De overstromingsramp van de afgelopen dagen was goed voorspeld door alle specialisten. Op dat vlak zijn er stappen vooruit gezet. Nu nog iets ondernemen om de overstromingen zelf te vermijden. Dat is een ander pak mouwen en het ziet er niet naar uit dat de traditionele politici stappen in deze richting zullen zetten. Integendeel, we worden gevraagd om te leren leven met overstromingen.
De problemen zijn niet nieuw, zeker in de Denderstreek heeft de bevolking al meermaals te kampen gehad met overstromingen. Ook nu waren het Geraardsbergen en Ninove die de zwaarste problemen te verduren kregen. Er zijn om de paar jaar overstromingen en toch wordt er niets aan gedaan. Het enige wat wel is gebeurd, is dat er nu vrij correcte voorspellingen worden gemaakt van waar er problemen zullen zijn. Vrijdag stond in de kranten al een overzicht van het overstromingsgebied en dit overzicht bleek vrij correct te zijn.
Waarom wordt niets ondernomen om de overstromingen te vermijden? Dit zou kunnen mits een aantal maatregelen. De belangrijkste zijn het opzetten van voldoende overstromingsgebieden (nu zijn veel voormalige natuurlijke overstromingsgebieden volgebouwd) en het beter organiseren van de waterafvoer als gevolg van regenval. Dat laatste hangt samen met de riolering.
Het milieu- en waterbeleid in Vlaanderen is een toonbeeld van wat neoliberalisme betekent. Zo werd Aquafin opgericht om de waterzuivering en de riolering te verbeteren. Vlaanderen liep achter en dat werd aangegrepen om met private partners in zee te gaan. De overheid heeft vandaag via de Vlaamse Milieuholding 51% van de aandelen van Aquafin in handen. Dat bedrijf is een melkkoe voor speculanten, vorig jaar werd nog 11,1 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd aan de private aandeelhouders. Dat geld werd weg gegeven aan de private speculanten in de plaats van het te gebruiken voor het beschermen van de bevolking tegen overstromingen.
De riolering wordt al jarenlang verwaarloosd en er is geen publieke planning om de particuliere opvang van regenwater beter te organiseren. Nu wordt dit aan particuliere initiatieven overgelaten en dus enkel tot wie bereid is om daar zelf in te investeren. Dat ging gepaard met een politiek van ruimtelijke ordening die de bouwsector niets in de weg legdek, verkavelingen in overstromingsgebied waren winstgevend voor de eigenaars van de bouwbedrijven. De gemeenschap zal er wel de prijs voor betalen door om de paar jaren opnieuw het Rampenfonds aan te spreken.
Minister Schauvliege (CD&V) liet zich opvallen door een weinig meevoelende houding: we moeten maar leren leven met dit soort overstromingen, stelde ze op het televisienieuws. Van een planmatige aanpak is er geen sprake, enkel de onmiddellijke winstbelangen zijn van tel voor deze politici. Nochtans maakt deze overstromingsramp duidelijk dat er een bredere planmatige benadering nodig is waarbij er meer ruimte wordt gemaakt voor overstromingsgebieden, gekoppeld aan een publieke investering in riolering en waterafvoer (onder meer door insijpeling) en een politiek van ruimtelijke ordening die niet op de maat van de betonboeren is geschreven. Daarnaast is het noodzakelijk om de rivieren en beken ernstig te onderhouden, onder meer door slib te verwijderen waar nodig (en in de Dender was dit noodzakelijk).
Als dezelfde politiek van de afgelopen jaren wordt gevolgd, dan zal geen jaren moeten gewacht worden op een volgende overstromingsramp. Prins Filip kan zijn laarzen best goed opbergen, hij zal ze nog kunnen gebruiken. De slachtoffers van deze overstromingsramp hebben echter geen nood aan koninklijk medeleven, ze hebben nood aan een fundamenteel ander beleid. Een planmatige aanpak waarin de bevolking het zelf mee voor het zeggen heeft en waarin de bescherming van de bevolking centraal staat, gaat regelrecht in tegen de logica van het huidige systeem waarin enkel de winsten op korte termijn van tel zijn.