Staking van onbepaalde duur voor gezondheidszorg op maat van patiënten en personeel.

Freya, Inge en Rudy willen: gezondheidszorg op maat van de begroting

Al meer dan een jaar is het personeel van de non-profit in actie. We eisen een verlaging van de werkdruk en een betere verloning om de scheefgetrokken situatie recht te trekken. De regering wil hieraan niet tegemoet komen. Dat heeft uiteindelijk geleid tot een patstelling waarbij het hard tegen hard gaat. De regering weigert te onderhandelen onder druk van een staking, de vakbonden beseffen echter dat na meer dan een jaar betogen ons geduld op is.

Polsslag actieblad non-profit van strijdsyndicalisten in ACV en ABVV

In december 2003 hebben de vakbonden van de non-profit na raadpleging van maar liefst 15.000 personeelsleden een gezamenlijk eisenplatform opgesteld voor heel de sector. Daarin werd onder meer gepleit voor 25.000 extra banen, een 36-urenweek, een inhaaloperatie inzake verloning, een volledige 13de maand, middelen voor opleiding, verlenging van de 45+ CAO en brugpensioen op 57 jaar. Aan het geheel hing een prijskaart van 3,7 miljard euro.

Die eisen waren niet eens zo enorm. 25.000 extra banen mag dan wel veel lijken, in een sector met 450.000 personeelsleden gaat het hooguit om een verhoging van het personeelsbestand met 5%. De regering heeft de mond vol over de vergrijzing. De Nationale Bank van België heeft ons voorgerekend dat de gezondheidsuitgaven voor een 70- jarige gemiddeld 3,5 keer hoger liggen dan voor een 35-jarige, voor een 90-jarige liggen die maar liefst 12 maal zo hoog. De regering zelf citeert deze cijfers graag wanneer het erom gaat ons nieuwe besparingen op te dringen of ons langer te laten werken, maar ze houdt er blijkbaar geen rekening mee als er bijkomende middelen gevraagd worden door de sector.

Nog niet zo lang geleden publiceerde het rechtse weekblad Trends de winstcijfers van de 30.000 grootste bedrijven in België in 2003. Blijkt dat die op 1 jaar tijd verdubbelden tot maar liefst 27,8 miljard Euro of zo’n 300.000 Bfr/actieve inwoner. Noch de beurskoersen, noch de investeringen, die nog steeds historisch laag zijn, kunnen die winsttoename verklaren.

De belangrijkste reden ervoor is het opdrijven van de uitbuitingsgraad door flexibiliteit en ongezond werk. Dat levert uiteraard meer ziektekosten op. De patroons en de regering strijken de winsten wel op, maar zijn niet bereid de gezondheidsfactuur die hiermee gepaard gaat op te hoesten.

Niet alleen in de privé-sector, maar ook in de non-profit staat een steeds kleinere groep in voor een steeds groter werkvolume. Meer en meer personeelsleden raken uitgeblust en oververmoeid. De regering beseft dat ook wel, vandaar het einde loopbaansysteem dat voorziet in extra dagen verlof voor 45+ jarigen. Brugpensioen op 57 jaar en de uitbreiding van de eindeloopbaanregeling naar alle personeelsleden zijn bijgevolg geen overbodige luxe.

Een studie van het HIVA toonde aan dat de lonen in de non-profit gemiddeld 10,5% lager liggen dan lonen voor gelijkwaardige functies in andere sectoren. Een volledige 13de maand zou deze achterstand voor een deel compenseren.

Afgezwakt eisenplatform

Omdat ze geen gehoor kregen bij de regering hebben de vakbonden hun eisen al flink afgezwakt. Over de veralgemening van de 36-urenweek of zelfs over 25.000 bijkomende banen is geen sprake meer. Het eisenplatfporm waarmee ze naar de onderhandelingstafel trokken bedraagt nog maar 520 miljoen euro, evenveel als Belgacom, dat 30 keer minder personeelsleden telt als de non-profit, alleen al dit jaar in dividenden wil uitbetalen aan haar aandeelhouders.

Het vakbondsfront vraagt slechts 520 miljoen euro, evenveel als Belgacom dit jaar in dividenden zal uitkeren aan haar aandeelhouders. De regering wil slechts 375 miljoen euro geven.

Zelfs dat was echter nog te hoog gegrepen voor de regering. Die wil slechts met 375 miljoen euro op 5 jaar tijd over de streep komen of 75 miljoen euro per jaar. Daarmee wil de regering op 6 jaar tijd 10.000 nieuwe banen creëren, waarvan bijna de helft voor extra bedden in rust- en verzorgingstehuizen. Slechts 5.700 van die bijkomende jobs zouden bijgevolg kunnen aangewend worden om de werkdruk te verminderen, de afwezigen te vervangen en de uitbreiding van de eindeloopbaanregeling naar alle personeelsleden te compenseren. De regering heeft het voortdurend over 10.000 extra banen, maar ze vertelt er zelden bij dat het gaat om een groot deel deeltijdse. In werkelijkheid zou het maar gaan over 7500 voltijdse equivalenten.

Inzake verloning wil de regering niet horen van een volledige 13de maand. Ze houdt het op een verhoging van de eindejaarspremie die geleidelijk zou groeien tot zo’n 300 euro per jaar. Dat komt neer op een nettoloonsverhoging van nog geen 2% op 6 jaar tijd! Bovendien wil de regering het uithollen van het wettelijk pensioenstelsel deels compenseren door een 2de pensioenpijler , een extra-legaal pensioen, op te starten met een bijdrage van 150 euro/jaar per werknemer of zo’n 0,58% van de gemiddelde maandwedde in de gezondheidssector.

Om de werkdruk te verlagen stelt de regering een lichte verbetering van de eindeloopbaanregeling voor. Het aantal personeelsleden dat ervoor in aanmerking komt wordt uitgebreid en ook de “niet-zware” beroepen krijgen een lichte toegeving. Verontrustend is echter dat de eindeloopbaanregeling vooral wordt uitgebreid als pasmunt voor het afbouwen van de brugpensioenen. De vakbonden van de non-profit zijn er niet mee gediend dat de regering hun sector wiil misbruiken om de brugpensioenen op de helling te zetten in aanloop naar de eindeloopbaanconferentie.

De Vlaamse non-profit sectoren hebben nog niets. Hun eisen zijn echter vergelijkbaar met de federale sectoren. De Vlaamse regering wacht officieel op de federale, maar Vervotte had zich al eerder akkoord verklaard met het voorstel van een loonstop door Vlaams minister voor Werk Frank Vandenbroucke.

Gemeenschappelijk vakbondsfront houdt stand, maar niet zonder moeite

Uiteindelijk werd het regeringsvoorstel door de vakbonden verworpen. Vooral binnen de BBTK/ Setca liep dit niet van een leien dakje. De militanten werden niet of nauwelijks geraadpleegd. Binnen de beroepscomités verklaarden de secretarissen dat het LBC het akkoord wel zou aanvaarden en dat het dus geen zin had om door te staken. Bovendien stellen de sociaal-democraten binnen BBTK/ Setca het steeds voor alsof de LBC alleen maar zou staken omdat CD&V en Cdh niet in de regering zitten. De LBC staakt nochtans ook in de Vlaamse sectoren, ondanks een CD&V -minister voor Welzijn afkomstig uit het ACV.

Resultaat: 66% van BBTK/Setca stemde voor werkhervatting. Zelfs het liberale ACLVB stemde op haar belangengroep non-profit met 75% het akkoord weg. Het LBC consulteerde 350 militanten en delegees op haar Staten-Generaal. Daar stemden slechts 2 aanwezigen voor het akkoord. LSP heeft zowel militanten in LBC, CNE als BBTK/Setca. Onze militanten in BBTK/Setca voelden zich zoals velen gemanipuleerd. Sommigen maken deel uit van stakerscomités waar ze verplicht werden zich te distanciëren van hun vakcentrale. Uiteindelijk draaide BBTK/Setca bij, maar de nood aan interne democratie werd hierdoor nog maar eens in de schijnwerpers geplaatst.

Soms zijn de vakbonden meer bezig met elkaar te dwarsbomen dan met het organiseren van de strijd. Dat uiit zich onder meer in de zinloze kleurblokken. We hopen dat de personeelsvergaderingen die her en der worden georganiseerd het vertrouwen en de éénheid kunnen herstellen.

Freya in de voetsporen van Wivina Demeester en Mieke Vogels

Slechts één staking was nodig om het masker van Freya VdB te laten afvallen. Ze weigert te onderhandelen onder druk van een staking. Iedere patroon die zoiets zou verklaren zou terecht verguisd worden. Freya treedt hiermee in de voetsporen van voormalig CVP-minister Wivina Demeester die zich destijds afvroeg of er wel gewerkt werd in de witte sector. Mieke Vogels, ooit Agalev minister voor Welzijn in de Vlaamse regering, wou destijds haar “akkoord” uitvoeren zonder de vakbonden.

Pdf-versie