De plannen van president Obama voor een hervorming van de gezondheidszorg in de VS hebben geleid tot hysterische reacties. Obama werd een “socialist” en een “nazi” genoemd. Er werd gesteld dat regeringsbureaucraten over leven en dood zouden beslissen. Dit soort reacties werd aangemoedigd door rechtse krachten die door Fox News werden gesteund om discussies over de gezondheidszorg te verstoren. Uiteraard klopt er niets van de beschuldigingen.
De rechtse hysterie is niet zozeer een uitdrukking van het verzet tegen de specifieke hervormingen in de gezondheidszorg of een bezorgdheid rond een door de overheid geleide gezondheidszorg. Een groot deel van de verwarring is onderdeel van een algemeen gevoel van angst en woede dat aan het ontwikkelen is in de Amerikaanse samenleving. Het is een onderdeel van de woede die er was tegenover de grote reddingsoperaties voor de banken op een ogenblik dat armoede, werkloosheid en bezorgdheid over de toekomst blijven toenemen. Bij gebrek aan een massaal links alternatief op de gevestigde partijen, slagen gezondheidsverzekeraars en conservatieve krachten er in om op de onzekerheid in te spelen en dit te richten tegen pogingen om hun eigen superwinsten te beperken.
Een waarschuwing voor de arbeiders
Dit rechtse offensief is een waarschuwing voor de linkerzijde en de arbeidersbeweging. Het debat over de gezondheidszorg vindt plaats tegen de achtergrond van de ergste economische crisis sinds de jaren 1930. Er is een enorm vacuüm waar dringend een echt antwoord voor nodig is. De Democraten slagen er niet in om een alternatief te bieden. Dat biedt vandaag ruimte voor rechtse populisten die aan het vacuüm een rechtse uitdrukking willen geven.
Het probleem is niet dat “Obamacare” een vorm van “gesocialiseerde geneeskunde” zou zijn. Het probleem is net dat het geen gesocialiseerde geneeskunde is. De regering begon al met de “publieke optie” in vraag te stellen – wellicht een stap in het volledige verdwijnen van die optie uit de regeringsplannen – maar ook voordien bleek al dat het plan in het beste geval enkele beperkte hervormingen zou brengen. De confrontatie met het grootste obstakel voor een degelijke gezondheidszorg voor iedereen – de private gezondheidsindustrie – werd immers niet aangegaan.
Gezondheidsverzekeraars maken ieder jaar miljarden dollar winst omdat ze op systematische wijze vermijden dat iedereen een goede verzekering voor gezondheidsrisico’s zou hebben. De enorme winsten worden geboekt bovenop de enorme bedragen die vandaag worden uitgegeven aan reclame en lobbywerk, kosten die onder een nationale gezondheidsdienst overbodig zouden zijn.
Rantsoeneren?
Een aantal conservatieven beweren dat het regeringsplan er op neerkomt dat gezondheidszorg zou worden gerantsoeneerd. Dat is nochtans net wat er vandaag gebeurt. De “natuurlijke” rantsoenering van de marktgerichte gezondheidszorg zorgt er voor dat een groot deel van de bevolking er geen toegang tot heeft – in het geval van de VS zowat 47 miljoen mensen of 16% van de totale bevolking. Miljoenen anderen die wel een verzekering hebben, kunnen niet rekenen op een degelijke gezondheidszorg aangezien dat zou ingaan tegen de winsthonger van de private verzekeraars.
Ook de bewering dat er over leven of dood zou worden beslist, doet eerder denken aan de actuele situatie. Vandaag sterven er jaarlijks meer dan 20.000 mensen van geneeslijke ziektes omdat ze geen toegang hebben tot degelijke gezondheidszorg. In het rijkste land ter wereld zou het toch niet nodig moeten zijn dat er doden vallen wegens een gebrek aan zorg?
Een aantal commentatoren wees op problemen bij de door de overheid georganiseerde systemen zoals in Canada of de Nationale Gezondheidsdienst in Groot-Brittannië. Er zijn effectief heel wat problemen met die systemen, maar dan vooral omwille van de beperkte budgetten en niet omwille van het feit dat de overheid een rol speelt. Bovendien zijn de problemen in die landen niet vergelijkbaar met de omvang van de problemen in het Amerikaanse gezondheidssysteem.
De feiten spreken voor zich. In Canada is de levensverwachting de achtste hoogste ter wereld, de VS kom pas op de 50ste plaats. Ieder geïndustrialiseerd land ter wereld scoort beter dan de VS op het vlak van levensverwachting.
Nood aan fundamentele verandering
Een beperkte hervorming van een rampzalig gezondheidsstelsel zal niet volstaan, er is nood aan fundamentele verandering. Een door de overheid georganiseerde centrale verzekering zou een eerste stap kunnen zijn. Maar het gaat niet alleen om private verzekeringsbedrijven. Private ziekenhuizen sluiten makkelijk de deuren in wijken waar veel armoede heerst, er wordt zelfs bespaard op diensten als de spoed als dit niet winstgevend genoeg is.
Een studie van Cleveland Clinic, een gezondheidsdienst die niet op winst is gericht, toonde aan dat private ziekenhuizen ook meer vervuilen en onefficiënt te werk gaan. In die private ziekenhuizen is het loon van dokters vaak verbonden met dure medische tests, geneesmiddelen en prestaties. In Cleveland Clinic daarentegen krijgen de dokters een vast loon. Dat zorgt ook voor een groot verschil in de medische kosten in dit ziekenhuis tegenover de private hospitalen. De zorg is er gebaseerd op de behoeften van de patiënten en niet op de kosten van de prestaties.
De geneesmiddelenindustrie geeft jaarlijks bijna 60 miljard dollar uit aan publiciteit. Dat is dubbel zoveel als hetgeen ze uitgeven aan onderzoek en ontwikkeling.
Er is nood aan een gesocialiseerde geneeskunde waarbij de farmaceutische sector en de zorgverlening in publieke handen zijn. Dit systeem moet democratisch worden georganiseerd door de beslissingsmacht bij de dokters, verplegend personeel, patiënten en de gemeenschap te leggen.
Een gesocialiseerde geneeskunde zou kosten besparen en tegelijk de basis leggen voor gratis en degelijke gezondheidszorg voor iedereen.
Een publiek georganiseerde ziekteverzekering zou een eerste cruciale stap in die richting zijn. Maar dat betekent dat wordt ingegaan tegen het fundament van de bestaande private gezondheidsindustrie, en de Democraten willen dat duidelijk niet doen. Zij zijn daarvoor te sterk verbonden met de belangen van het bedrijfsleven. Daarom maken de Democraten duidelijk dat ze bereid zijn om het idee van een beperkte “publieke optie” te begraven.
Bang voor rechterzijde?
Zullen de vakbondsleiders en actiegroepen die de Democraten steunen, instemmen met het opgeven van de gezondheidshervorming? Een aantal van deze figuren zal wellicht stellen dat zelf wel voorstander zijn van een publieke ziekteverzekering, maar dat dit “te radicaal” is voor een breder publiek. Denken ze echt dat een dergelijke ziekteverzekering een omgekeerd effect zou hebben?
Het was een afgezwakte en beperkte hervorming die vandaag leidde tot een rechtse campagne. Dit zou minstens moeten beantwoord worden met een echt alternatief. De rechterzijde kan het beste van antwoord worden gediend met een duidelijk pleidooi voor gesocialiseerde geneeskunde waarbij met feiten over de kosten, de dienstverlening en de democratische controle op de gezondheidszorg een antwoord wordt geboden op mogelijke vragen of angst onder bredere lagen.
Dit zou betekenen dat de vakbonden en organisaties die opkomen voor een betere gezondheidszorg de strijd voor een degelijke geneeskunde los van de Democraten voeren. De eis van een publieke ziekteverzekering zou daarbij als eerste stap naar voor moeten worden gebracht. Jammer genoeg hebben we nog geen dergelijke ontwikkeling gezien en lijken de woordvoerders van de strijd voor hervormingen zich neer te leggen bij om het even wat de Democraten aanbieden.
Nood aan een alternatieve strategie
Een topman van de vakbondsfederatie AFL-CIO dreigde recent dat de vakbonden hun electorale steun aan de Democraten wel eens zouden kunnen intrekken indien de Democraten de publieke optie laten vallen. Het zou een stap in de goede richting zijn indien de vakbondsleiding dit dreigement effectief zou waarmaken. Als ze bereid zijn te breken met de Democraten rond de publieke optie, waarom zouden ze de strijd dan niet uitbreiden tot wat echt nodig is voor de werkenden en armen: een algemene ziekteverzekering.
De vakbonden en actiegroepen hebben de middelen om massale betogingen te organiseren doorheen de VS om klaar en duidelijk naar voor te brengen dat de werkenden en armen een algemene ziekteverzekering willen en het niet langer pikken dat de zorg wordt gedomineerd door verzekeringsbedrijven en de farmaceutische industrie.
Onderzoek toont nu reeds aan dat een meerderheid van de bevolking voorstander is van een vorm van publieke gezondheidszorg zoals met een ziekteverzekering. Indien honderdduizenden op straat zouden komen, zou dit de impact van de kleinschalige gemediatiseerde acties van de conservatieven vandaag tot haar ware perspectief herleiden.
Er mag geen tijd worden verloren met halfslachtige maatregelen, de strijd voor een algemene ziekteverzekering moet nu worden gevoerd!