlandstalig hoger onderwijs op vier jaar tijd, tussen 2008 en 2012, op norm en maat te maken van een geliberaliseerde Europese onderwijsmarkt, heeft catastrofale gevolgen voor studenten en personeel.

Simon Van Haeren

Zo zal het inschrijvingsgeld voor een master-na-master (Manama) kunnen oplopen tot 25.000 euro. Aan verschillende universiteiten en hogescholen dreigen honderden ontslagen te vallen. Instellingen zullen fors in het aanbod moeten schrappen. Op langere termijn zal ook het basis inschrijvingsgeld de lucht in gaan, al wordt dit nog niet openlijk zo gesteld. Om dit plan naar de prullenbak te verwijzen, is er nood aan een actieplan om een krachtsverhouding op te bouwen tegen de Vlaamse regering. De regionale betogingen in Brussel op 16 maart, in Antwerpen op 29 maart, en in Gent op 27 april zijn alvast belangrijke afspraken.

Het hoger onderwijs kan inspiratie puren uit de indrukwekkende strijd van de Non-Profit. Na het Generatiepact, dat alle partijen veel krediet heeft gekost, beschikt de Vlaamse regering over een kleine maatschappelijke speelruimte. Hier moet gebruik van gemaakt worden.

Wat houdt het “besparingsdecreet” van Vandenbroucke in?

Het Financieringsdecreet is de opvolger van het Structuurdecreet waarmee het bachelor/master-systeem en de semestrialisering van het academiejaar ingevoerd werden en de formele basis werd gelegd voor het Bolognaproces. Het financiële gedeelte zegt veel over de ware aard van het Bolognaproces, veel meer dan alle klinkende Engelstalige termen die de afgelopen jaren werden ingevoerd.

Op begrotingsvlak weigert de Vlaamse regering meer middelen te investeren in het hoger onderwijs. Integendeel, tot 2012 is er zelfs geen volwaardige indexaanpassing.

Belangrijker echter nog dan deze besparing is de verdeling van de middelen en het verdelingssysteem (outputfinanciering) voor de geldstroom. Op basis van simulaties blijkt dat enkel de universiteit van Leuven, met 18 tot 23 miljoen euro extra, fundamenteel méér krijgt.

In Gent daarentegen zien we dat de Hogeschool Gent 3 miljoen euro verliest en de UG er slechts 3 miljoen euro bij krijgt. In Antwerpen en Brussel stapelen de verliezen zich op: de Universiteit Antwerpen verliest ruim 9 à 10 miljoen, de Karel de Grote Hogeschool verliest 3 miljoen euro.

Brussel is het zwaarst getroffen met o.a. de Erasmushogeschool die 3 miljoen verliest en de VUB die er met maar liefst 10 tot 12 miljoen op achteruitgaat, de Katholieke Universiteit Brussel verliest zelfs 60% van haar budget en zal opgeslokt worden door de Leuvense associatie. Ondertussen circuleren er zelfs nog negatievere versies waarin de VUB zelfs 27 miljoen euro verliest, wat er op lijkt te wijzen dat Vandenbroucke het vel van de VUB wil.

Welk programma voor de strijd?

Vandenbroucke speelt het spel van verdeel-en-heers. Voor de burgerij bewijst de regionalisering van het onderwijs nu haar nut. De aanval op het onderwijs gebeurt immers niet in één keer in heel het land. Als Vandenbroucke slaagt in zijn opzet, zal achteraf gezegd worden dat de Franstalige gemeenschap zeker niet kan achterblijven. Achter het idee van de splitsing van de sociale zekerheid zit overigens geen andere opzet.

Ook binnen de Vlaamse Gemeenschap probeert Vandenbroucke zijn plannen door te drukken door de verschillende associaties tegen elkaar uit te spelen. Verschillende directies lijken overigens in die val te trappen en onderhandelen momenteel achter de schermen met Vandenbroucke over de verdeling van de tekorten.

Voor studenten en personeel heeft die tactiek niets te bieden. De Actief Linkse Studenten eisen de afschaffing van het financieringsdecreet en meer geld voor onderwijs. Alleen op die basis kan een ééngemaakte strijd gevoerd worden. De eis van een verhoging van de middelen tot 7% van het BRP die het ACOD naar voor brengt als een absoluut minimum (t.o.v ongeveer 4% vandaag) is een goed begin!