De commercie en de markt zijn niet in staat om onze gezondheid te garanderen

Mobiliseer de middelen die nodig zijn om Covid-19 ernstig te bestrijden

Wie snapt wat mag en wat niet? De bubbel verdween om plaats te maken voor iets dat op een bubbel lijkt maar minder streng is. Universiteiten vroegen hun studenten om niet te versoepelen. Onder de experten die de autoriteiten adviseren is er ongenoegen. Professor Devroey (VUB) na de versoepeling op 23 september: “Dit is alsof ze de zorgsector in hun gezicht uitlachen.” Coronamoeheid, aangevuld met onduidelijkheid en een algemeen wantrouwen in het establishment zijn vandaag dominant. Ondertussen is het virus evenwel niet onder controle. Amper twee weken na de versoepeling moest de nieuwe regering een aanscherping van de maatregelen aankondigen: de cafés krijgen een sluitingsuur en we mogen slechts 3 ‘nauwe contacten’ hebben buiten het gezin. Op de werkvloer verandert er niets.

Het leven van iedereen werd de afgelopen maanden overhoop gegooid. Plots waren er enorme beperkingen voor ons sociaal leven en werden onze arbeidsomstandigheden aangepast. In een dergelijke context zou het logisch zijn dat alle beschikbare middelen meteen worden gemobiliseerd om het virus te bestrijden. Dat gebeurde echter niet. De reden? De autoriteiten wilden onder meer de farmaceutische industrie niet voor de borst stoten en bovendien wilden ze niet al te openlijk erkennen dat het jarenlange beleid van besparen op zorg rampzalig was.

Kortom: er werd niet vertrokken vanuit wat nodig was om het virus ernstig te bestrijden. In plaats daarvan werd vertrokken van wat mogelijk was binnen de beperkingen van het kapitalisme. De meeste experts gingen daarin mee, in de hoop om de verspreiding van het virus zoveel mogelijk te stoppen. Dit volstaat echter niet. Bovendien is het de basis voor heel wat coronamoeheid. Hoe krijg je het uitgelegd dat je op de werkvloer wel contact mag hebben met een grote groep mensen, maar in je sociale leven niet? De wirwar aan aankondigingen met de Veiligheidsraad die de experts tegenspreekt uit politiek gewin, ondergraaft het laatste restje aan vertrouwen in de maatregelen.

Van bij het begin van de gezondheidscrisis merkten wij op dat het draagvlak voor maatregelen het grootste is als brede lagen van de bevolking de noodzakelijkheid ervan inzien. Dat vereist democratische betrokkenheid van onderuit bij het bepalen van de maatregelen en bij de volledige aanpak van de coronacrisis. De autoriteiten luisteren echter niet. Toen het zorgpersoneel op 13 september in Brussel betoogde, stuurden ze er politie op af. Het applaus maakte plaats voor matrakken. Op veel werkplaatsen werd het coronabeleid opgemaakt door crisiscomités of ‘task forces’ waarin het personeel en hun afgevaardigden niet betrokken werd.

Ondertussen zet de gezondheidscrisis opnieuw druk op de zorgsector, met personeel dat uitgeput is. Er moeten dringend en onmiddellijk maatregelen genomen worden om de crisis ernstig te bestrijden. Dit betekent onmiddellijk massaal investeren in de zorgsector met de aanwerving van extra personeel. De volledige zorgsector moet in publieke handen komen om de oprukkende commercialisering een halt toe te roepen. De gezondheidscrisis zal aanhouden tot er een vaccin is dat op voldoende grote schaal kan verspreid worden. Laten we dat over aan multinationals die enkel uit zijn op de winsten? Of brengen we de volledige farmaceutische sector in publieke handen zodat democratische controle en beheer mogelijk is? Samenwerking in de hele sector zou de ontwikkeling van een doeltreffend virus bespoedigen. Het personeel weet wat nodig is om op korte termijn een massale productie te ontwikkelen. Als er onvoldoende productielijnen zijn, moeten die elders opgeëist worden.

Het gebrek aan een planmatige aanpak verergert de gevolgen van de gezondheidscrisis. Het was maandenlang wachten op mondmaskers en zelfs na een half jaar is het niet mogelijk om op massale schaal supersnelle tests af te nemen. Zolang er geen vaccin is, is dat nochtans de enige manier om te vermijden dat er erg beperkende maatregelen genomen worden. Als we het aan de kapitalistische markt overlaten, zal dezelfde chaos de verspreiding van een vaccin domineren. Onze gezondheid centraal stellen, betekent breken met de winstlogica en dus met het kapitalisme.