Vlaams-conservatieven versus regenboog T-shirts

Afgelopen weekend zorgde een interview met de Antwerpse burgemeester De Wever voor enige ophef. De Wever herhaalde het verbod op enige vorm van meningsuiting aan de stadsloketten. Het vorige bestuur voerde reeds een hoofddoekenverbod in, maar ook politieke standpunten of ‘homo t-shirts’ zijn uit den boze. Tegelijk werd het verbod op hoofddoeken in het Gemeenschapsonderwijs bevestigd. Al wie een beetje uit de band springt, moet zich aan de conservatieve waarden en normen aanpassen of moet opkrassen.

De media sprongen massaal op het interview met De Wever dat door De Standaard werd gepubliceerd. Vooral de passage over de zogenaamde neutraliteit van loketbeambten zorgde voor ophef. De Wever verklaarde in het interview: “Elke vorm van expressie is begrensd. Dat is bij uitstek zo als je namens de stad Antwerpen aan een loket zit. Mag een vrouw een hoofddoek dragen? Uiteraard. Maar niet achter een loket. Wie het gezicht is van de stad Antwerpen, wordt neutraliteit opgelegd. Een loketbeambte mag ook geen T-shirt dragen met het opschrift Eigen volk eerst . Ik wil ook niet dat iemand met een regenboog-T-shirt achter het loket zit. Omdat een homoseksueel via een dergelijke symboliek duidelijk maakt dat hij of zij die obediëntie is toegedaan. En andere mensen herkennen dat.”

Wij waren wellicht niet de enigen die bij het woord ‘obediëntie’ een woordenboek moesten raadplegen. Een obediëntie zou een “organisatievorm in de vrijmetselarij” zijn, een aanduiding van “de onderwerping van een ridderorde aan het gezag van een bepaalde grootmeester” of de “gehoorzaamheid die een kloosterling verplicht is aan zijn overste”. Tot zover Wikipedia. Homoseksualiteit zou dus een vorm van loge, organisatiewijze of onderwerping inhouden. Dat is een vreemde wijze om seksuele geaardheid te benaderen. Is De Wever nadat hij op de Antwerpse nieuwjaarsreceptie toetrad tot de ‘obediëntie’ van de strikdragers in dit land wat in de war geraakt? Of raakte hij gewoon verstrikt in een poging om met een woord uit de vorige eeuw uit te pakken?

Weinig verrassend was dat er heel wat kritiek kwam op de uitspraken van De Wever. Dat wordt door de burgemeester zelf meteen aangegrepen om zich – met een bijna zichtbaar genoegen – in een slachtofferrol te wentelen. In een obligaat nieuw interview, nu in Gazet van Antwerpen, stelde hij hierover: “Sinds ik in Antwerpen de macht heb, is niets nog normaal. Als ik mijn mond open, is het ambras, ook als ik die absoluut niet zoek. Het is schandalig. Ik vrees dat ik nog anderhalf jaar door de hel zal moeten." Ondertussen werd de stelling dat homoseksualiteit een vorm van loge zou zijn niet ingetrokken.

Het nieuwe Antwerpse bestuur onder De Wever bevestigt het beleid van het vorige bestuur inzake ‘neutraliteit’. Ook in het Gemeenschapsonderwijs werd het verbod op hoofddoeken in naam van de neutraliteit bevestigd. Alsof het verbieden van een hoofddoek zou bijdragen aan een neutrale overheid die wordt geleid door politici die zelf uiteraard een ideologische agenda hebben. Wij hebben ons steeds verzet tegen het hoofddoekenverbod. Een neutrale opstelling kan ofwel door een inclusieve benadering waarbij elkeen het recht behoudt om religieuze of culturele symbolen of uitingen te tonen, ofwel door een exclusieve benadering waarbij niets mag. Elke uiting van identiteit moet dan in de kast verdwijnen. Van hoofddoek over piercing tot te strakke T-shirt zijn de eerste zaken die aangepakt worden, maar wat volgt nog? Moeten we straks allemaal in uniformen werken?

Overigens deed De Wever nog wel enkele opmerkelijke uitspraken in het interview. Zijn filosofische uitgangspunt is dat de mens niet van nature goed is. En nog: “Er bestaat geen moraliteit buiten de gemeenschap”. Het cynisme tot absolute norm uitroepen, is blijkbaar het ideologische fundament van het conservatisme. Ons doet het qua praktische uitwerking vooral denken aan wat Orwell in 1984 beschreef.

Om zijn standpunt te onderbouwen, haalt De Wever zijn traditionele werkwijze boven: eerst van het standpunt van de tegenstrever een karikatuur maken en vervolgens die karikatuur bestrijden. Links zou volgens de conservatieveling geloven dat “goede instituties leiden tot goede mensen”. Hij voegde er aan toe: “Tijdens de verlichting zei men “ouvrir une école, c’est fermer une prison” . Wel, er zijn nog nooit zoveel scholen geweest en de gevangenissen zitten overvol. Goede instituties zonder empowerment leiden tot apathische mensen. Die dan op de instellingen gaan leunen en nog ondankbaar zijn ook.”

Wij vertrekken van een fundamenteel ander uitgangspunt. De mens wordt niet hebzuchtig geboren en is niet van nature egoïstisch. Dat is een onderdeel van hoe deze samenleving functioneert. Instellingen als scholen zijn belangrijk maar volstaan op zich niet om tot verandering te komen. En instellingen worden steeds bepaald door de maatschappelijke basis van de samenleving waar ze onderdeel van zijn. Consequent links stelt heel de samenleving in vraag en niet slechts enkele uitingsvormen ervan.

Dat De Wever heel goed weet dat links er zo over denkt, blijkt verder in het interview. “Een marxist zegt dat het de materiële onderbouw is die de culturele bovenbouw bepaalt, een conservatief zegt dat het net andersom is: het is wat je dénkt dat belangrijk is, het zijn ideeën die doorsijpelen. Als wij knuffeljunks kennen, zoals Amy Winehouse, en niemand noemt haar gedrag schandelijk, dan moet je niet schrikken als je ziet dat het druggebruik toeneemt.” Marxisten gaan er inderdaad niet van uit dat het druggebruik toeneemt omdat een figuur die bezwijkt onder de druk van een hebzuchtige business waarin de waan van de dag omwille van commerciële belangen wordt uitvergroot de toevlucht tot drugs zoekt. Laat staan dat het druggebruik toeneemt omdat er daar niet op gereageerd wordt.

Als conservatieve nationalist heeft De Wever een maatschappij voor ogen waarin wantrouwen alomtegenwoordig is en waarin een hard neoliberaal beleid wordt gevoerd. Meer Vlaamse bevoegdheden moeten dienen om ‘krachtige veranderingen’ door te voeren, zoals een fundamentele verhoging van de pensioenleeftijd. “Langer werken betekent niet dat we de pensioenleeftijd moeten verhogen van 60 naar 61. Langer werken betekent véél langer werken. En brugpensioen is écht een slecht idee.”

Met een dergelijk beleid wordt onze levensstandaard de afgrond ingereden. Alle conservatieve opvattingen over gemeenschapszin komen hierdoor steeds meer in contrast te staan met de realiteit: de huidige samenleving creëert een steeds grotere kloof tussen een superrijke top en een steeds armere meerderheid van de bevolking waar allerhande sociale problemen een sterke opmars kennen. Tegen die achtergrond beginnen steeds meer mensen zich vragen te stellen en zich af te zetten tegen de gevestigde gang van zaken. Met een handige media-aanpak – mee versterkt door de commerciële druk die in de media de norm is (of dacht De Wever echt dat hij enkel omwille van wat hij denkt zo’n belangstelling kreeg?) – weet de N-VA-voorman momenteel een deel van dat ongenoegen naar zich toe te trekken. Met zijn standpunten en voorstellen maakt hij evenwel meteen duidelijk dat hij er geen antwoorden op heeft.