Howard Zinn: “The People Speak”. De geschiedenis van het Amerikaanse volk

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

RECENSIES op SOCIALISME.be

Boek

• “Stalin’s Terror of 1937-1938. Political Genocide in the USSR” door Vadim Z Rogovin
• “Das Kapital van Karl Marx” door Francis Wheen
• “Het andere Duitsland. De voormalige DDR 20 jaar na de val van de Muur” door Jeroen Kuiper
• "De beschavingsmachine. Wij en de islam” door Ico Maly
• "Grenzeloos India. De achterkant van de globalisering" door Patrick De Vos
• “Luisteren naar de sprinkhanen” van Arundhati Roy
• “Big business met nazi-Duitsland” van Jacques Pauwels
• “Forgotten Armies” van Christopher Bayly en Tim Harper

Film

• "Het Titanic-syndroom" van Nicolas Hulot
• "District 9" van Neill Blomkamp
• "Capitalism: A love story" van Michael Moore

Muziek

• Veertig jaar geleden: de split van de Beatles
• Anti-Flag: “The people or the gun” en Interview met de drummer van Anti-Flag

[/box]

De documentaire “The People Speak” van de socialistische historicus Howard Zinn werd op 13 december voor het eerst vertoond op History Channel. Deze documentaire is ongetwijfeld één van de beste programma’s ooit op televisie. De documentaire is gebaseerd op het boek “De geschiedenis van het Amerikaanse volk” dat de geschiedenis brengt van de VS vanuit het perspectief van de arbeiders, slaven, Afro-Amerikanen, inheemse Amerikanen, immigranten, holebi’s,… in de plaats van het perspectief van zakenlui, politici en generaals dat we anders altijd krijgen.

Door Dan DiMaggio

De documentaire duurt twee uur en bevat uittreksels uit de collectie “Stemmen van de geschiedenis van het Amerikaanse volk” waarin toespraken en teksten van activisten uit de Amerikaanse geschiedenis werden verzameld, van voorstanders van de afschaffing van de slavenarbeid tot syndicale militanten over feministen tot anti-oorlogsactivisten.

De toespraken werden gebracht door een reeks gekende sterren, waaronder Matt Damon, Morgan Freeman, Jasmine Guy, Viggo Mortensen, Marisa Tomei, Danny Glover, Stacey Ann Chin, en Darryl McDaniels (van Run DMC). Er zijn muzikale intermezzo’s van onder meer Bob Dylan, John Legend, Eddie Vedder en Bruce Springsteen. Dat alles wordt aan elkaar geweven doorheen het verhaal van Howard Zinn die de klassenstrijd centraal stelt in de Amerikaanse geschiedenis, aangezien het gewone mensen zijn die hebben gestreden voor burgerrechten en een beter leven tegen de repressie van slavenhouders, kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers in..

De documentaire brengt belangrijke lessen voor al wie vandaag echte verandering wil bekomen. De centrale boodschap van “The People Speak” is net als bij andere werken van Zinn dat progressieve verandering van onderuit wordt bekomen, door gewone mensen die beslissen in te gaan tegen onrechtvaardigheid en dus niet door Democratische politici of grote personaliteiten. De bekende ex-slaaf en activist Frederick Douglass stelde in een toespraak (die door Don Cheadle werd gebracht in The People Speak): “De machthebbers geven niets toe als het niet wordt geëist. Dat gebeurde nooit en het zal ook nooit gebeuren.”

Dat is vandaag een belangrijke boodschap. Een jaar nadat Obama president is geworden, blijkt dat zijn beleid ontgoochelend was voor miljoenen aanhangers die op echte verandering hadden gehoopt. In de plaats daarvan kregen we tienduizenden extra troepen in Afghanistan, een groeiend defensiebudget, meer middelen voor de banken, geen vooruitgang voor holebirechten, een hervorming van de gezondheidszorg die zelfs een afgezwakte publieke optie heeft overboord gegooid en die miljarden extra winsten zal opleveren voor de verzekeringsbedrijven. Miljoenen mensen vragen zich af wat er is gebeurd en waarom hun hoop in Obama niet tot resultaten heeft geleid. Een belangrijke bijkomende vraag is dan natuurlijk hoe er wel verandering kan worden bekomen in de VS.

Zinn schrijft terecht: “De wellicht belangrijkste les die mensen kunnen leren is het feit dat de kritische factor niet in het Witte Huis zit, maar op straat, in de cafeetjes, in de regeringsgebouwen, in de fabrieken. Wie protesteert, gebouwen bezet of betoogt die neemt deel aan acties die beslissen over wat er gebeurt.” Het wordt na een jaar Obama voor steeds meer mensen duidelijk dat er onafhankelijke acties van onderuit nodig zijn om echte verandering te bekomen.

“The People Speak” brengt daar voorbeelden van uit de Amerikaanse geschiedenis. Zo was het voorbeeld van de Grote Depressie en de regering van Franklin D Roosevelt veelzeggend. De documentaire toont hoe Danny Glover een gedicht van Langston Hughes brengt, de “Ballad of Roosevelt”, waarin de frustraties van miljoenen werklozen, daklozen en hongerigen tijdens de Depressie wordt samengevat. Zinn legt uit dat er pas verandering kwam na massastrijd die vaak werd geleid door socialisten en andere radicalen. Er waren een aantal progressieve hervormingen onder Roosevelt, van sociale zekerheidsuitkeringen tot massale investeringen in publieke werken en hulp aan werklozen. Maar dit werd enkel afgedwongen op basis van enorme druk van onderuit met stakingen, actiecomités die lokale gemeenschappen organiseerden tegen pogingen om gezinnen uit hun huis te zetten, werklozenbetogingen,… Er worden in de documentaire aangrijpende beelden gebracht van een staking bij General Motors in Flint, Michigan, in de winter van 1936-37. Daarbij wordt een tekst gelezen van stakingsleider Genora Johnson Dollinger die een vrouwencomité organiseerde.

De gekende acteur Matt Damon leest de woorden van Tom Joad uit John Steinbeck’s roman “The Grapes of Wrath” (“De druiven der gramschap“), een werk van tijdens de Depressie. Dit boek zou vandaag overigens opnieuw massaal moeten worden gelezen in tijden van grote werkloosheid en oprukkende honger. Joad zei in het boek: “Ik heb heel veel nagedacht, over hoe onze mensen als varkens leven terwijl de goede rijken niets liggen te doen, of over hoe misschien één iemand een miljoen acres bezit terwijl honderdduizenden boeren omkomen van de honger. En ik vraag me af wat er zou gebeuren als onze mensen allemaal samen zouden komen en roepen, zoals zij [de rijken] dat doen…”

De woorden van Joad klinken nog steeds actueel. Regeringen zijn met handen en voeten gebonden aan de lobbyisten van de banken, verzekeringsinstellingen, farmaceutische bedrijven, bedrijven die winst maken door oorlog en intussen hebben de arbeiders geen eigen stem. Dat wijst op de dringende noodzaak voor arbeiders en jongeren om een eigen partij op te zetten die ingaat tegen de twee partijen die gedomineerd worden door de grote bedrijven en die opkomt voor onze eisen: algemene, betaalbare gezondheidszorg, degelijke jobs met goede lonen, betaalbare huisvesting, een einde aan de oorlogen, gelijke rechten voor holebi’s, een einde aan politiegeweld,…

Muhammad Ali legt uit waarom hij weigerde om te gaan vechten in Vietnam. Hij werd voor die weigering veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf en hij verloor zijn titel bij de zwaargewichten. In zijn verzet tegen de oorlog stelde Ali in 1966: “Waarom vragen ze mij om een uniform aan te trekken en tienduizenden kilometers van huis bommen en kogels op gekleurde mensen af te vuren in Vietnam, terwijl zogenaamde negers in Louisville als honden worden behandeld en gewone mensenrechten worden ontzegd?” Ironisch genoeg schreef president Obama enkele weken voor zijn beslissing om 30.000 extra troepen naar Afghanistan te sturen een eerbetoon aan Ali in USA Today. In die tekst stelde Obama dat Ali één van zijn helden was.

De documentaire van Zinn is belangrijk omdat de geschiedenis van verzet maar al te vaak uit de geschiedenisboeken en de traditionele media wordt weg gegomd.

Het feit dat deze documentaire zo zeldzaam is op televisie, ondanks het feit dat er nu honderden kanalen bestaan, maakt op zich duidelijk wat de greep van de bedrijfswereld op de media betekent. In de plaats van meer inspirerende documentaires over mensen die enorme opofferingen hebben gemaakt in de strijd voor een betere wereld, krijgen we op alle kanalen dezelfde films. De media beweren dat ze aanbieden wat de mensen willen zien, maar hoeveel mensen denken echt dat er tientallen kookprogramma’s moeten zijn en nooit iets over de collectieve strijd van gewone mensen die het aanzien van dit land hebben bepaald. De waarheid is dat reality-shows en andere dergelijke programma’s worden gemaakt omdat ze winst opbrengen, niet-controversieel zijn en bijgevolg erg populair bij adverteerders.

Waarom heeft Hollywood nooit een film gemaakt over het leven van Eugene Debs, Sojourner Truth of John Brown of zowat iedere andere activist voor rechtvaardigheid die aan bod komt in The People Speak? Hun verhaal is van groter belang voor miljoenen Amerikanen dan pakweg het laatste verhaal van Twilight. Het talent voor een ander soort films is nochtans aanwezig, deze documentaire kon rekenen op enkele grote namen. De greep van enkele grote bedrijven op de volledige filmindustrie verhindert dat dit soort werken wordt gemaakt.

Deze documentaire is in de eerste plaats een oproep tot actie. De film wordt afgesloten door Stacey Ann Chin die het gedicht “The Low Road” van Marge Piercy brengt, een gedicht waarin de kracht van solidariteit centraal staat. Na dit gedicht volgt enkel nog Bruce Springsteen die “This Land is Your Land” van Woody Guthrie brengt, een herinnering aan het feit dat dit land niet het bezit is van de bankiers, managers en politici maar – indien we ons organiseren en ervoor strijden – van de gewone hard werkende Amerikanen.

Het boek "De geschiedenis van het Amerikaanse volk" is in het Nederlands uitgebracht door uitgeverij EPO. De documentaire is nog niet beschikbaar in ons land, de DVD is in de VS wel te koop. Hieronder alvast een trailer voor de docu.