Your cart is currently empty!
Tag: Paradise Papers
-
Paradise Papers: superrijken plukken gemeenschap kaal
De onthullingen van de Paradise Papers werpen een nieuw licht op de omvang van belastingontwijkende praktijken door grote bedrijven en superrijken. Volgens het IMF kost de praktijk van fiscale optimalisatie de overheden elk jaar 600 miljard dollar aan gemiste inkomsten. Wat de superrijken verborgen houden in belastingparadijzen zou volgens het IMF nog eens 200 miljard dollar per jaar aan belastinginkomsten kosten. 80% van die bedragen zijn toe te schrijven aan de 0,1% rijksten van deze planeet. (1)door Nicolas Croes
Er is geen unanimiteit over de cijfers, maar alle schattingen tonen aan dat er sprake is van een grootschalig en stelselmatig fenomeen. De reacties op de opeenstapeling van onthullingen de afgelopen jaren kunnen de indruk wekken dat de geldstroom naar belastingparadijzen afneemt, maar het tegendeel is waar. De econoom Gabriel Zucman (2) merkt op: “De fortuinen in belastingparadijzen zijn wereldwijd met ongeveer 40% toegenomen tussen eind 2008 en begin 2016.” Hij wijst bovendien op een concentratie: er zijn minder mensen bij betrokken, maar het bedrag neemt fors toe. Hij schat het totale bedrag in belastingparadijzen op 7.900 miljard euro.
Er is niets veranderd
Op de G20-top in Londen van april 2009 werd “het einde van het bankgeheim” aangekondigd. De grootste belastingparadijzen aanvaardden het beginsel van een automatische gegevensuitwisseling tussen offshore banken en nationale financiële instellingen. Is het daarmee opgelost? Neen, bijlange niet. Belastingontwijking blijft floreren.
Zucman stelt: “Terwijl de internationale druk op de belastingparadijzen toenam, is ook de financiële ondoorzichtigheid toegenomen (…) De meeste offshore activa zijn nu verborgen achter postbusbedrijven, trusts of stichtingen, waardoor ze belastingen blijven ontlopen. Belastingparadijzen heroriënteren hun activiteiten op de superrijken, waarvan de rijkdom blijft toenemen – dat gebeurt sneller dan de groei van de wereldeconomie. Belastingontduiking wordt een elitesport. Regeringen gaan in het verweer door beroep te doen op de goede trouw van financiële instellingen in Zwitserland of de Kaaimaneilanden. Dat zijn instellingen waarvan de belangen lijnrecht tegenover die van de regeringen staan. Alles wordt omgeven met een dikke statistische mist.”
Van eenvoudige fraude tot spitstechnologie
Sinds de onthullingen van de Panama Papers zijn er een aantal maatregelen genomen tegen fiscale fraude. Maar er blijven heel veel mogelijkheden van ‘wettelijke’ belastingontwijking. De multinationals en superrijken hebben de middelen om zich te omringen door een leger van advocaten en boekhouders die elk mogelijk belastingvoordeel weten te vinden.
Er zijn immers heel wat mogelijkheden: elk land heeft specifieke methoden om economische sterkhouders fiscaal te beschermen. Nederland bijvoorbeeld staat steeds vooraan in het aanpassen van de fiscale wetgeving als een maatregel onwettelijk wordt verklaard door Europese autoriteiten. Elk land heeft wel een specialiteit: België is een fiscaal paradijs voor de interne banken van grote bedrijven, Ierland is een paradijs voor bedrijven als Amazon. Ondertussen wordt het aantal ambtenaren voor de strijd tegen fiscale fraude afgebouwd. (3)
Op onze levensstandaard wordt al jaren bespaard. Er is dan ook verontwaardiging over de opstapeling van rijkdom door belastingontwijkers. Deze woede moet georganiseerd worden met een actieplan en een programma dat de hefbomen van de economie uit de handen van die kleine minderheid van inhalige kapitalisten haalt om ze onder democratische controle van de gemeenschap te plaatsen.
- Arnaud Zacharie, Antonio Gambini, Speciale Commissie Panama Papers : naar aanbevelingen zonder ambitie. Artikel op cncd.be
- Gabriel Zucman is de auteur van het referentiewerk ‘La richesse cachée des nations. Enquête sur les paradis fiscaux’ dat in 2013 verscheen. Een tweede volledig herwerkte en uitgebreide editie verscheen in oktober.
- Over de situatie in België schreven we naar aanleiding van de Panama Papers. https://nl.socialisme.be/28476/
[divider]
Klokkenluiders: twee maten, twee gewichten
Drie jaar geleden barstte de affaire-LuxLeaks los. In het kader van deze affaire zijn er nog maar twee mensen gerechtelijk vervolgd: Antoine Deltour en Raphaël Halet. Dat zijn de klokkenluiders die de publicatie van de LuxLeaks mogelijk maakten. Hun cassatieproces begon kort na de bekendmaking van de Paradise Papers.
Is er sindsdien iets veranderd om klokkenluiders beter te beschermen? De krant Le Soir vroeg het zich ook af en antwoordde op 23 november over de situatie in België: “Er is sinds 2014 niets veranderd.”
Op Europees niveau bestaat er volgens Mireile Buydens, advocate en professor aan de ULB, “een bescherming voor sommige klokkenluiders. Het gaat om wie machtsmisbruik of manipulatie van aandelenkoersen aanklaagt. De bescherming zit goed in elkaar. Maar er is geen wereldwijde bescherming. Enkel klokkenluiders die in het belang van de markten werken, in het belang van de banken dus, worden beschermd. De andere niet. De Europese Commissie is dus perfect in staat om klokkenluiders te beschermen. Maar enkel als het in het belang is van de machtige lobby’s.”
-
‘‘De hemel van de rijken is gemaakt door de hel van de armen’’
“De hemel van de rijken is gemaakt door de hel van de armen.” Die uitspraak uit de 19e eeuw komt van Victor Hugo. Vandaag komt die uitspraak regelmatig terug als het gaat over de vele fiscale schandalen.door Nicolas Croes
In november 2017 waren het de Paradise Papers die het nieuws haalden. Dit schandaal werd onthuld door een internationale samenwerking van onderzoeksjournalisten (ICJJ). Het rapport maakt duidelijk hoe multinationals en beroemdheden gebruik maken van fiscale sluipwegen om zo weinig mogelijk bij te dragen aan de gemeenschap. De Franse econoom Gabriel Zucman schat dat fiscale operaties de overheden wereldwijd 350 miljard euro per jaar kosten (het IMF spreekt zelfs van 600 miljard dollar), waarvan 120 miljard euro in de Europese Unie. De woede en de verontwaardiging over deze cijfers is des te groter in een context van crisis en aanhoudende besparingen.
De Paradise Papers zijn niet meteen een verrassing. Eerder waren er de Panama Papers in 2016. Tussendoor waren er nog onthullingen: de Malta Files (mei 2017), Bahama-Leaks (september 2016), SwissLeaks (februari 2015), Luxemburg Leaks (november 2014), ChinaLeaks (januari 2014) en de Offshore Leaks (april 2013). Al die schandalen lichten slechts een tipje van de sluier. Er is sprake van massale fiscale vluchtroutes en witwassen van geld.
Legale diefstal
De eerste analyses van de Paradise Papers leveren enkele gevallen van fraude op, maar de meeste transacties in belastingparadijzen verlopen op wettelijke wijze. De Franse krant Le Monde, die deelneemt aan het onderzoek, schrijft dat “de omvang van de sommen die hierdoor niet belast worden ethische vragen opwerpt.”
Gabriel Zucman, die meewerkte aan het onderzoek van ICIJ, schrijft dat de personen en bedrijven die in de Paradise Papers voorkomen hoofdzakelijk tot de 0,01% rijksten ter wereld behoren. Hij wijst op een concentratie van fraude en belastingontwijking bij de rijksten, die daarvoor beroep doen op een legertje advocaten en boekhouders om met juridische spitstechnologie de gemeenschap op legale wijze op te lichten. Er zijn bedrijven en specialisten die enkel bezig zijn met het beheer van vermogens. De grote fortuinen groeien sneller dan de economie, waardoor ook de vermogens in de fiscale paradijzen blijven groeien.
Van aanklagen naar actie
De Panama Papers hebben destijds geleid tot het ontslag van de premier van IJsland die genoemd werd in het schandaal. Maar doorgaans gebeurt er behalve wat verklaringen in de media niets. Zonder acties van brede lagen van de bevolking, zonder een uitdrukking van verontwaardiging en woede op straat, zullen er nog talloze onthullingen zoals Paradise Papers volgen zonder dat er iets verandert. Het ongenoegen neemt toe, we moeten dit actief organiseren. Misbruik wordt steeds minder aanvaard: dat zagen we eerder met de woede rond de schandalen van Publifin en Samusocial. Het succes van de hashtag #MeToo toont dat een nieuwe generatie niet bereid is om zich neer te leggen bij discriminatie en geweld tegen vrouwen.
De huidige gang van zaken niet aanvaarden, is een eerste stap. Maar er is meer nodig: een actieve strijd tegen het besparingsbeleid en het systeem dat in dienst staat van de arrogante superrijken. De Paradise Papers bevestigen dat er in deze wereld genoeg middelen zijn om iedereen een degelijk leven te bieden, zonder armoede, werkloosheid, honger of oorlog. Om de middelen hiervoor te gebruiken, moet de meerderheid van de bevolking democratische controle krijgen over de volledige financiële sector en andere sleutelsectoren van de economie. Wat je niet bezit, kan je niet controleren. Daarom is de nationalisatie van die sleutelsectoren nodig. Het kapitalisme is enkel voor de rijken een paradijs, voor de meerderheid van de bevolking betekent het ellende. Hoog tijd om een einde te maken aan dit systeem!
