Geen praatjes of beloften, maar actie en middelen voor strijd tegen seksistisch geweld nodig

De meldingen van seksuele intimidatie en aanranding stromen binnen. De omvang van seksisme en het verschrikkelijke geweld dat ermee gepaard gaat, wordt stilaan voor iedereen duidelijk. Steeds meer groeit het besef dat het anders moet en kan. De woede stijgt. Na de vele aanklachten is het tijd voor verandering. Minister van Justitie Van Quickenborne (Open Vld) kwam met een wetsontwerp dat de steun van de meerderheidspartijen geniet en gericht is op een hervorming van het strafwetboek inzake seksueel geweld. De huidige regels dateren nog uit de 19e eeuw. Biedt dit ontwerp een antwoord op onze eisen? 

door Emily (Namen)

Begrippen als toestemming zouden eindelijk in het wetboek van strafrecht worden opgenomen, wat een stap voorwaarts is. Voor de meerderheid van de bevolking is dit nog steeds een vaag begrip, en daarom moet dit gepaard gaan met publieke investeringen in regelmatige, kwalitatief hoogstaande seksuele voorlichtingscursussen en campagnes over toestemming. Helaas gebeurt dit niet, waardoor de beeldvorming over relaties en seksualiteit overgelaten wordt aan reclame waarin het lichaam van vrouwen een marketinginstrument en een seksobject is. 

Een wet zonder de middelen om hem uit te voeren is niet meer dan gebakken lucht

Minister Van Quickenborne verklaarde dat deze hervorming het mogelijk zal maken om de ernst van seksuele misdrijven te erkennen, met verzwarende omstandigheden bij misbruik van gezag en bij incest (maar dan alleen voor minderjarigen!). De kwestie van een toegankelijke manier om klacht in te dienen en het probleem van de bewijstlast blijven onopgelost. Als een ouder of een sportcoach een kind mishandelt, moet die laatste niet alleen de mishandeling bewijzen, maar ook het misbruik van vertrouwen of gezag. Hoe bewijs je vertrouwen? Er is zelfs geen suggestie van hoe dit kan.

Naast psychologische, fysieke en sociale hulp hebben slachtoffers echte steun nodig bij hun gerechtelijke procedure, zodra zij een klacht indienen. Momenteel zegt 91% van de slachtoffers slecht te zijn ontvangen. Het probleem is veel breder dan een paar seksistische agenten: het is structureel en ook hier is het gebrek aan middelen flagrant. We kunnen niet aanvaarden dat er eerst de media-aandacht voor de 17 klachten tegen een barman in Elsene nodig was vooraleer het tot een onderzoek kwam, of dat het 4 jaar heeft geduurd vooraleer het proces tegen televisiemaker Bart De Pauw plaatsvond. 

De situatie is dramatisch. 70% van de gevallen wordt zonder enig gevolg afgesloten wegens gebrek aan middelen om ze te behandelen. Daarbij komen nog de moeilijkheden om bewijzen te leveren, wat nog erger is geworden door het gebrek aan middelen voor de zorgsector. Zonder zeer snelle behandeling is de verkrachtingsdrug GHB niet op te sporen. Zonder voldoende personeel weigeren ziekenhuizen verkrachtingsslachtoffers omdat het verzamelen van bewijzen tijd vergt. Dit alles wordt nog eens besprenkeld met seksisme: het slachtoffer wordt een schuldgevoel aangepraat of zelfs veroordeeld, er wordt gevraagd om nuchter terug te komen (ook al is het bewijs dan weg) … Het maakt dat slechts 4% van de klachten tot een veroordeling leidt, terwijl minder dan 10% van de slachtoffers effectief een klacht indient. Maatregelen tegen victim blaming staan er niet in het wetsvoorstel. Hoe moeilijk kan het zijn om vragen als ‘wat voor kleren droeg u’ expliciet te verwerpen. Daar is er geen sprake van, wel wordt in de nota bij het wetsontwerp ingegaan op het gevaar van valse beschuldigingen. 

Een wet zonder de middelen om ze toe te passen is niet meer dan gebakken lucht. Het zou wel eens net zo nuttig kunnen zijn als de wet tegen seksisme in de openbare ruimte. Die wet leverde op zeven jaar welgeteld 263 klachten op. 

Het resultaat is dat slachtoffers er meestal alleen voor blijven staan. Voor de daders is er straffeloosheid en een gebrek aan opvolging. Deskundigen wijzen er nochtans op dat gespecialiseerde opvolging de kans op recidive met de helft vermindert. De techniek van de kop in het zand steken en ondertussen mooie woorden gebruiken, is natuurlijk minder duur dan het raadplegen van verenigingen met know-how die investeringen eisen in justitie, de sociale sector en de zorg.

[button link=”https://nl.campagnerosa.be/internationale-dag-tegen-geweld-op-vrouwen-24-25-november” type=”big” color=”purple”] => Actiepagina van Campagne ROSA met feiten, cijfers, slogans, affiches … [/button]