Bang voor de brug?

Enkele maanden geleden werd het project voor het sluiten van de Antwerpse Ring, de befaamde Oosterweelverbinding, door een meerderheid van Antwerpenaren weggestemd in het referendum. Sinds het neen van de Antwerpse bevolking was het opmerkelijk stil rond het project van de Oosterweelverbinding. Niet onverwacht, zij die het project dachten te kunnen doorvoeren zonder inspraak moesten even van de klap bekomen. Even wachten tot de aandacht geluwd is om dan gewoon verder te doen, dat was het plan.

Walter (Antwerpen)

Van BAM naar DAM

Sindsdien laten vertegenwoordigers van VLD, CD&V, LDD, NVA regelmatig weten dat er nu “niet getreuzeld” mag worden en dat er zo snel mogelijk overgegaan moet worden tot “de orde van de dag”. Deze partijen waren de grootste voorstanders van de BAM en ze hebben in een aantal gevallen ook persoonlijk belang bij het voltooien van het BAM-tracé. SP.a, eerst voorstander, wil nu dat de stem van Antwerpenaar gerespecteerd wordt, al wil dat voor hen niet zeggen dat het BAM-project terug naar af moet. Is er een compromis in de maak en is de afkeer van de Anwerpse bevolking tegen de Oosterweelverbinding op een irrationele angst gebaseerd, zoals vele politici nog steeds beweren?

De zogenaamde angsten van de Antwerpenaren voor het Oosterweelproject zijn allesbehalve irrationeel. Het is gezond zich af te vragen wie vandaag het meeste belang heeft bij het sluiten van de Ring. Er wordt ons uit alle hoeken verteld dat zonder bijkomende Scheldeoverbrugging het verkeer in en rond Antwerpen onmogelijk is en nog erger zal worden. Zonder hier werkelijke argumenten voor aan te voeren, worden tunneltrajecten onrealiseerbaar verklaard. Er worden geen middelen gespaard om van het BAM-traject zoveel mogelijk uit de brand te redden, zowel wat betreft lobbywerk als campagne in de media. Een inhoudelijk debat met de bevolking in Antwerpen is afwezig. We denken niet dat het met de democratische consultatie afgelopen moet zijn na het ‘referendum’. Mobiliteit, hoe geraak ik zo goed en zo snel als mogelijk van en naar mijn werk, is een grote zorg van veel Antwerpenaren.

Om toch de indruk te wekken dat er iets veranderd is en dat er aldus “naar de Antwerpenaar geluisterd werd”, is na het referendum de DAM (Duurzaam Antwerpen Mobiel) opgericht om het project te hervormen. Zekerheid dat deze nieuwe commissie effectief een verschil biedt, wordt niet geboden. Wat garandeert er ons dat de DAM werkt aan een oplossing die de mobiliteit oplost en dit op een manier waarbij de milieu- en gezondheidsproblemen niet toenemen? Zeker nu ondertussen de klacht bij de Raad van State van restaurant “Pomphuis” omtrent het onvolledig MER (milieu effectenrapport) van tafel werd geveegd. Nu alle “obstakels” uit de weg zijn, dringt het consortium van bouwbedrijven en banken aan op het afleveren van een bouwvergunning. Men probeert zo veel mogelijk te redden van het BAM-tracé als mogelijk. Uit de reacties van enkele politici na het referendum bleek dat men in de richting denkt van een Oosterweelproject met enkele beperkte aanpassingen (onder meer ter hoogte van het Sportpaleis).

De legale wegen zijn bewandeld en de beslissing is nu “politiek”, dat wil zeggen niet meer in onze handen, maar in de handen van een ministerraad die voor de helft niet eens verkozen is door de bevolking. Zal men de wil van de omwonenden respecteren of deze negeren voor het grotere goed? Het NEE-kamp mag de aandacht niet laten verslappen en misschien moet er al nagedacht worden om naar nieuwe acties te gaan. Ondertussen moet er ook gezien worden hoe we na het referendum kunnen gaan naar een grootschaligere en socialere oplossing voor het mobiliteitsprobleem door een campagne die zich ook richt naar de Antwerpenaren die ‘ja’ stemden omdat ze zelf elke morgen in de file staan. Ook een tunnel lost deze vraag niet fundamenteel op, denkt LSP. Er is nood aan een democratisch en publiek mobiliteitsplan.

Hoe los je het fileprobleem op?

Voor de impact op de directe omgeving is een tunnel zeker gunstiger. De trend om steeds meer wegen te ondertunnelen waarbij bovengronds open en groene ruimten gecreëerd worden, moet zeker verder gezet worden. Toch blijft de zwakte van elke poging om verkeersdoorstroming te verhogen door extra wegen te bouwen (zij het een brug, zij het een tunnel) dat het slechts een tijdelijke oplossing kan bieden. In het verleden bleek het verkeer steeds sneller toe te nemen wanneer men er meer ruimte voor creëerde.

Het wordt tijd dat men een andere oplossing kiest, een die op lange termijn werkt. Een fundamenteel andere visie op mobiliteit is nodig. Files zijn meestal te danken aan het massale woon-werk verkeer. Als deze werkenden elke dag goedkoop en betrouwbaar openbaar vervoer naar hun werk aangeboden krijgen, zullen ze hier in grote getale voor kiezen. Zeker nu de toestand van het wegennet er zo belabberd bijligt.

Maar in de plaats van in openbaar vervoer te investeren, besparen de Lijn en NMBS al decennialang. Bus- en treinkaartjes worden steeds duurder, de dienstverlening vermindert en de vertragingen nemen toe door verouderd materieel en een chronisch personeelstekort. Dat dwingt mensen naar individuele oplossingen: de auto.

Openbaar vervoer, meer gebruik van waterwegen voor containertransport, e.d. zijn slechts enkele denkpistes van zo’n groot, groen en sociaal mobiliteitsplan voor de Metropool. LSP is voorstander van een algemeen mobiliteitsplan in en rond Antwerpen, dat zowel individueel vervoer, openbaar vervoer als containertransport omvat, en fundamenteel op lange termijn de problemen qua mobiliteit voor deze en de toekomstige generaties kan aanpakken. Niet in het minst zou zo’n project van openbare werken, volledig gefinancierd met openbare middelen, veel werkgelegenheid scheppen. Waarom kan een bedrijf als OPEL met al haar kennis, geschoolde arbeidskrachten, productiemiddelen hier niet ingeschakeld worden in plaats van mee te draaien in een uitzichtloos perspectief van overproductie en herstructureringen? Ook vele werklozen kunnen ingeschakeld worden in een dergelijk project van maatschappelijk nuttige werken.

Lees ook:

> Ons uitgebreid standpunt over de Lange Wapper