Category: Gevangenissen

Cipiers kunnen bij een staking niet opgevorderd worden. De politie wordt meestal ingezet om de cipiers te vervangen. De nationale voorzitter van het NSPV (Nationaal Syndicaal van het Politie- en Veiligheidspersoneel) en zijn liberale vriendjes willen daar verandering in brengen. De politievakbond NSPV dreigt met tegenacties tegen stakende cipiers. In de maand december zullen ze geen stakende cipiers vervangen. En dat niet bepaald uit solidariteit.

Peter Vanderputte, vakbondsmilitant openbare diensten

De voorzitter van de NSPV stelt dat de cipiers elk jaar in de eindejaarsperiode dreigen met stakingsacties omwille van het tekort aan personeel en de overbevolking in de gevangenissen. Hij stelt dat de politie het beu is om telkens in te springen.

Daarom wil de NSPV het stakingsrecht van de cipiers aan banden leggen. In een persbericht werd gesteld: “Wij meenden te hebben begrepen dat de cipiers alvorens tot stakingen over te gaan een minimumperiode van 48 uren zouden in acht nemen ten einde het overleg een kans op slagen te geven. Wij eisen dat de periode van 48 uur gerespecteerd wordt, dat er een minimale bezetting van de cipiers op de arbeidsvloer wettelijk wordt vastgelegd, dat er een opvorderingrecht en –plicht wordt voorzien voor bepaalde sleutelfuncties binnen de gevangenissen. Het NSPV heeft alle begrip voor syndicale acties maar kan absoluut niet tolereren dat een gegeven woord niet wordt nageleefd en nog minder dat de Minister van Justitie dit laat gebeuren ten koste van de veiligheid van de bevolking maar ook ten koste van het sociaal leven van de politieambtenaren.”

Er moet echter opgemerkt worden dat de minimumperiode van 48 uren niet aanvaard werd door alle vakbonden. Zo sprak het ACOD zich uit tegen deze manier van werken omdat het een beperking van het stakingsrecht vormt. Deze regel is een wapen in handen van de overheid om iedere vorm van spontane directe actie te verhinderen. Nochtans is dat soms nodig in de vakbondsstrijd van cipiers om bepaalde eisen af te dwingen.

De nationale voorzitter van de NSPV lijkt de retoriek van VLD’er Fons Borgignon over te nemen inzake het opvorderingrecht. Toen de Antwerpse cipiers enkele wekenlang actie voerden, diende Borgignon als voorzitter van de Commissie Justitie in de Kamer een wetsvoorstel in om het opvorderingrecht vast te leggen. In het voorstel was er een bepaling om een minimale dienstverlening op te leggen naar analogie met de dienstverlening van politiemensen. Bovendien moet een staking op voorhand worden aangevraagd en heeft de minister van Justitie de bevoegdheid om te bepalen welk deel van het personeel toch zou moeten verder werken. Het wetsvoorstel van eind 2005 is nog steeds “in behandeling”.

De NSPV-voorzitter stelde: “De cipiers smeren het ons vooral tussen Kerstmis en nieuwjaar aan. Zij gaan dan naar huis en vieren feest, terwijl onze agenten hun werk moeten doen. Dan nog dat de cipiers naar huis gaan en feest vieren.” Het klopt dat er verschillende stakingen of stakingsdreigingen geweest zijn in de eindejaarsperiode. Dat heeft echter niets te maken met het feestvieren van de cipiers, maar met het opvoeren van de druk tegenover de directie en de overheid.

Het is belangrijk om bij stakingsacties ook rekening te houden met dergelijke externe factoren. Zo was er in 2002 een staking in de Brugse gevangenis toen de stad Culturele Hoofdstad van Europa was. Op dat moment was er in de gevangenis een theatervoorstelling voor een select publiek. Dat kon evenwel niet doorgaan omwille van een goed georganiseerde stakerspost. De media-aandacht naar aanleiding hiervan, versterkte de druk op de overheid en de directie. Verschillende productielijnen van bedrijven uit het Brugse dreigden stil te vallen want de broodnodige onderdelen die in de werkplaatsen in de gevangenis, aan hongerlonen werden verwerkt, konden niet geleverd worden. Een persoonlijke tussenkomst (met een dreigende ondertoon) van de Brugse burgemeester om de goederen de gevangenis buiten te laten werd met een unanieme neen door de stakers beantwoord.

Er werd door enkelen gedacht om tijdens de wielerwedstrijd "de Ronde van Vlaanderen" de eisen kracht bij te zetten. De overheid kreeg het waanzinnige idee om het waterkanon en verschillende gevechtseenheden naar het piket te sturen. Tegen het moment dat het kanon en de eenheden aankwamen was het piket reeds verdubbeld in aantal. De overheid, directie en burgemeester zagen met lede ogen aan dat een zware machtsvertoon niet hielp maar zou leiden tot zware schermutselingen met gewonden. Omdat de stakerspost goed georganiseerd was, moesten ze afdruipen en werden de eisen uiteindelijk ingewilligd.

Strijd loont, ook voor cipiers en gevangenispersoneel. Een aanval op hun stakingsrecht zal steevast als precedent gebruikt worden om ook het stakingsrecht in andere sectoren aan te pakken. Dat mogen we niet toelaten!

Lees meer:

• Waarom het gevangenispersoneel ontevreden is. Een interview
• Steun het stakend gevangenispersoneel in Antwerpen
• Antwerpse cipiers blijven staken
• Na “The Great Escape” in Dendermonde. Wie is verantwoordelijk?

Naar aanleiding van de ontsnapping van 28 gevangenen uit de gevangenis van Dendermonde is een discussie losgebarsten over de verantwoordelijken hiervoor. De VLD’ers Dedecker en Decroo pleiten daarbij voor een privatisering van de gevangenissen naar Amerikaans model. Ook wordt geregeld uitgehaald naar het personeel. Wij zijn het daar niet mee eens.

De afgelopen jaren was er een systematische onderbemanning voor het personeel en een totaal gebrek aan investeringen inzake de infrastructuur waardoor het leven in de gevangenissen niet bepaald aangenaam is voor de gevangenen of het personeel.

Het probleem van de verouderde infrastructuur en het gebrek aan personeel, is niet de schuld van de cipiers. De eisen van de stakende cipiers in Dendermonde voor meer personeel en het verlagen van de capaciteit in de gevangenis zijn zeker terecht. Bovendien zijn die eisen ook in het belang van de gedetineerden.

Het privatiseren van de gevangenissen is zeker geen oplossing. Jean-Marie Dedecker stelt dat de bouw en de uitbating beter aan de privésector wordt overgelaten, aangezien die efficiënter zou zijn. Dat zou aangetoond worden in de Angelsaksische landen. Alsof het Amerikaanse gevangenissysteem een voorbeeld te noemen is! Privébedrijven maken er winsten door de gevangenen goedkoop te laten werken, wat meteen ook een druk zet op de andere lonen. Voor Dedecker zal dit misschien een dubbele slag zijn: én lagere lonen én privatiseringen. Maar de sociale gevolgen van geprivatiseerde gevangenissen zijn er ook naar. De VS is niet toevallig het land met het grootste aantal gevangenen per 1.000 inwoners.

De voorstellen inzake privatisering worden gesteund door een aantal VLD’ers, maar CD&V’er Tony Van Parys is het idee niet ongenegen. Het kan volgens hem onderzocht worden, maar dan wel in overleg met de vakbonden.

Dat soort maatregelen dient om de verantwoordelijkheid te verdoezelen. Het beleid van de afgelopen jaren heeft ertoe geleid dat er onvoldoende personeel is en dat gevangenen in bijzonder slechte omstandigheden en overbevolkte gevangenissen zitten. Het personeel moet zich vaak ziek melden om een dag verlof te kunnen pakken. Het personeelstekort verbetert er de relaties tussen cipiers en gevangenen zeker niet op.

In Dendermonde zijn de cipiers in staking gegaan. Ze eisen meer personeel, een grondige renovatie van de gevangenis en het beperken van de capaciteit tot 180 gedetineerden (terwijl er nu tot 220 gevangenen zitten). Minister Onkelinx lijkt niet te willen ingaan op de eisen van de cipiers. De regering zou wel onmiddellijk 14 miljoen euro extra vrijmaken.

Een politiek die louter gebaseerd is op het wegstoppen van mensen, biedt geen weg vooruit. Een groot aantal gevangenen vandaag wordt aan zijn lot overgelaten. Het gebrek aan begeleiding zorgt ervoor dat een ex-gedetineerde buiten de gevangenisdeuren een stempel van misdadiger draagt en snel in de armoede, werkloosheid, stigmatisering of verslaving terecht komt.

De verantwoordelijkheid voor de problemen inzake overbevolking, slechte infrastructuur en het tekort aan personeel ligt bij de politieke verantwoordelijken die weigeren om voldoende middelen uit te trekken. Vorig jaar nog moesten de Antwerpse cipiers wekenlang staken voor extra personeel, dat hen eerder reeds was beloofd. Die starre houding van de regering was typerend voor haar standpunt tegenover het gevangenispersoneel.

Minister Onkelinx wast nu de handen in onschuld. "Ik was er niet bij in Dendermonde", stelde ze. Eén van haar voorgangsters, Tony Van Parys, stelde dat dit incident te voorkomen was. Alle traditionele partijen hebben echter hun aandeel in de verantwoordelijkheid. Zolang de belangen van personeel en gevangenen niet vooraan staan in de discussies over de gevangenissen, zullen de politici blijven aanmodderen. Zoals het er nu uitziet, is het enkel wachten op een volgend schandaal.

Lees ook:

In februari 2005 publiceerden we een interview met een cipier over de situatie in de gevangenissen.

De Antwerpse cipiers hebben na een wekenlange staking op alle vlakken gelijk gekregen. Er komt extra personeel om te voldoen aan de vooropgestelde personeelsbezetting en indien er minder personeel is, wordt een aangepaste werkregeling toegepast. Er waren vier weken staking nodig om dit af te dwingen, ook al is het vrij evident dat het beloofde aantal personeelsleden zou worden tewerkgesteld en dat er bij een personeelstekort aangepast moet worden gewerkt.

Toch leek minister Onkelinx het spel hard te willen spelen. Ze wou de cipiers op de knieën dwingen en deed er alles aan om de staking te breken. Daarin werd ze geholpen door VLD-parlementslid Fons Borgignon die het stakingsrecht voor het gevangenispersoneel verder wil beperken. Ook aan het stakingspiket waren er pesterijen tegenover de stakers: zo mocht er niet langer een ton staan om de stakende cipiers wat te verwarmen. De reinigingsdiensten die de ton weghaalden, namen meteen ook drie vakbondsvlaggen mee: van elke kleur één.

Maar de wekenlange staking heeft resultaten opgeleverd. Er komt extra personeel. Minister Onkelinx kondigde aan dat er 36 extra cipiers worden aangeworven: 20 die onmiddellijk aan de slag gaan en 16 reserve-cipiers. Deze 36 zullen worden aangeworven met een versnelde procedure. Nadien zullen er echter nog extra cipiers nodig zijn. Op dit ogenblik zijn er 237 cipiers (ook al wordt de term bewakend personeel erg ruim gezien). Er zijn echter nog meer dan 60 cipiers die een aanvraag tot mutatie hebben lopen. Het tijdelijk opvullen van het gat dat geslagen was na het vertrek van 23 cipiers naar een andere instelling, is noodzakelijk. Maar er zal ook op langere termijn iets moeten worden gedaan. Een extra wervingsexamen voor de Antwerpse gevangenis lijkt dan ook noodzakelijk.

Verder is het schandalig dat het gevangenispersoneel moest staken om een toegezegde belofte af te dwingen, namelijk een effectief personeelskader van 260. 4 weken hebben ze moeten staken om die oude belofte effectief ingevuld te zien. De regering is zwaar in gebreke gebleven tegenover het bewakingspersoneel en zou moeten opdraaien voor het breken van haar beloftes. Nu zijn het de cipiers die financieel lijden onder het breken van de beloftes van de regering. Zij verloren het recht op extra premies en zullen een groot deel van hun vakantiegeld voor 2006 in rook zien opgaan. Het zou maar normaal zijn dat de regering haar fout erkent en er de gevolgen van draagt door de vakantiegelden 2006 effectief uit te betalen aan het gevangenispersoneel.

Het personeel is zondag opnieuw beginnen werken, maar over de gevolgen van de staking zal nog een woordje moeten gesproken worden met de regering!

De Antwerpse cipiers blijven hun staking verderzetten. Inmiddels wordt al meer dan drie weken gestaakt tegen de onderbezetting in de gevangenis. Het gevangenispersoneel klaagt omwille van het feit dat het voorziene aantal personeelsleden niet bereikt wordt. Minister Onkelinckx moest naar Antwerpen komen voor overleg en beloofde snel extra personeel aan te werven, maar er is nog geen akkoord over het regime dat voorlopig zou gehanteerd worden.

Het gevangenispersoneel klaagt omwille van een onderbezetting. Normaal zouden er 260 personeelsleden moeten tewerkgesteld worden, maar momenteel is dat slechts 227. Bovendien hebben een groot aantal cipiers een aanvraag ingediend voor mutatie naar een andere gevangenis. Hierdoor wordt de situatie onhoudbaar. In bepaalde shiften zijn er slechts enkele bewakers aanwezig voor de 700 gevangenen. Dat houdt een bijzonder groot risico in, maar zorgt er tegelijk voor dat de mogelijkheden qua ontspanning voor de gevangenen sterk worden beperkt.

Minister Onkelinckx moest toegeven dat het voorziene personeelskader niet gehaald wordt en dat er dringend nood is aan nieuw personeel. Ze beloofde versneld 36 cipiers aan te werven: 20 cipiers en 16 reserve-cipiers. Hierdoor zou het operatief kader de 260 moeten bereiken. Het personeel is opgelucht omwille van deze toegeving. Aanvankelijk zagen de onderhandelingen er immers niet rooskleurig uit. De minister vertrok van een cijfer van 247 cipiers op dit ogenblik, ook al ligt het effectief cijfer lager. De toegeving om versneld extra cipiers aan te werven, is een belangrijke overwinning voor de staking.

Toch wordt verder gestaakt omdat er geen akkoord is om met een minimumdienst te werken tot het extra personeel er effectief is. Nochtans is dat noodzakelijk bij een gebrek aan personeel. Het personeel snapt niet waarom Onkelinckx daar een probleem van maakt. Ondanks de reeds behaalde overwinning wordt dus verder gestaakt.

De toegeving voor het extra personeel is een opluchting voor het gevangenispersoneel. Er werd niet lichtzinnig overgegaan tot een staking, maar omdat het niet meer verder kon. Er werd gestaakt om de reeds gedane beloftes van de minister er effectief door te krijgen. Vorig jaar al werd gezegd dat er 260 mensen bij het bewakingspersoneel moeten worden tewerkgesteld. Maar er werd al te lang gewacht om dit ook effectief door te voeren. Toen deze zomer 23 personeelsleden werden overgeplaatst naar een andere gevangenis, was de maat vol.

De snelle aanwerving van 36 extra cipiers is positief, maar zal niet volstaan indien er nog meer cipiers overgeplaatst worden naar andere instellingen. Er is nood aan een extra wervingsexamen om bij mutaties sneller te kunnen overgaan tot het aanwerven van extra personeel om het kader van 260 te behouden.

De cipiers van de Antwerpse Gevangenis in de Begijnenstraat zijn al 2 weken in staking omdat de werkdruk in de gevangenis veel te hoog ligt. De vastberadenheid onder de cipiers, ondanks de negatieve media-aandacht, is enorm groot. We roepen op om het gevangenispersoneel te steunen met een solidariteitsbericht. Onze militanten nemen geregeld deel aan het stakingspikket om het stakend personeel te ondersteunen. Stuur ons solidariteitsberichten en we bezorgen die aan het pikket.

Hieronder vind je een voorbeeld van een solidariteitsbericht dat je kan opsturen naar antwerpen@lsp-mas.be.

Beste, Ook vanuit de X-centrale verklaren we ons solidair met de staking van de Antwerpse cipiers. Het verlichten van de werkdruk is een gerechtvaardige eis waarvoor elke sector opkomt. Daarnaast veroordelen wij de manier waarop de regering weigert om te onderhandelen met de stakers. We wensen de cipiers veel doorzettingsvermogen om hun eisen in de komende dagen verder kracht bij te zetten en de stakingsacties tot een overwinning te leiden. … kameraadschappelijk, Naam , X centrale

Enkele solidariteitsberichten

Kameraden,

Als studentenvertegenwoordiger voor de Actief Linkse Studenten in de Studentenraad van de VUB, ben ik verkozen op basis van een programma van verzet tegen de besparingen en privatiseringen die plaatsvinden op onze universiteit.

Als socialistische studentenorganisatie leggen de Actief Linkse Studenten steeds de link tussen de besparingen die in het onderwijs gebeuren, en de besparingen en neoliberale aanvallen die de regering in andere sectoren uitvoert.

Daarom wil ik mij dan ook solidair verklaren met de strijd van de cipiers in Antwerpen, en ondersteun ik ten volle de eisen die naar voren worden gebracht. Ik hoop dan ook dat deze strijdbeweging tot een overwinning mag leiden.

We blijven deze strijd met de Actief Linkse Studenten van de VUB op de voet volgen, en zullen de studenten en het personeel van onze universiteit blijven informeren hierover.

Strijdbare groeten,

Tim Joosen

Studentenvertegenwoordiger VUB

Actief Linkse Studenten VUB

---

Aan de stakende cipiers te Antwerpen

Als hoofdafgevaardigde van het ABVV_VUB wens ik mijn solidariteit te betuigen met jullie actie.

Kameraadschappelijk,

Jo Coulier

ABVV Vrije Universiteit Brussel

---

Beste,

Bij deze betuig ik mijn solidariteit met de stakende cipiers. Werdruk verminderen is een gerechtvaardigde eis voor iedere sector. Namens de syndicale delegatie van SISO II, wens ik de cipiers veel doorzettingsvermogen om niet toe te geven aan de druk van de regering!

kameraadschappelijk,

Micha Teller

ACOD-onderwijs – Stedelijke handelsschool Confortalei, Deurne

Deze namiddag werd op een druk bijgewoonde personeelsvergadering beslist om de stakinsacties in de Antwerpse gevangenis verder te zetten. Met 118 stemmen tegen 2, beslisten de cipiers en het administratief personeel om verder te staken. De staking kwam er omwille van een personeelstekort. Het voorziene kader wordt niet ingevuld, waardoor er momenteel voor zo’n 700 gevangenen 239 kaders zijn. In bepaalde ploegen moeten een 20-tal werknemers de gevangenen opvangen.

Het ongenoegen bij de cipiers was dan ook erg groot waarop werd beslist over te gaan tot een staking. Na enkele dagen werden de cipiers vervoegd door het personeel van de administratie en de griffie. Hierdoor stonden de acties veel sterker. Vanuit de regering is er geen bereidheid om te onderhandelen. Minister Onckelinx had het te druk met de begrotingsdiscussie of het overleg met de vakbonden in het eindeloopbaandebat. Wel werd gezegd dat er zal geprobeerd worden tegen het einde van het jaar te voorzien in voldoende personeel om de wettelijk voorziene invulling te bereiken.

De regering lijkt de Antwerpse cipiers te willen testen om te zien hoe lang ze de acties zullen volhouden. Nu is er reeds de derde week van staking en een einde lijkt nog niet in zicht te zijn. Er is geen bereidheid van de regering om op een ernstige manier te onderhandelen met de stakers. Op de personeelsvergadering heerste een vastberaden sfeer om de acties verder te zetten. Er wordt wel eens gesteld dat het Antwerpse gevangenispersoneel een slechte reputatie heeft op het vlak van stakingen, maar de acties zijn enkel gericht op het bekomen van wat voorzien is. De regering komt haar eigen verplichtingen niet na, waardoor het personeel in actie moet gaan.

De personeelsvergadering werd drie keuzes voorgelegd. Ofwel gaan werken vanaf morgen, waarop vanuit de zaal werd gereageerd met een kort en krachtig "zwaanst na nie". Ofwel binnen gaan, maar de werkdruk niet aanvaarden en trager werken. Ofwel verder staken. Na het vermelden van de derde optie werd krachtig geapplaudisseerd. Er kwam een formele stemming waarop een overgrote meerderheid voor verdere acties stemde, er waren maar 2 tegenstemmen omwille van financiële redenen.

Hierop volgden onder meer enkele oproepen om de stakingspikketten te versterken. Daarbij werden ook de LSP-militanten bedankt voor hun actieve deelname aan verschillende pikketten, waaronder pikketten op moeilijker momenten zoals de zondagochtend om 5u.

Op 1 april publiceerde we op deze site een artikel waarin we reageerden op diegenen die het niet begrepen hadden op de staking van de cipiers. Onder hen vonden we de politievakbond, maar ook een Collectief voor Gevangenen. Naderhand publiceerde dat collectief een antwoord aan LSP. We reageren op dit antwoord om ons standpunt duidelijker te maken. Onderaan vind je ook de open brief van het Collectief voor Gevangenen aan LSP.

Het Collectief voor Gevangenen is volgens ons niet bepaald een representatieve organisatie met gewicht. Onze reactie op deze organisatie dient dan ook vooral ter verduidelijking van ons standpunt. Door dat te vergelijken met andere standpunten, kunnen we scherper zijn.

LSP heeft zich steeds uitgesproken voor de stakingen van de cipiers. Dat is geen standpunt dat gericht is tegen de gevangenen. Een dergelijke opdeling is volgens ons totaal verkeerd. Het is noodzakelijk dat het gevangenispersoneel onder betere condities kan werken, zowel voor het personeel als voor de gevangenen. Vandaag kampen heel wat gevangenissen met overbevolking, een gebrek aan middelen en onvoldoende begeleidingsmogelijkheden,… Dat zijn problemen die gevolgen hebben voor het personeel: een hogere werkdruk en spanningen op de werkvloer. Maar het zijn ook problemen waarmee de gevangenen te kampen hebben.

De teneur van het Collectief voor Gevangenen om de belangen van cipiers en gevangenen tegenover elkaar te plaatsen, vinden we dan ook misplaatst. Het betekent alleszins geen stap vooruit vanuit het standpunt van de gevangenen. Om de levensvoorwaarden van gevangenen te verbeteren, zou het afdwingen van meer personeel en betere gevangenissen een stap vooruit betekenen.

Het Collectief voor Gevangenen meent dat het standpunt van de cipiers voldoende aan bod komt in de media. Daarbij gaat het Collectief eraan voorbij dat er voor bepaalde strijdpunten van het personeel amper aandacht is. Bij de staking in het voorjaar was er aandacht voor het standpunt van de politievakbonden en zelfs voor het standpunt van het Collectief voor Gevangenen. Het standpunt van het personeel werd echter bijzonder beperkt aan bod gelaten en verre van volledig.

De rol van een gevangenis en van repressie in het kapitalisme is evident. Repressie wordt ingezet om de maatschappelijke verhoudingen te verdedigen in het voordeel van de bezittende klasse. Dat het gerechtelijk systeem vandaag gekenmerkt wordt door een klassenjustitie is duidelijk. Zowat alles in het huidige recht, draait om de verdediging van eigendom. Dat geldt zowel voor wie miljardair is, als voor wie als dakloze onder een brug leeft. De schijnbare gelijkheid van het burgerlijke rechtssysteem, is er één waarbij de ene al wat gelijker is als de andere. Het huidige systeem leidt onvermijdelijk tot crisis waarbij een steeds grotere groep volledig uit de boot valt en gemakkelijker in de criminaliteit terechtkomt. Om daartegen in te gaan, is een fundamentele maatschappijverandering noodzakelijk.

Dat betekent echter niet dat personeelsleden van bijvoorbeeld een gevangenis medeplichtig zijn of mee verantwoordelijk voor het huidig systeem. Indien zo wordt geredeneerd, zijn we allen verantwoordelijk voor het systeem van de burgerij. Wie consumeert niets dat door een (kapitalistisch) bedrijf wordt geproduceerd? Wie maakt nooit gebruik van de aanwezige infrastructuur in de samenleving? LSP stelt dat de kapitalisten verantwoordelijk zijn voor het kapitalisme, en niet de slachtoffers van het kapitalisme. Dus niet de werknemers, ambtenaren, gepensioneerden, jongeren,… Wij achten het gevangenispersoneel niet verantwoordelijk voor het toenemend repressief karakter van een kapitalisme in crisis en willen die verantwoordelijkheid ook niet in de praktijk op hen afschuiven door alle eisen van de cipiers af te doen als ‘corporatistisch’.

Gevangenispersoneel dat opkomt voor betere arbeidsomstandigheden, kan dan ook op onze steun rekenen. Het personeel staat bovendien sterker indien het in haar eisen wordt ondersteund door gevangenen. Die hebben volgens ons ook belang bij de eisen van het personeel. Een staking van cipiers afdoen als een aanslag op de rechten van gevangenen, is dan ook niet correct. Het is evenmin correct als het standpunt dat een spoorstaking de reizigers zou gijzelen. Een spoorstaking handelt immers ook om het belang en de veiligheid van de reizigers!

De retoriek die tegen stakingen wordt ingezet is veelal dezelfde. Dat een organisatie als het Collectief voor Gevangenen, dat zich progressief lijkt te willen profileren (woordvoerder Peter Terryn was ooit actief op het kabinet van een groene minister), zich letterlijk in die retoriek kan terugvinden als het gaat om cipiers, vinden wij opvallend. Het Collectief vergist zich en zou beter moeten weten. Met een steun aan de stakingsacties van de cipiers zou het de belangen van de gevangenen beter verdedigen dan met de kortzichtige en enge visie die het vandaag verdedigt.

Hieronder vind je de tekst van een open brief van het Collectief voor Gevangenen aan LSP.

Beste, we komen even terug op jullie artikel van 1 april ll. (http://www.lsp-mas.be/lsp/archief/2005/04/01/cipiers.html), waarin jullie het Collectief voor Gevangenen vermelden. We zijn niet helemaal gelukkig met de teneur van het artikel en wilden graag onze doelstellingen en visie een beetje duiden zodat er geen misverstanden ontstaan. Het Collectief voor Gevangenen stelt zich in eerste instantie twee doelen: enerzijds een stem geven aan de gedetineerden. In de discussie rond veiligheid, overbevolking van gevangenissen, het juridisch apparaat etc. horen we de cipiers, hun vakbonden, politici en academici. Hun visie komt uitgebreid aan bod in de media. De gedetineerden zelf hoort men echter nooit. Alsof zij in dit debat geen mening of geen rechten hebben. Het gaat nochtans over meer dan 9000 mensen die zeer goed weten wat er precies in de gevangenissen gebeurt. Anderzijds stellen we ons de vraag ‘tot wat dient de gevangenis’. Het neo-liberalisme doet als krampachtige ideologie alle mogelijke moeite de kapitalistische krachtsverhoudingen te behouden of in het voordeel van de bourgeoisie te versterken. Dat dat ten koste gaat van de meest kwetsbare groepen in de samenleving hoeven we niet uit te leggen. Dat het precies maatschappelijk kwetsbare mensen zijn die je terugvindt in de gevangenis evenmin. De gevangenis is in onze ogen een systeem dat specifieke belangen dient. En dat zijn doorgaans niet de belangen van de bevolking in haar totaliteit. We maken graag de vergelijking met de VS waar het aantal gevangenen tussen eind ’70 en vandaag meer dan vertienvoudigd is, met name van 250.000 naar 2,6 miljoen. Hierachter zit een logica die sommigen ook in onze contreien graag willen toegepast zien. Wij zullen ons daartegen verzetten. We zijn dus tegenstander van de bouw van meer gevangenissen omdat de ervaring leert dat hoe meer cellen je bijbouwt, hoe meer mensen daarin terechtkomen. Gedetineerden zijn mensen met specifieke rechten. De straf die ze ondergaan is de vrijheidsberoving en alleen de vrijheidsberoving. Pesterijen, het ontzeggen van de wandeling, het opsluiten gedurende 24u per dag, het onthouden van werk, het verhinderen van bezoek of overleg met de advocaat horen daar niet bij. Maar we stellen vast dat de penitentiaire beambten zich daar wel aan bezondigen wanneer ze in staking gaan. We willen de cipiers hun stakingsrecht absoluut niet ontzeggen en we erkennen dat veel van hun eisen ook in het voordeel zijn van de gedetineerden. Maar dat betekent niet dat de gevangenen gegijzeld mogen worden door de cipiers. En dat is precies wat we de afgelopen weken gezien hebben. We hebben de indruk dat de cipiers en hun vertegenwoordigers een corporatistisch tintje hebben en enkel begaan zijn met hun eigen belang. Wij verwachten van progressieve organisaties dat ze verder kijken dan de korte termijnbelangen van hun leden en een maatschappijkritische houding aannemen die het gevangeniswezen in zijn totaliteit durft bevragen. We eisen op zijn minst respect voor de mensenrechten van de gedetineerden. En eigenlijk verwachtten we van een Linkse Socialistische Partij hetzelfde. vriendelijke groeten, voor het Collectief

Ook vandaag blijven de cipiers in verschillende gevangenissen in het land actie voeren. Naar aanleiding van een uitspraak over de aanpak van een opstand in de gevangenis van Ittre, kwam het ongenoegen van het personeel over haar statuut opnieuw naar boven. De acties van de cipiers worden niet overal positief onthaald. Zowel de politievakbond NSPV als het ‘Collectief voor Gevangenen’ spreken zich uit tegen de stakingsacties.

De directe aanleiding voor de stakingsacties wordt gevormd door een uitspraak van de Raad van State over de aanpak van een opstand van gevangenen in Ittre. Dit vormde slechts een nieuwe druppel die de emmer bij het personeel deed overlopen waarbij nu het volledige statuut van het personeel opnieuw ter discussie wordt gesteld bij de acties.

In het interview met een werkneemster uit het gevangeniswezen dat we gisteren publiceerden, kwam tot uitdrukking dat het conflict onder meer gaat over: een herziening van het statuut, meer opleiding, gratis juridische ondersteuning bij zaken die te maken hebben met het ambt (= werk), bijkomende aanwerving van sociaal assistenten en aankoop van eerste hulpmateriaal.

De politievakbond NSPV keert zich tegen de staking omdat politiemensen de taken van de cipiers moeten overnemen en daarbij vaststellen dat dit een bijzonder zwaar takenpakket is. Hierdoor blijft er amper tijd over voor de normale politietaken. In plaats van zich solidair te verklaren met de werknemers van het gevangeniswezen, wordt ingegaan tegen de staking. Dat lijkt ons niet bepaald overeen te stemmen met het concept van een ‘vakbond’.

Aan de andere kant wordt de NSPV in haar verzet tegen de staking gesteund door het ‘Collectief voor Gevangenen’ dat komende zaterdag zelfs acties wil opzetten tegen de staking. Zij menen dat de acties van het personeel de belangen van de gedetineerden schaden. Het feit dat het personeel opkomt voor een betere opleiding en betere werkomstandigheden, lijkt dit collectief ontgaan te zijn. Het feit dat ook de gedetineerden beter af zijn met beter omkaderd en gemotiveerd personeel in de gevangenissen, zal voor dit Collectief niet belangrijk zijn?

Het is merkwaardig dat de staking van het gevangenispersoneel tot dergelijke negatieve reacties leidt vanuit toch wel uiteenlopende hoeken. Zowel de NSPV als het Collectief voor Gevangenen blinken uit in kortzichtigheid. LSP ondersteunt het personeel van het gevangeniswezen in haar strijd voor een beter statuut en betere (en veiliger) werkomstandigheden.

In februari spraken we met Denise, die reeds 20 jaar binnen het gevangeniswezen werkt en al lange tijd syndicaal actief is. Zij had het over het enorme ongenoegen en de acties van het gevangenispersoneel. Naar aanleiding van de acties vandaag spraken we opnieuw met haar.

Er zijn terug acties in de gevangenissen, wat is de aanleiding?

Denise: Ja, de katalysator van de acties zijn de problemen in de gevangenis van Ittre en een uitspraak van de Raad van State omtrent de behandeling van gedetineerden. De Raad van State besliste immers om een aantal maatregelen tegenover gedetineerden die deelnamen aan een opstand in de gevangenis van Ittre teniet te doen. Maar, in tegenstelling tot wat de pers laat uitschijnen, zijn het niet enkel die problemen die de oorzaak zijn van de stakingen en acties.

Wat dan wel?

Denise: Na het sociaal akkoord van eind december dacht de top van Justitie en gevangeniswezen dat ze op haar twee oren konden slapen, dat alles vlotjes ging verlopen. Niks is minder waar. De tegenstellingen binnen het penitentiair systeem (= gevangenissysteem) blijven aanwezig. Het falen van dit systeem wordt duidelijker. De eerste tekens krijg je onder de gedetineerden en dan onder het personeel.

Zo is er onrust onder de gedetineerden in Merksplas aangezien de maatregelen van de wet-Dupont over de rechten van gedetineerden, een loze hoop gecreëerd hebben op verandering. De gebrekkige opvolging van de dossiers in de gevangenissen en het mondiger worden van de gedetineerden zorgen daar voor moeilijkheden.

De cipiers die vandaag het voortouw nemen bij de acties hebben een breder eisenpakket dan enkel de uitspraak van de Raad van State over de maatregelen tegenover gedetineerden die betrokken waren bij een opstand in de gevangenis van Ittre. De eisen van de bewaarders van Ittre zijn onder andere: een herziening van het statuut, meer opleiding, gratis juridische ondersteuning bij zaken die te maken hebben met het ambt (= werk), bijkomende aanwerving van sociaal assistenten en aankoop van eerste hulpmateriaal.

Op de koop toe zie je in de gevangenis van Ittre een duidelijke breuk tussen de directie van de instelling en het personeel. Dat is een probleem in meerdere instellingen en het verklaart ook waarom het personeel van alle instellingen – over de taalgrens heen – onmiddellijk haar solidariteit heeft getoond.

Wat is de reactie van minister van Justitie Onkelinx?

Denise (lacht): Die zit met het spreekwoordelijke ei. Onkelinx had aan de directeur-generaal van de strafinstellingen gevraagd een vergadering bijeen te roepen in Ittre om de sociale dialoog met het personeel in de gevangenis te behouden. Na drie uur onderhandelingen zit het conflict nog muurvast en eist het personeel de aanwezigheid van een kabinetsmedewerker van Onkelinx. Als die een oplossing zal kunnen bieden is erg betwijfelbaar.

Het gevangenispersoneel is ontevreden en kwam de voorbije periode geregeld in actie. Zo werd een aantal keer gestaakt in de gevangenis van Antwerpen. We spraken met Denise, die reeds 20 jaar binnen het gevangeniswezen werkt en al lange tijd syndicaal actief is.

De laatste maanden is het gevangeniswezen reeds meermaals in het nieuws gekomen. Welke punten vielen jou het meest op ?

Denise: Verschillende: de houding van een dienstdoende inrichtingshoofd van een gevangenis in West-Vlaanderen, het sociaal akkoord van de gevangenisbewaarders, de overbevolking in de gevangenis in Antwerpen, de wet-Dupont.

Dienstdoende Inrichtingshoofd

Wat is er eigenlijk gebeurd in die gevangenis in West–Vlaanderen? Gaat het hier over de gevangenis van Brugge?

Denise: Ja, het is duidelijk dat er een aanhoudende heksenjacht is door het dienstdoende inrichtingshoofd tegenover het personeel. Naar ik verneem is dit een situatie die reeds maanden aansleept. Mei vorig jaar kwam het personeel reeds in aanvaring met het dienstdoend inrichtingshoofd omtrent de toepassing van een vakantieregeling en klachten van gedetineerden dit met een staking als gevolg. In december zat er weer bovenhands op. Personeelsleden verloren hun afdeling waar ze reeds jaren vaste dienst hebben omdat zij zogezegd gedetineerden langer hadden laten telefoneren dan de toegelaten tijd van tien minuten. Geen enkele communicatie was mogelijk met de directie. De syndicale rechten werden aangetast. Na afloop van een algemene ledenvergadering van het personeel werd besloten om voor kerst- en nieuwjaarsdag een stakingsaanzegging in te dienen.

Hoe kon dit zover komen en is er een oplossing gekomen?

Denise: Met wat ik in “de wandelgangen“ hoor, kom ik tot een gedeeltelijke conclusie dat het de bedoeling van het inrichtingshoofd is om de syndicale macht en kracht van het personeel van de gevangenis van Brugge en daarmee van andere instellingen te breken. Hij zou proberen verworvenheden (bereikt door actie) beetje bij beetje af te nemen. Gebruik makend van het verdelen van “jobkes“ probeert hij het personeel te verdelen. Ik kan mij niet, met al mijn jaren ervaring binnen een overheidsdienst, van de mening ontdoen dat het dienstdoende inrichtingshoofd handelt met de nodige ruggesteun. De toekomst zal dit wel uitwijzen.

En een oplossing?

Denise: De geplande stakingen werden op de valreep afgeblazen. De vakbondsleiding, één van de regionale directeuren en het dienstdoend inrichtingshoofd kwamen op het kabinet tesamen met de minister van Justitie Onkelinckx tot een akkoord. Het akkoord houdt volgende punten in: invoeren van een werkbaar systeem voor de telefoongesprekken van de gedetineerden, minstens 1 maal per maand informeel en formeel overleg tussen vakbonden en directie, in aanwezigheid van een regionaal directeur, respecteren van het syndicale statuut

En de personeelsleden die hun afdeling verloren?

Denise: Dat is minder. Er werd overeengekomen dat de getroffen personeelsleden die hun vaste plaats waren verloren op 1 maart 2005 door een regionaal directeur worden geëvalueerd en niet door het dienstdoend inrichtingshoofd dat hen verplaatst had. Als die evaluatie positief uitvalt, mogen ze terug naar hun vertrouwde werkpost. Wellicht was het mogelijk geweest om de personeelsleden onmiddellijk naar hun vaste post te laten terugkeren indien de stakingsdruk werd aangehouden. Vergeet niet dat Onckelinkx en haar medeministers met de dreiging zaten van een staking van het politiepersoneel voor het eindejaar.

Het sociaal akkoord van de gevangenisbewaarders

Tevreden met het sociaal akkoord?

Denise: De voornaamste elementen in het akkoord betreffen de toelagen en opleiding. Tevreden dat de gevangenisbewaarders die momenteel een zogenaamde specificiteittoelage van 2.200 euro op jaarbasis ontvangen op korte termijn opgenomen wordt in de wedde van de cipiers. In het eisenbundel stond eis van een verhoging van de zaterdagprestaties. Daar is niks van in huis gekomen. Voor dat niet tevreden. Er komt een gelijkstelling van de chauffeursvergoedingen, de vergoedingen van personeelsleden die op psychiatrische afdelingen werken worden gelijkgeschakeld. Er komt een vluggere invulling van de promotieambten. De vraag van de cipiers naar specifieke bijkomende opleiding is niet helemaal ingelost.

Hoe zit het met de moederschapbescherming?

Denise: Omtrent moederschapbescherming was er niets definitief geregeld voor de zwangere vrouwen die in het gevangenismilieu werken. In alle inrichtingen zal per functie worden bepaald als zwangere vrouwen al dan niet in hun functie mogen blijven werken en zo aangepast werk krijgen. Per individueel geval, zal de arbeidsgeneesheer een bindend advies geven.

In het eisenbundel werd tevens de agressie tegenover personeel aangekaart? Zijn jullie eisen ingewilligd?

Denise: Personeelsleden die met agressie te maken krijgen (op de werkvloer of buiten de werkvloer in relatie met het werk) kunnen in de toekomst een beroep doen op professionele hulp. In die hulp wordt voorzien intern in de gevangenissen maar ook langs het Rode Kruis om. Het idee op zich is goed maar toch stel ik mij vragen wie die interne hulp zal geven, op welke basis die personen geselecteerd zullen worden en in hoeverre zij verantwoording moeten afleggen tegenover de hiërarchie binnen de gevangenissen. Hebben die personen beroepsgeheim? Het is noodzakelijk dat er controle uitgevoerd wordt door de vakorganisaties over de manier van werken binnen deze opvangteams.

Overbevolking in de gevangenis van Antwerpen

Wat denk je van de overbevolking

Denise: Je moet niet enkel kijken naar de onmenselijke overbevolking in de gevangenis van Antwerpen. Overbevolking van de gevangenissen toont aan dat de politieke partijen van zowel regeringen en oppositie geen antwoord hebben op de sociaal economische problemen. Hun houding is: Kijk we stoppen ze weg en ze hebben het trouwens verdiend die criminelen.

Heel wat mensen dienen niet in de gevangenis te zitten. Je moet weten dat de gemiddelde gedetineerde gedurende de een overgrote periode van zijn verblijf in een gevangenis aan zijn lot wordt overgelaten. Op het einde van zijn straf gaat men dan vlug kijken hoe het met hem/haar verder moet. Eens buiten de gevangenisdeuren draagt de ex-gedetineerde een stempel van misdadiger. en duwt hem/haar vlug in de armoede, werkloosheid, stigmatisering, verslaving.

Hoeveel mensen zitten er nu in de Belgische gevangenissen en welke gevolgen heeft een overbevolking ?

Denise: Begin december vorig jaar waren er welgeteld 9.387 gevangenen. Er is slechts plaats voor 8.133 mensen. In Antwerpen waren er op 6 december 615 mannelijke gedetineerden voor maximaal 391 plaatsen, een naoorlogs record. Ook andere Belgische gevangenissen zitten overvol met een gemiddelde overtal van 15 procent. Het gevolg van overbevolking is dat de gedetineerden moeten op matrassen op de grond slapen, het bewakingspersoneel onder enorme tijdsdruk staat, etensbedeling loopt mank, het leven van twee of drie gedetineerden op acht vierkante meter houd in dat de ene in dezelfde cel naar het toilet gaat terwijl de andere eet, de ene wil slapen terwijl de andere naar televisie kijkt of muziek beluistert. Men zit dan ook nog met een groot aantal geïnterneerden. Personen die niet in een gevangenis horen. Het zijn zieke mensen, met soms explosieve en labiele karakters, waarvoor een aparte begeleiding nodig is.

Wablief?

Denise: Ja , er is zelfs een advocaat uit Geraardsbergen die zich het lot aan trekt van geïnterneerden die enkele zaken in kort geding aanspande tegen de minister. Die advocaat stelde : ,,Ik vergelijk de situatie van de geïnterneerden met de kerkers uit de middeleeuwen. De geïnterneerden, verblijven soms 25 jaar in die vergeetputten.”

Er is een wet die een gepaste verzorging voorschrijft maar volgens die advocaat komt daar niks van in huis. ,,In Merksplas zitten 270 geïnterneerden. Er zijn drie psychiaters, van wie er één ziek is. Voor de twee andere is het vaak dweilen met de kraan open. Van verzorging is er nauwelijks sprake.” Minister Onkelinx kreeg van de rechter zes maanden de tijd om een oplossing te zoeken. De minister ging tegen de uitspraak in beroep.

Leidt zulke de overbevolking niet tot opstanden ?

Denise: Het is schrikwekkend de uitspraak in een krant te lezen dat het Hoofdbestuur van Gevangeniswezen en de Antwerpse gevangenisdirectie blij mogen zijn dat de gevangenen in Antwerpen de zaak ondergaan en zich heel braaf gedragen. Een syndicale afvaardigde stelde dat dit alleen mogelijk is door het handhaven van zoveel mogelijk faciliteiten : ,,Ze mogen bijvoorbeeld dagelijks twee keer anderhalf uur wandelen op de gevangeniskoer en kunnen diverse theater- en muziekvoorstellingen of workshops bijwonen.”

Wat er me enorm tegen de borst stoot is een standpunt die CCOD-vakbondssecretaris Luc Neyrinck inneemt in een krant over het probleem van de gevangenis van Antwerpen en de overbevolking namelijk. ,, …de uitlevering van vreemde gevangenen zonder verblijfsstatuut zou sneller moeten gebeurd zijn …” . Een vakbondssecretaris die het standpunt inneemt voor versnelde uitwijzingen zit niet op zijn plaats in een vakbond.

Worden er gevangenissen bijgebouwd (Hasselt en Dendermonde) om de druk te verminderen en wat denk je van alternatieve straffen?

Denise: Ik denk eigenlijk dat het bijbouwen een teken aan de wand is van een repressiever beleid. De laatste jaren spreekt men over alternatieve straffen en elektronisch toezicht. Laten we daar duidelijk over zijn. Dit heeft misschien een menselijker gelaat aan de straffen die gegeven worden. Maar de evolutie is dat deze straffen niet gezien worden als een mindering van het aantal gedetineerden maar als een strafmaat erbij. Hoe meer alternatieven er worden uitgedokterd, hoe meer gedetineerden er komen. Dan heb je ook nog het schreeuwerige CD&V-kamerlid Tony Van Parys, het prototype van selectieve geheugenverlies waar CD&V’ers de laatste jaren aan lijden. Van Parys is zelf minister van Justitie geweest en vergeet dat hij zelf geen antwoord kon bieden op het probleem van overbevolking. Het enige antwoord dat hij feitelijk geeft is cellen bijbouwen.

Wet Dupont

Het parlement heeft enkele weken terug de wet Dupont goedgekeurd die gevangenen duidelijke rechten geeft. Tevreden met die nieuwe wet?

Denise: Je moet weten dat België reeds meerdere keren op de vingers getikt op de naleving van de mensenrechten in haar gevangenissen. Nuttig om te weten is over de periode tussen opsluiting en vrijlating, over wat er in de gevangenissen gebeurt, wat de precieze inhoud van die opsluiting is, over rechten en plichten van directie, personeel, én de gedetineerde er in België tot voor kort haast geen wettelijk kader was. De directeurs hebben in het huidig systeem een veel te grote macht. Elke gevangenisdirecteur is God de Vader in zijn instelling. Er zijn wel ministeriële omzendbrieven en reglementen die één en ander regelen maar daar kan en kon je toch vele kanten mee uit.

Ik moet wel benadrukken dat er binnen het systeem toch een pak mensen en organisaties met al dan niet (beperkte) middelen al jaren proberen dag in dag uit een menswaardige omgeving uit te bouwen.

De intentie van die wet was en is goed maar wat er van overblijft is een lege doos. Alle maatregelen die geld kosten zijn eruit gehaald zoals de invoering van een volwaardig loon voor werkende gedetineerden. Zelfs wat de interne rechten van gevangenen betreft, is alles wat geld kost, geschrapt. De maximumcapaciteit van de gevangenissen bijvoorbeeld, en dat elke gedetineerde het recht zou hebben op een individuele verblijfsruimte is geschrapt.