Staking van bagagepersoneel in Zaventem – wilde staking of wilde arbeidscondities?

Zondagavond brak een staking uit bij het bagagepersoneel van Aviapartner op de luchthaven van Zaventem. Het personeel protesteerde tegen het feit dat de werkdruk te hoog lag omwille van het tekort aan personeel, tegen de onmenselijke uurroosters en voor een beter loon. De collega’s van Flightcare – het andere bedrijf dat bagage verwerkt op de Zaventemse luchthaven – volgden al snel de actie.

Cédric, LSP/MAS Brussel

Dinsdagavond werden nieuwe voorstellen van de directie verworpen door 70% van de arbeiders bij Aviapartner en 58% bij Flightcare. Dat toont aan dat er een enorme vastberadenheid is bij de werknemers. Intussen werd de staking beëindigd, er was namelijk een twee derde meerderheid nodig om verder actie te voeren. Bij Flightcare werd dat aantal niet behaald. Een deel van het personeel ging daarop terug aan het werk en de rest volgde in de loop van de afgelopen nacht na een akkoord daarover tussen vakbonden en directie. In dat akkoord wordt ook voorzien om een aantal tijdelijke en deeltijdse contracten om te zetten in voltijdse contracten van onbepaalde duur.

Van bij het begin van de staking hebben alle media zich gehaast om hun afkeer te tonen tegenover de stakers die de reizigers “gijzelden” met hun “wilde staking”. Eens te meer werd het idee van een minimumdienstverlening boven gehaald. De oude methode van verdeel-en-heers werd opnieuw boven gehaald: stakers zijn slechte arbeiders, reizigers zijn goede arbeiders die protesteren tegen de slechte arbeiders. De kranten stonden hier vol van. Langs Franstalige kant ging de oscar voor het ergste artikel ongetwijfeld naar het edito van Bernard Demonty in Le Soir van 12 augustus. Hij stelde: “In deze periode van verminderde koopkracht, is het verdwijnen van één, twee of drie vakantiedagen nog erger dan voorheen.” Het klopt dat de dalende koopkracht het vakantiebudget voor arbeidersgezinnen aantast en dat het voor velen niet evident is om één of twee weken rust te vinden per jaar. Maar het is nogal cynisch als dit argument wordt gebruikt tegen syndicale acties en dat in een krant die evenzeer uithaalde naar die arbeiders die de afgelopen maanden in actie kwamen voor hun koopkracht!

De media proberen alle aandacht te vestigen op de problemen die de staking met zich mee bracht voor reizigers. Wij ontkennen die frustraties zeker niet. Maar we moeten er toch enkele vragen bij stellen: 1) wie is verantwoordelijk voor deze situatie? 2) was de staking gericht tegen de reizigers of was het net in hun belang? 3) waren alle reizigers resoluut tegen de acties en ongevoelig voor de eisen van de arbeiders?

Wilde staking of wild werk?

Het bedrijf Flightcare besloot voor het jaar 2007 een som van 7.992.837 euro uit te keren aan de aandeelhouders. Dat was een stijging met 17,02% tegenover het jaar voordien. Even vergelijken: het loon van een gemiddelde arbeider bedraagt er rond de 1200 euro netto. Op het vlak van de arbeidscondities is de situatie niet bepaald rooskleurig bij dit bedrijf.

Een arbeider aan de in-check balie vertelt ons dat het personeel het in het algemeen niet lang volhoudt bij Flightcare omwille van de werkdruk en de “zotte werkroosters” om zijn woorden te gebruiken. Dezelfde arbeider vertelt ons dat een team voor het laden of uitladen van bagage uit een vliegtuig vroeger zes tot zeven personeelsleden telde, terwijl het er nu vaak nog slechts twee of drie zijn. De werkhoeveelheid bleef wel dezelfde. Die informatie wordt bevestigd door Jan Dereymacker van de christelijke vakbond die stelt: “Het is uitzonderlijk dat iemand hier meer dan vijf jaar werkt omwille van de arbeidscondities en de werkroosters.” De moeilijke uren zijn een direct gevolg van het personeelstekort en vormen een centraal punt in de eisen van de arbeiders. De flexibiliteit wordt mateloos opgedreven, iedere dag wordt het werkrooster wel aangepast, bijkomende uren worden vaak niet betaald, je weet pas een week op voorhand wanneer je moet werken, pauzes worden afgeschaft,…

Het zijn niet de arbeiders die de reizigers gijzelen, maar de directie van beide bedrijven die hun arbeiders gijzelen en willen uitpersen als citroenen om zoveel mogelijk winst te maken. Dat gaat ten koste van de werknemers, maar ook van de veiligheid en het comfort van de reizigers. Als de reizigers lang moeten wachten op hun bagage, is dat dan de schuld van het personeel dat niet rap genoeg werkt of van de directie die weigert om extra personeel in te zetten?

Informatie of indoctrinatie?

Het beeld dat we in de media krijgen, beperkt zich quasi uitsluitend tot tegenstanders van de staking. Wij trokken zelf naar Zaventem om na te gaan of dat beeld correct was. We spraken met een aantal reizigers en uiteraard was er ongenoegen omwille van de vertragingen, maar er was ook een groot begrip voor de stakers. Een reiziger stelde: “Ze hebben geen andere keuze om van zich te laten horen.” Een andere stelde: “In hun plaats had ik wellicht hetzelfde gedaan”. Deze reiziger kocht ook een exemplaar van ons maandblad. We kwamen een aantal journalisten van RTBF tegen die net een interview hadden afgenomen van een manager van het bedrijf. We vroegen hen of ze ook een tegengeluid wilden horen, maar ze antwoordden dat een andere ploeg verantwoordelijk was voor interviews met reizigers. Die andere ploeg kwamen we ook tegen, maar die was enkel geïnteresseerd in reizigers die zich tegen de staking uitspraken.

Ondanks alle mediapogingen om de berichtgeving rond deze staking te beperken tot alle “hinder” en “overlast”, zal het velen niet ontgaan zijn dat de arbeidscondities van het bagagepersoneel in Zaventem veel gelijkenissen kent met de condities in andere sectoren. Deze staking kan niet los gezien worden van de acties die we de afgelopen maanden zagen in tal van bedrijven. Daarom is het ook belangrijk dat deze arbeiders op onze solidariteit kunnen rekenen.