Energie. Om de prijzen te controleren, moeten we de volledige sector controleren

De SP.a heeft nog wat goed te maken na de stevige aanvallen op de pensioenen, werkomstandigheden en gezondheidszorg rond de begrotingscontrole, moet Johan Vande Lanotte gedacht hebben toen hij in maart de strijd aanbond tegen de grote private energieleveranciers. Er kwam een wet die een bevriezing van de energieprijzen moest doorvoeren tot eind 2012.

Artikel door Tim (Brussel)

Bij Electrabel en Luminus weet men nu al een tijdje dat de regering de soep nooit zo heet laat opeten als zij ze op de publieke tribune opdient. Ook de ronkende verklaringen rond de kernuitstap of de nucleaire taks hebben weinig hinder veroorzaakt voor de winsthonger van de energiebedrijven. De kerncentrales blijven tot nader order nog steeds open en de nucleaire taks werd herleid tot een aalmoes in vergelijking met de gigantische winsten die de bedrijven maken. Het was weinig verwonderlijk dat twee grote spelers op de energiemarkt de wet rond de prijsbevriezing van gas en elektriciteit meteen aan hun winsthongerige laars lapten. Resultaat: een hoogoplopende discussie over de interpretatie van de wet, verwijten en dreigementen vanuit beide kampen.

De essentie is dat een prijscontrole opleggen aan bedrijven die tot alles in staat zijn om hun winstvoeten te garanderen eigenlijk helemaal niet zo evident is. Electrabel en consorten zullen er alles aan doen om de wet te omzeilen. Multinationals hebben vandaag een heel gamma aan creatieve juridische truukjes die hen in staat stellen nauwelijks of helemaal geen belastingen te betalen. Het is naïef te denken dat een wet op de prijscontrole aan die creativiteit zou ontsnappen. We kunnen ons trouwens de vraag stellen welke maatregelen de regering zal nemen om te vermijden dat de energiebedrijven vanaf 1 januari 2013 een forse prijsstijging doorvoeren als compensatie voor de negen maanden van prijsbevriezingen.

Bovendien moeten we ons afvragen hoe gemotiveerd deze regering is om tegen de winsthonger van de energiebedrijven in te gaan. De privatisering van de energiemarkt werd immers goedgekeurd door SP.a, PS, CD&V en CdH. Het zijn overigens vaak diezelfde partijen die nu in de gemeenten verborgen belastingen opleggen aan de energiedistributeurs als compensatie voor de gevolgen van de privatisering. Voor de privatisering hadden de gemeenten immers vaak zelf inkomsten uit de energieproductie en -distributie.

De weggevallen inkomsten worden gecompenseerd door willekeurige belastingen voor het gebruik van de openbare wegen en lasten voor openbare verlichting en energie voor gebouwen van de gemeenten, maar ook dividenden die de gemeenten krijgen voor hun investeringen in de energiedistributiemaatschappijen. Vandaag maken de kosten voor de energiedistributie zo’n 40% van een gemiddelde energiefactuur uit, een goed deel daarvan gaat eigenlijk naar de gemeenten. Bovendien hebben heel wat gemeenten hun inkomsten uit energiedistributie de voorbije jaren systematisch opgedreven, toevallig tegelijkertijd met het wegvallen van de inkomsten van de gemeenten na de liquidatie van Dexia en de Gemeentelijke Holding.

In de gemeente Sint-Gillis voert LSP campagne omdat de gemeente de 2,5 miljoen euro per jaar die ze verloor na het failliet van Dexia probeert te compenseren door de inkomsten uit energiedistributie te verhogen met een gelijklopend bedrag: de inwoners betalen op hun energiefactuur dus de prijs voor het failliet van Dexia!

Op die manier betalen we twee keer voor de kosten van de privatisering van de energiesector: éénmaal via de winstmarge die we rechtstreeks betalen aan onze energieleverancier, een tweede keer door de lasten die de gemeenten opleggen om haar eigen verliezen uit deze privatisering te compenseren. In wiens belang zijn de privatiseringen dan? De aandeelhouders van Electrabel, Nuon en Luminus maken grote sier met mooie winsten, wij betalen het gelag!

Maatregelen rond prijscontroles zijn enkel kleine aanpassingen in een poging om de scherpe kantjes van de privatisering af te vijlen. Dat de meerderheid van de bevolking geen enkel voordeel heeft gehad bij de privatisering wordt daarmee onder de mat geveegd. Wij willen geen halve maatregelen, we willen een oplossing voor de enorme energiefacturen die maar blijven stijgen!

Daarom komt LSP op voor de volledige nationalisering van de energiesector. Energie moet terug in publieke handen komen, met een democratische controle op de werking en de prijzen van de bedrijven. We willen een energiesector die zorgt voor lage prijzen en waar de prioriteit ligt bij veilige energiecentrales en milieuvriendelijke energie, geen kerncentrales die veel langer worden opengehouden dan ooit voorzien. Er moet geïnvesteerd worden in onderzoek naar nieuwe technologieën die veilig zijn en minder belastend voor het milieu. Wij denken dat deze prioriteiten enkel gelegd kunnen worden in een volledig publieke energiesector onder democratische controle van de bevolking.