Tunesië. “We hebben een propere vakbond nodig die de arbeiders echt vertegenwoordigt”

Eind vorige week kondigde premier Ghannouchi een nieuwe herschikking van de regering aan, 12 ministers werden vervangen. Dat wordt als een toegeving aan de beweging beschouwd, maar het straatprotest gaat intussen voort. Onze correspondent in Tunis sprak met een vakbondsmilitant, Ghassen Kamarti, over de situatie in Tunesië.

Wat denk je van die herschikking in de regering?

“De mensen op straat hebben gelijk als ze vastberaden blijven en de strijd tegen deze nieuwe regering voortzetten. Deze herschikking van de regering maakt duidelijk dat de regering onder druk van onderuit gedwongen wordt om toegevingen te doen. De mensen blijven betogen en staken. Er zijn een aantal stemmen in de heersende elite die zeggen dat we te ver gaan en teveel eisen stellen of dat we het beter aan de nieuwe regering overlaten om het land te besturen. Ik ben het daar absoluut niet mee eens. Deze revolutie komt van de bevolking en we moeten ermee doorgaan. Dat betekent dat we moeten strijden tot we een regering hebben die de revolutionaire beweging vertegenwoordigt.”

Waarom denk je dat de regering niet ingaat op de eisen en verwachtingen van de revolutie?

“Als je gewoon kijkt naar de premier zelf, Ghannouchi. Die is tot over zijn oren verbonden met het oude regime. Hij mag zoveel huilen op televisie als hij wil, dat pakt niet. Hij blijft gebrandmerkt als een aanhanger van de RCD en heeft zijn hele politieke leven besteed aan het dienen van de dictatuur. Delen van de media staan nog onder de controle van de RCD en proberen Ghannouchi naar voor te schuiven als ‘eerlijk’ en ‘bekwaam’. Dat is manipulatie. De mensen op straat weten dat en willen dat het volledige oude regime voor eens en voor altijd verdwijnt. Deze regering vertegenwoordigt enkel zichzelf, het is geen vertegenwoordiger van de idealen van de revolutie.”

De strijd voor politieke verandering is een aspect van deze revolutie. Maar ook de economische en sociale kwesties zijn een integraal onderdeel van de redenen waarom de revolte is uitgebroken. De revolutie begon rond zaken als werkloosheid, miserie, de afwezigheid van een toekomst voor jongeren,… Welke maatregelen kunnen op dat vlak voor fundamentele verandering zorgen?

“Er moet absoluut worden overgegaan tot de nationalisatie van alle grote bedrijven, te beginnen met die bedrijven in handen van de maffia rond Ben Ali. Dat betekent uiteraard niet dat deze bedrijven in de handen van de huidige staatsbureaucratie moeten worden geplaatst, maar wel dat ze in de handen van de arbeiders en werklozen moeten komen, de mensen die dit nodig hebben. We moeten de controle over de nationale rijkdom zelf overnemen om de rijkdom te kunnen verdelen naargelang de behoeften van iedereen. Dat is niet onmogelijk, het is geen droom. De revolutie heeft zo’n doelstellingen realistisch gemaakt, het is noodzakelijk dat we nu verder in deze richting gaan.

“We moeten nu eerst en vooral beginnen met het opkuisen van onze vakbonden zodat er een geloofwaardig instrument is om voor deze doelstellingen te vechten. Onder Ben Ali werd de leiding van de vakbondsfederatie UGTT een instrument dat nog minder geloofwaardig was dan de instellingen van de dictatuur zelf. In de nabije toekomst hebben we propere vakbonden nodig, dat wil zeggen vakbonden die de arbeidersklasse en de armste lagen in de samenleving echt vertegenwoordigen. Dat is de taak van strijdbare syndicalisten en linkse activisten.”

We horen vaak zeggen dat de economie dringend opnieuw moet worden opgestart en dat de arbeiders terug aan het werk moeten gaan omdat de “revolutie voorbij is”. Wat denk je van de stakingsgolf in een aantal sectoren?

“Het is zinloos om terug aan het werk te gaan als de problemen niet opgelost zijn. Het is geen toeval dat de minister van ontwikkeling en internationale samenwerking verklaarde dat hij geen economisch programma naar voor zou brengen, tenzij in dit in een noodgeval nodig zou zijn. Hij stelde dat het economisch beleid van het vorige regime wordt stopgezet en het proces van liberalisering wordt bevroren tot de Tunesische bevolking een democratische beslissing heeft genomen over het soort economie dat ze wil. Die minister verklaarde zelfs dat de stakingen legitiem zijn. Hij zit in het kamp van diegenen die denken en zeggen dat de arbeiders terug aan het werk moeten om “de economische groei niet in gevaar te brengen”. Maar de bevolking weet ook wel dat de economische groei van de afgelopen periode enkel ten goede kwam aan een kleine elite. Wat de minister stelde, was echter wel een uitdrukking van het feit dat de massa’s de economie zoals deze vandaag bestaat niet langer aanvaarden. Dat komt tot uitdrukking in alle stakingen die ontwikkelen en de belangrijke sociale eisen die daarbij naar voor worden gebracht.”

Wat denk je van de houding van de Franse en Amerikaanse regeringen tegenover het revolutionaire proces in Tunesië?

“Dat is een echte schande, maar niet verrassend. De mensen zijn echt kwaad als ze zien hoe de Westerse regering de revolutie in hun voordeel proberen uit te spelen. Ze proberen met alle mogelijke middelen de ‘verandering’ die zij willen op te dringen om hun systeem van politieke controle en economische uitbuiting te behouden. Dat is volgens mij een hold-up. Ze willen het revolutionaire proces bevriezen in wat ze een ‘democratie’ durven te noemen. Uiteraard ben ik voor democratie en democratische rechten. Maar wat betekent dit voor hen, zij hebben jarenlang het regime van Ben Ali gesteund en zelfs toen we een Westerse vorm van democratie kenden, had dit niets te maken met echte democratie. We willen een rechtvaardige democratie waarin de arbeiders en armen het voor het zeggen hebben.”

Hoe zie je de revolutie hier in Tunesië verder ontwikkelen?

“Het zal doorgaan, dat is zeker. Zelfs indien er af en toe een zekere pauze is, zal de revolutie doorgaan. Zelfs mensen met illusies in de huidige regering zullen doorheen de praktische ervaringen beseffen wat dit betekent. De bevolking zal blijven strijden, maar de beweging moet zich beter organiseren.”

De Tunesische revolutie heeft gevolgen doorheen de hele Arabische wereld, denk maar aan Egypte. Wat is jouw boodschap aan de jongeren, arbeiders en massa’s die in andere landen de strijd aangaan?

“Ze moeten vastberaden zijn. Net zoals wij hebben zij niets te verliezen. Ze moeten zich organiseren, op straat komen en terugpakken wat van hen is gestolen. Ze moeten de instellingen die voor deze diefstal verantwoordelijk zijn neerhalen. Ze moeten ook de controle over hun vakbonden terug in eigen handen nemen. Als er geen eigen organisaties zijn, moeten ze deze opzetten. We moeten structuren opzetten om de beweging richting te geven en te beschermen tegen de vijanden. Er is nu een precedent en ik ben erg optimistisch dat dit tot een nieuw tijdperk van verandering zal leiden. De uiteindelijke overwinning zal misschien niet voor morgen zijn, maar door vastberaden naar voor te komen met duidelijke politieke doelstellingen, zal niets of niemand ons nog kunnen stoppen.”