Asbestproces. Eternit probeert handen in onschuld te wassen

Eind november volgt een uitspraak in het asbestdossier waarbij Eternit verantwoording moet afleggen voor industriële vervuiling in Kapelle-op-den-Bos. Een inwoner uit de buurt van de asbestproducent eist een schadevergoeding. Eternit probeert alle schuld van zich af te schuiven. Met een veroordeling zou de impact van de vervuiling op de omgeving eindelijk officieel erkend worden.

Een 52-jarige man eist een schadevergoeding van Eternit omwille van de asbestvervuiling. Hij woonde steeds in de buurt van de fabriek, speelde als kind op het stort van Eternit, at groenten uit de tuin die vervuild was,… In 1986 verloor hij zijn vader aan kanker als gevolg van het asbest. Zijn vader had altijd in de fabriek gewerkt. Maar ook zijn moeder, die niet in de Eternitfabriek werkte, kreeg in 1999 kanker als gevolg van asbest. Eternit bood haar 42.000 euro zwijggeld aan, maar ze weigerde. De man verloor ook twee broers als gevolg van kanker. Zijn intussen overleden moeder begon in 2000 de rechtszaak.

In en rond Kapelle-op-den-Bos is de asbestvervuiling algemeen gekend. Eternit probeert de verantwoordelijkheid voor de vervuiling en vooral voor de enorme gevolgen ervan te ontkennen. Hun argument is dat ze destijds van niets wisten. Dat klopt niet, het gevaar van asbest is al decennia lang gekend. Toch is dit het eerste proces in ons land, mogelijk hebben andere slachtoffers het zwijggeld van Eternit wel aanvaard.

In Italië kwam het vijf jaar geleden wel tot een veroordeling van Eternit. Voormalig topman Karel Vinck stelde ook in het kader van dat proces dat het bedrijf van niets wist. Maar toch werd hij in Italië veroordeeld omdat Eternit tussen 1973 en 1975 niets heeft gedaan om haar werknemers te beschermen. Na zijn periode bij Eternit in de jaren 1970 was Vinck onder meer actief bij Union Minière, Bekaert en de NMBS.

Volgens Vinck stond het gevaar van asbest pas eind jaren 1970 vast, maar dat wordt ontkend door wetenschappers. Eind jaren 1960 werd al gewaarschuwd voor het gevaar op de ontwikkeling van kanker als gevolg van asbest, in 1967 verscheen een studie over het grote aantal sterfgevallen onder werknemers van Eternit in Kapelle-op-den-Bos. Dat werd destijds bestreden door de asbestlobby die blijkbaar tot op vandaag een zekere impact heeft.

Toen Vinck in Italië werd veroordeeld, schreef een Leuvense professor arbeidsrecht een opiniestuk waarin hij stelde: “Indien de industrieel niet alleen oog zou hebben voor de maximalisatie van de winst maar ook voor de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers en voor de bescherming van het milieu, zou het beeld dat de maatschappij van hem heeft wellicht veel positiever zijn.”

Nu probeert Eternit een veroordeling te ontlopen met de stelling dat de feiten verjaard zijn. De overleden moeder zou volgens het bedrijf blootgesteld zijn aan asbest in de jaren 1950, de familie wijst erop dat de blootstelling bleef duren. Vorige week nog werd bekend dat de grond in de buurt van de sporthal van Kapelle-op-den-Bos vervuild is met asbest.

Een veroordeling van Eternit kan een einde stellen aan het jarenlange zwijgen over de vernietigende rol van de asbest in Kapelle-op-den-Bos. De verantwoordelijken die de gezondheid van de lokale bevolking ondergeschikt maakten aan hun eigen winsthonger moeten gestraft worden.