De verkiezingen van 14 oktober domineren momenteel het politieke debat. De nationale regering heeft haar beleidsverklaring, waarin voor minstens 5 miljard euro extra bespaard zal worden, uitgesteld tot na de verkiezingen. Ook de Vlaamse regering moet op zoek naar 1 miljard op haar begroting. Maar alsof er niets aan de hand is, vuren de klassieke partijen nietszeggende slogans op ons af. Die slogans moeten de indruk wekken dat ze het goed voor hebben met onze directe woon- leef- en werkomgeving. Dat er van de vele beloftes niet veel in huis zal komen, wordt in alle toonaarden ontkend. De stadskassen zijn leeg maar er wordt met geen woord over gerept.
De neoliberale stad wurgt de leefbaarheid
Ondertussen kennen velen onder ons de impact van het neoliberale beleid die alle klassieke partijen de laatste decennia hebben omarmd. De uitholling van de staatsfinanciën, door gigantische cadeaus aan de rijken en grote bedrijven, zorgt voor de zogenaamde onbetaalbaarheid van sociale zekerheid, gezondheidszorg en openbare diensten. Deze kunnen, volgens diezelfde logica, dan ook best stap voor stap overgelaten worden aan de privé. Want de gemeenschap beschikt niet langer over de middelen.
Ook op het lokale vlak is er een gelijkaardige ontwikkeling. Elke stad moet mee in de concurrentiestrijd om kapitaalkrachtigen aan te trekken en zo een dynamische stad te creëren, zelfs als die onbetaalbaar blijkt. Een telkens groter aandeel van de middelen wordt ingezet om de eigen stad in de kijker te laten lopen en aantrekkelijk te maken. Maar hoe kan je kapitaalkrachtigen aantrekken om in die bepaalde stad te komen wonen of erin te investeren? Voor de toekomstige rijke bewoners moet je iets uniek creëren. Enerzijds een dynamische stad vol evenementen en unieke belevingen, anderzijds oases van luxe, groen en rust, weliswaar onbetaalbaar voor 90% van de huidige bewoners. Investeerders moet je lokken met interessante opportuniteiten om snel veel winst te boeken.
Het beleid van een stad wordt dus niet opgebouwd rond de behoeften van de bewoners, maar wordt gebaseerd op kansen om privé-winsten te scheppen. Diensten worden geprivatiseerd. Woningen bouwen wordt overgelaten aan privé-ontwikkelaars. Nachtbussen zijn er enkel als de privé er rijdende reclameborden van kan maken. Kinderopvang wordt in dure privé-biocrèches georganiseerd. En de gemeenschap, in de vorm van de lokale overheid, trekt zich meer en meer terug. Ze dwingt zichzelf in de rol van regisseur om de private investeerders, op zoek naar maximale winsten, te lokken en te begeleiden.
Stop de besparingen, bouw mee aan een linkse oppositie
De stad, klein of groot, is een wingewest geworden voor kapitaalkrachtige ondernemers. Ondertussen groeit de frustratie bij velen over het feit dat onze toekomst alsmaar onzekerder en onbetaalbaarder wordt. En we staan nog maar aan het begin van de besparingsgolf die in slow motion over ons heen komt. Er zal alsmaar minder geld zijn voor sociale woningen, publieke diensten, ouderenzorg, sociaal beleid,… Tenzij we erin slagen om het roer om te gooien.
Er kunnen andere keuzes worden gemaakt. Betaalbaar wonen kan georganiseerd worden via de massale bouw van sociale woningen door een Stedelijk Bouw-en Renovatiebedrijf. Efficiënte mobiliteit is mogelijk wanneer er veel, heel veel, middelen worden geïnvesteerd in de uitbouw van het openbaar vervoer. Een aangename stad voor jong en oud kan overal worden gerealiseerd wanneer de leefbaarheid centraal staat en niet de potentiële winst per m².
Een stadsbestuur heeft zelfs middelen om dit te organiseren zonder afhankelijk te zijn van hogere overheden. Het heeft instrumenten genoeg om de bestaande middelen anders te oriënteren, maar ook om extra middelen te genereren. Geen enkele van de klassieke partijen is bereid dit te doen. Zo’n beleid zou tot een oorlogsverklaring leiden van die kleine, kapitaalkrachtige minderheid die alsmaar grotere delen van de maatschappij onder controle probeert te krijgen. Maar de echte meerderheid heeft geen stem in dit debat. Ze wordt permanent op het verkeerde been gezet met het gekende verdeel-en heers-spel. Ze wordt zand in de ogen gestrooid of overtuigd dat de pest toch misschien iets beter zou kunnen zijn dan cholera.
Maar met holle slogans, ontworpen door reclamebureaus, werd nog nooit een sociale woning gebouwd. Wij linkse socialisten, zullen ons, in deze verkiezingscampagne en daarna, inzetten om een sterke linkse oppositie op te bouwen om zo een andere stem in het debat te brengen. De volledige linkerzijde zal zonder uitzondering de handen in elkaar moeten slaan om zo’n linkse oppositie op korte termijn succesvol te laten zijn.