Bouw. Strijd loont, patronaat moet inbinden

De stakingsdag in de bouwsector heeft de druk op het patronaat dermate opgevoerd dat al snel werd toegegeven op een aantal punten. Voor het eerst sinds eind jaren 1960 werd door alle bonden samen een algemene stakingsactie opgezet. Het ongenoegen was dan ook groot: het patronaat wilde de flexibiliteit verder opdrijven en besparen op de lonen en uitkeringen. De strijdbaarheid aan de basis dwong het patronaat tot toegevingen. Het blijft de vraag of deze voldoende zullen zijn om de acties te stoppen, het patronaat haalt immers extra flexibiliteit binnen via een hoger maximaal aantal overuren.

Het ongenoegen in de bouwsector was al groot. Door het invoeren van een strikt all-in akkoord verloren de arbeiders in de sector de afgelopen maanden een pak reëel loon. De loonnorm werd bereikt vooraleer de volledige indexstijging werd meegerekend, waardoor de lonen zelfs de index niet volgden.

Na dat loonsverlies (in reële termen) volgde een agressieve patronale eisenbundel voor de CAO in de sector: het opdrijven van het aantal overuren tot 219 per jaar (in de praktijk de invoering van een 45-urenweek), het afschaffen van de aanvullende vergoeding bij economische werkloosheid van 6-11 euro per dag,… Op het vlak van de lonen werd enkel beloofd om een extra premie te betalen van respectievelijk 125 en 250 euro per jaar in 2009 en 2010.

De dreiging met een stakingsactie in de volledige sector dwong het patronaat tot toegevingen. Gisteren werd effectief gestaakt, maar ’s ochtends werd reeds een akkoord bereikt na een nacht onderhandelen. Het resultaat is niet volledig hetgeen de arbeiders voor ogen hadden, maar op belangrijke punten werd toegegeven: er komt een syndicale premie van 135 euro naast een hogere mobiliteitsvergoeding en een hospitalisatieverzekering, de aanvulling van de sector bij economische werkloosheid blijft bestaan.

Enkele pijnpunten: het maximaal aantal overuren wordt niet uitgebreid tot 219, maar “slechts” tot 180 (in de plaats van de bestaande 130) en de maximumperiode voor economische werkloosheid wordt verdubbeld van vier tot acht weken. Dit betekent dat de flexibiliteit verder wordt opgedreven, zelfs indien het niet zo ver gaat als wat het patronaat vroeg.

In verschillende sectoren zijn er momenteel onderhandelingen voor akkoorden. Na het erg magere Interprofessioneel Akkoord staan de vakbonden in een zwakke positie. Waar er echter een zekere strijdbaarheid aan de dag wordt gelegd, slaagt het patronaat er niet in om haar slag volledig thuis te halen. Dat is zelfs mogelijk in een sector waar de traditie om te staken voor sectoriële eisen volledig verdwenen leek te zijn en waar een strikt all-in akkoord werd doorgevoerd.

Hopelijk trekken de andere sectoren daar voldoende lessen uit om het patronale offensief af te blokken. Ze zouden daarin overigens gesteund moeten worden door een algemeen syndicaal offensief tegen de crisis. De internationale vakbondsmobilisatie van 15 mei zou een goede aanleiding kunnen zijn om een stevig en offensief syndicaal antwoord op de crisis naar voor te brengen. Als de vakbeweging geen antwoord naar voor brengen, zal het patronale antwoord het enige zijn dat wordt gehoord…