Zijn Wallonië en Brussel immuun voor extreemrechts?

Laten we met de deur in huis vallen: het antwoord op de vraag in de titel is neen. Franstalig België is niet het soort democratische vesting die ondoordringbaar is voor extreemrechts, zoals de regerende partijen het graag voorstellen. Als extreemrechts er amper georganiseerd is, komt dit vooral door een sterke arbeidersbeweging die telkens reageert met antifascistische mobilisaties en door het bestaan van een links electoraal alternatief in de vorm van de PTB.

De Grote Peiling van eind maart gaf aan dat een meerderheid van de Vlamingen en Walen niet wil dat er bijkomende opvangplaatsen voor vluchtelingen komen. In Brussel lag dat anders, de opvangcrisis is daar veel zichtbaarder en doorheen de jaren is er een sterkere solidariteitsbeweging met vluchtelingen ontstaan. Vorig jaar was er een peiling naar hoe de Belgen zouden stemmen indien ze aan de Franse verkiezingen mochten deelnemen. In Wallonië en Vlaanderen kwam Le Pen er als tweede kandidaat uit, in Brussel was dat Zemmour. Het zijn slechts enkele indicaties van het potentieel voor extreemrechts in alle delen van het land.

Er zijn pogingen om dit om te zetten in een georganiseerde Franstalige extreemrechtse kracht. Ondanks de middelen die bevriende extreemrechtse krachten uit Vlaanderen, Frankrijk en Nederland erin pompen, lijkt dit ook met ‘Chez Nous’ in Wallonië niet te lukken. Een poging van extreemrechts om op 22 april een voorleesmoment door een dragqueen in La Louvière te saboteren, werd succesvol afgeblokt door antifascisten.

Het feit dat er stelselmatig wordt gereageerd en gemobiliseerd, met een actieve betrokkenheid van de georganiseerde arbeidersbeweging, maakt een groot verschil. Dit neemt de verspreiding van racistische, seksistische en LGBTQIA+fobe vooroordelen niet weg, maar het verhoogt de drempel voor extreemrechts om zich te kunnen uitbouwen. Bovendien kunnen de mobilisaties aangegrepen worden om de discussie te voeren over hoe we het verzet tegen alles wat ons verdeelt bredere ingang laten vinden in de hele arbeidersbeweging.

Voor een antwoord op het gevaar van extreemrechts kunnen we niet rekenen op de pro-kapitalistische partijen. Zij wakkeren immers het vuur aan dat ze beweren te willen blussen. Ze beperken zich tot het kader van het kapitalisme, dat steeds ongelijkheid en tekorten in zich draagt waarop extreemrechts kan inspelen. Hun asociale beleid organiseert ellende. Verdeeldheid wordt gebruikt om de aandacht daarvan af te leiden.

Een antifascistisch antwoord vanuit de arbeidersbeweging vertrekt van mobilisaties en een programma van maatschappijverandering om de voedingsbodem waarop extreemrechts kan groeien weg te nemen.