Sawant wint een vierde keer! Lessen uit Seattle

In december versloeg Socialist Alternative, de zusterorganisatie van LSP in de Verenigde Staten, een afzettingsprocedure tegen Kshama Sawant, haar gemeenteraadslid in Seattle. Een groep bedrijfsleiders, huisjesmelkers, Trump-donoren, vastgoedbonzen en politiechefs probeerde via die afzettingsprocedure de meest doeltreffende socialistische verkozene in de VS uit haar positie te zetten. Voor de vierde keer op rij verslaat Socialist Alternative Amazon, Starbucks, Microsoft en de rest van de kapitalistische klasse in Seattle in verkiezingen.

door Koerian (Gent) uit maandblad De Linkse Socialist

Overwinningen door klassenstrijd

Die overwinning is erg belangrijk voor werkenden in Seattle. De lijst overwinningen die Socialist Alternative en Kshama Sawant in Seattle boekten is lang. Van het minimumloon van 15 dollar per uur (ondertussen 17) in 2013 tot een verbod op uithuiszettingen tijdens het schooljaar: onze kameraden waren de afgelopen acht jaar de grootste rem op armoede en ongelijkheid in de stad.

Die overwinningen werden geboekt door consequent te strijden voor de belangen van de werkende klasse. Een aantal van de grootste bedrijven ter wereld hebben hun hoofdzetel in Seattle: Amazon, Microsoft, Starbucks… Die zetten een enorme druk op de lokale politiek om belastingen en lonen laag te houden, arbeidsvoorwaarden te verslechteren en sociale investeringen tot een minimum te beperken. Socialist Alternative zet op dat vlak geen enkele stap terug. Dat is een groot contrast met de andere politici in het gemeentebestuur – op één na allemaal Democraten. In 2018 werd een lokale taks op grote bedrijven een paar weken na zijn stemming terug ingetrokken. Op twee na alle gemeenteraadsleden waren gezwicht voor de druk van Amazon. In 2020 werd die belasting onder druk van een massacampagne van Socialist Alternative en van de Black Lives Matter beweging opnieuw ingevoerd.

Het consequent en compromisloos verdedigen van een socialistisch programma ontwikkelt een enorme druk op grote bedrijven en hun politieke vertegenwoordigers, maar ook op zelfverklaarde progressieven binnen de vakbonden en de Democratische partij. Toen recent de bouwvakkers het werk neerlegden om hogere lonen en betere arbeidsvoorwaarden te eisen, deed hun vakbondsleiding er alles aan om de staking te stoppen. Dat leden van Socialist Alternative, Sawant incluis, zij aan zij streden met de bouwvakkers, hielp de conservatieve vakbondsleiding ontmaskeren als asociaal.

Die strijdbare houding en dat socialistisch programma zijn de reden waarom rechts in Seattle een afzettingsprocedure begon tegen Sawant. Bedrijfsleiders, vastgoedbonzen, trumpisten en consorten probeerden via zo’n procedure te doen wat hen in drie opeenvolgende verkiezingen niet was gelukt: de meest efficiënte verdediger van de werkende klasse uit het stadsbestuur krijgen.

Amerikaans links in het defensief

De timing van de afzettingsprocedure was geen toeval. Amerikaans links zit al even in het defensief. De Black Lives Matter beweging deed het land in 2020 op zijn grondvesten daveren. Maar linkse politieke vertegenwoordigers als Alexandria Ocasio-Cortez, Ilhan Omar of Bernie Sanders zijn er niet in geslaagd om dat om te zetten in concrete overwinningen of een politiek alternatief op de Democraten.

Bovendien stapelen de teleurstellingen in Biden zich op. De Democraten lossen geen enkele progressieve belofte in en ook hier falen Ocasio-Cortez en Sanders om een alternatief te bieden – een slogan op een dure designerjurk daar gelaten. Het vacuüm wordt door rechts gebruikt om in het offensief te gaan. De vrijspraak van Kyle Rittenhouse, die twee BLM-activisten vermoordde, is daar een uitdrukking van, net als de recente aanval op abortusrechten. Ondanks de massale stakingen van de afgelopen maanden bij onder andere Kellogg en John Deere blijft het op het sociale en politieke terrein relatief stil.

De rechtse terugslag liet zich ook in Seattle voelen. In november waren er verkiezingen voor enkele zetels in het gemeentebestuur, waaronder die van de burgemeester. De meeste progressieve kandidaten kregen een rammeling. Bovendien won voor het eerst in 30 jaar een Republikein een zetel.

De afzettingscampagne tegen Kshama Sawant maakte ook in een andere zin deel uit van een nationale trend. In 2021 werden doorheen het land meer dan 515 afzettingsprocedures gestart, waarvan 201 tegen lokale politici, vaak progressieve verkozenen. Het is een manier voor rechts om af te rekenen met politici die een rol speelden in BLM. In die zin waren de grieven die als reden voor de afzettingsprocedure werden gegeven veelbetekenend. Sawant werd vooral aangevallen vanwege het zogezegd leiden van een protest naar het huis van de burgemeester en vanwege het binnenlaten van BLM-activisten in het gemeentehuis. Zo wilde rechts in één klap Sawant afzetten en het BLM-protest criminaliseren.

Voter suppression en bodemloze oorlogskisten

Politiek was de afzettingsprocedure een ‘perfect storm’ voor rechts in Seattle. Bovendien kwam de verkiezing niet op de biljetten in november, het traditionele moment voor verkiezingen in de stad. De afzettingscampagne verplaatste de verkiezing via allerlei ondemocratische manoeuvres naar 7 december. Ze hoopten dat werkende mensen tussen Thanksgiving en kerstmis zouden vergeten hun stembrief in te vullen. De opkomst werd geschat tussen 20 à 30%, tegenover 58% voor de novemberverkiezing. Aangezien het vooral de werkende klasse is die in drukke periodes vergeet te stemmen, of die teleurgesteld is in electorale politiek, maakte dat een socialistische overwinning een pak moeilijker.

Een laatste complicerende factor was geld. De oorlogskisten van de kapitalistische klasse in Seattle kennen, bijna letterlijk, geen grenzen. Een rechtbank besloot ook de limieten op campagnedonaties aan de afzettingsprocedure op te heffen, waardoor Jeff Bezos en vrienden de afzetting handenvol geld konden toestoppen.

Winnen door te strijden

Dit was de moeilijkste campagne die Socialist Alternative tot hiertoe moest voeren in Seattle. De manier waarop ze ondanks alles toch won, is net de reden waarom rechts de afzettingsprocedure begon: een strijdbare houding en een socialistisch programma.

‘Racist, right wing recall’

Socialist Alternative wees consequent op het karakter van de afzettingscampagne, die al gauw bekend stond als de ‘racist, right wing recall’. Racistisch en rechts vanwege haar houding tegenover BLM en omdat ze gesponsord werd door 130 Trump-donors en 500 Republikeinse geldschieters. Door de strijd die Sawant de afgelopen jaren heeft gevoerd en de overwinningen die ze mee afdwong, was het voor de meeste mensen snel duidelijk dat de afzetting een poging was van ‘big business’ om komaf te maken met sociale strijd. Socialist Alternative wees ook op de ‘voter suppression’ van de tegenpartij. Dat rechts er alles aan deed om een zo laag mogelijke opkomst te krijgen, viel bij de meeste werkenden niet in goede aarde.

Klassenstrijd stopt niet

Socialist Alternative bleef vechten. Tijdens de campagne tegen de afzetting dwongen we belangrijke huurdersrechten af. Huisbazen moeten nu 6 maand vooropzeg geven, 3 maand huur uitbetalen aan hun huurder wanneer die moet vertrekken door een prijsstijging van meer dan 10% en er is een verbod op uithuiszettingen tijdens het schooljaar. We streden zij aan zij met de stakende bouwvakkers, we versloegen een huisbaas die de huur voor zijn vooral arme en bejaarde inwoners onbetaalbaar wilde maken …

Geen toegevingen

Deze houding staat in schril contrast met die van andere progressieven in de stad. Onder druk van grote bedrijven hadden alle zelfverklaarde linkse kandidaten in de novemberverkiezingen toegevingen gedaan. Zo liet kandidaat-burgemeester en activiste Gonzalez niet alleen de eis voor huurbevriezing vallen, ze slaagde er niet in BLM te verdedigen tegen aanvallen vanuit het rechtse kamp. Haar poging om zo in de smaak te vallen aan beide kanten van het spectrum keerde zich spectaculair tegen haar. Ze haalde 37% van de stemmen tegen een grijze, rechtse Democraat.

Get out the vote

Socialist Alternative heeft de steun van de meerderheid van de werkende klasse in Seattle. Hen mobiliseren om effectief te stemmen was een grote uitdaging. De verkiezingscampagne werd de grootste ‘get out the vote’-campagne in de geschiedenis van Seattle. De Sawant-campagne registreerde 1500 mensen om te stemmen, printte zelf honderden stembiljetten af, sprak met tienduizenden mensen, engageerde 1500 vrijwilligers en slaagde er zo tegen alle verwachtingen in een opkomst van 53% te verwezenlijken en om met 51 tegen 49% te winnen.

Een belangrijke overwinning

Het belang van deze overwinning kan niet worden overschat. Voor de werkende klasse van Seattle betekent dit dat het 17 dollar minimumloon, de Amazon Tax, huurdersrechten en andere overwinningen behouden blijven. Maar deze overwinning heeft ook nationale en zelfs internationale implicaties. In een context waarin Amerikaans links klappen incasseert en de teleurstelling in AOC en Sanders groeit, is de overwinning in Seattle een lichtpunt. Het toont hoe een kleine revolutionaire partij met een consequent socialistisch programma en strijdbare houding betekenisvolle overwinningen kan boeken. Het bewijst voor een hele laag op links dat die overwinningen buiten de Democratische partij worden geboekt.