Your cart is currently empty!
[zomerschool] Meeting over de oprichting van de Vierde Internationale. Nood aan arbeidersinternationale meer dan ooit belangrijk
Naar aanleiding van de 70ste verjaardag van de oprichting van de Vierde Internationale, hield het CWI tijdens haar zomerschool een meeting over de ideeën en ervaringen van de trotskistische beweging. De meeting begon met een reeks korte videobeelden van Trotski, van de Russische revolutie tot de stalinistische show-processen tegen zijn aanhangers en zijn moord door een stalinistische agent.
De eerste spreker was Virginy Pregny van de Franse CWI-afdeling (Gauche Révolutionnaire) die stelde dat de gebeurtenissen van mei ’68 in Frankrijk de juistheid van de opvattingen van Trotski aantoonden en tevens de noodzaak van echte marxistische partijen die in staat zijn om leiding te geven aan massale revolutionaire bewegingen. In mei 68 gingen 10 miljoen arbeiders in staking, fabrieken werden gezet en het potentieel om een einde te maken aan het kapitalisme was zeker aanwezig. Het potentieel werd niet benut door de uitverkoop van de beweging door de “communistische” partij en de fouten van de zogenaamd trotskistische groepen als JCR (nu LCR) en LO.
Virginy legde uit dat we lessen moeten trekken moeten uit de gemiste kansen uit het verleden. Enkel door de lessen uit het verleden te trekken, zullen we kansen in de toekomst kunnen grijpen. Een centrale les is de noodzaak van een revolutionaire partij die zowel arbeiders als jongeren organiseert met de overgangsbenadering van Marx, Engels, Lenin en Trotski. Een partij met een dergelijke benadering vertrekt van het huidige bewustzijn onder bredere lagen om van daaruit tot socialistische conclusies te komen. Het bestaan van een dergelijke partij in 1968 zou een fundamenteel verschil hebben gemaakt.
Kameraad Luciano van de Braziliaanse CWI-afdeling, Socialismo Revolucionario, was de volgende spreker. Hij had het over de geschiedenis van de trotskistische beweging in Brazilië van bij de oprichting van de Vierde Internationale in de jaren 1930 tot nu. Pas vanaf de jaren 1960 begonnen de trotskistische krachten in Brazilië te groeien omwille van hun oppositie tegen de houding van de “Communistische” Partij die haar onafhankelijke socialistische positie opgaf om de “progressieve” burgerij in het land te steunen.
Het trotskisme in Latijns-Amerika kent een lange geschiedenis, maar ook heel wat dramatische fouten. De eerste belangrijke splitsing kwam er toen een deel een politieke bocht maakte in de richting van guerrilla en opportunisme. Een ander deel verzette zich daartegen, maar nam een sectaire en uiterst gesloten houding aan. De “communistische” partijen verloren steun, onder meer door de repressie van de Braziliaanse dictatuur.
In de jaren 1980 kwam de dictatuur ten val en was er een toename van de arbeidersstrijd. Dit leidde tot de vorming en de groei van de Arbeiderspartij (PT) onder leiding van Lula. Het was pas in deze periode dat er een afdeling van het CWI werd opgezet in Brazilië.
Luciano legde uit dat nu Lula aan de macht is en met zijn PT een neoliberaal beleid voert, het CWI een principiële houding aanneemt binnen de P-SOL. Dat is de basis voor onze groei en ook discussies met andere groepen binnen de P-SOL en de vakbonden.
Lucy Redler van de Duitse CWI-afdeling (Sozialistische Alternative) sprak over de periode in de aanloop naar de oprichting van de Vierde Internationale, in het bijzonder over het stalinistische verraad in de strijd tegen het nazisme in Duitsland. De Communistische Partij in Duitsland had eind jaren 1920 en begin jaren 1930 een erg sectaire benadering waarbij het iedere samenwerking met arbeiders die naar de Sociaal-Democratie uitkeken, afwees. In de plaats van op te roepen arbeiderseenheidsfronten, werden de sociaal-democratische arbeiders “sociaal-fascisten” genoemd en werd het reformisme gezien als de belangrijkste vijand.
Trotski en anderen in de Linkse Oppositie (de voorloper van de Vierde Internationale) riepen de CP op om te bouwen aan een eenheidsfront met de SPD om het verzet tegen de fascisten te organiseren. Lucy stelde dat in een dergelijk eenheidsfront de CP had kunnen opkomen voor een revolutionaire verandering van de samenleving, waardoor de SPD-leiding in de praktijk zou worden gediscrediteerd in de ogen van haar basis. Met een dergelijke politiek hadden de nazi’s mogelijk kunnen verslagen. In 1932 hadden de SPD en de CP samen een half miljoen stemmen meer dan Hitler.
De Linkse Oppositie verdedigde haar programma aan de fabrieken en in de wijken. Heel wat communistische en sociaal-democratische arbeiders steunden dit idee van de Linkse Oppositie. Het verraad van de CP speelde een belangrijke rol in de opkomst van het fascisme. Dit falen overtuigde Trotski van de noodzaak aan een nieuwe internationale.
Peter Taaffe van de Socialist Party (Engeland en Wales) en het Internationaal Secretariaat van het CWI ging verder op dit punt. Hij stelde dat het perspectief van de Vierde Internationale in 1938 er één was van massale revolutionaire opstanden in de nasleep van de toen aankomende nieuwe wereldoorlog. Dat perspectief werd deels bevestigd met bewegingen in diverse landen, maar het kwam niet tot revoluties. De stalinisten kwamen versterkt uit de oorlog en sloten een akkoord met het VS-imperialisme en Groot-Brittannië om de wereld onder elkaar te verdelen.
Dit jaar zijn er heel wat herdenkingen, denk maar aan 1968 in Frankrijk en Tsjecho-Slowakije of de Duitse revolutie van 1918. De herdenking van de oprichting van de Vierde Internationale mag ook in dit rijtje worden geplaatst aangezien het een cruciale les in zich heeft, met name de nood aan een revolutionaire internationale en partijen. Nationale partijen zijn op zich niet voldoende, zeker niet in de huidige geglobaliseerde wereld.
Op dit ogenblik is er geen massale arbeidersinternationale of massale arbeiderspartijen. Het CWI wil deel zijn in de opbouw van zo’n partijen en internationale, maar dat is nog steeds een minderheidsstandpunt. De geschiedenis wordt gemaakt door de massa’s, maar wordt vaak voorbereid door een minderheid. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de reformistische Tweede Internationale in elkaar gestort en stelde Lenin dat alle echte marxisten in Europa in twee bussen zouden passen. Slechts enkele jaren later werd Europa in vuur en vlam gezet door het revolutionaire vuur.
Deze revolutionaire golf leidde tot de opkomst van de Derde Internationale die degenereerde in het stalinisme, wat de basis legde voor de oprichting van de Vierde Internationale. Die internationale werd opgezet als voorbereiding op de revolutionaire gebeurtenissen na de Tweede Wereldoorlog. De krachten van de marxisten waren toen echter nog te zwak om het verraad van die beweging door de reformisten en de stalinisten te verhinderen.
Onder druk van de kapitalistische groei van de jaren 1950 en 1960 gaven heel wat groepen toe aan opportunistische druk, wat het nog moeilijker maakte voor de trotskisten. Ondanks die elementen, waren er nog altijd een aantal successen, in het bijzonder in de neokoloniale wereld. Zo werd de LSSP in Sri Lanka een trotskistische massapartij. Ook in Saigon in Vietnam was er een massale basis. Het CWI zelf heeft ook een aantal successen gekend, in het bijzonder in Groot-Brittannië waar we de anti-poll tax beweging hebben geleid en daarmee verantwoordelijk waren voor de val van Thatcher.
De nederlagen van de jaren 1990 hebben geleid tot een fase van intense politieke discussies en polemieken met diegenen die van het marxisme afstapten. Deze discussies waren belangrijk in het verdedigen van de ideeën van het trotskisme en ze hebben onze organisatie gehard. Het CWI is nu de enige internationale die de opvattingen van het democratisch centralisme volledig verdedigt met een revolutionaire internationale en partijen. In een periode van crisis voor het kapitalisme, zullen er zich nieuwe kansen stellen voor het CWI en onze afdelingen.
Peter sloot de meeting af met een terugblik op het leven en de opvattingen van Trotski, een belangrijke theoreticus, schrijver en organisator maar ook een martelaar van de arbeidersbeweging. Door de krachten van het CWI op te bouwen en de arbeidersbeweging te versterken, kunnen we hulde brengen aan Trotski en er voor zorgen dat de 21ste eeuw de eeuw van de socialistische wereldrevolutie wordt.