Gebrek aan middelen: De Lijn in Antwerpen vervroegd op zomerritme

Net terwijl werken tot stilstand leiden, wordt het alternatief van openbaar vervoer afgebouwd…

In juni zullen de Antwerpse trams op zomerritme rijden. Hierdoor zal het aantal trams een pak lager liggen dan wat normaal in het jaar het geval is. De afbouw van de dienstverlening in juni komt onder meer door een personeelstekort waardoor de vakanties van het personeel niet kunnen opgenomen worden zonder te snoeien in de dienstverlening. Gazet van Antwerpen schrijft vandaag terecht dat het gaat om een “onvoorstelbaar kortzichtige beslissing van De Lijn ingegeven door de constante besparingen die Vlaanderen de maatschappij oplegt.”

De timing is opmerkelijk: in juni zijn er niet alleen examens maar staan er nog meer wegenwerken op de agenda in Antwerpen. In bepaalde delen van de stad zorgt het grote aantal werken nu al voor grote problemen: zo is er stilaan geen enkele invalsweg naar Deurne Noord meer zonder werken. Maar begin juni dreigt het allemaal een pak erger te worden: dan komt er een ‘knip’ in de leien. Voor de aanleg van het Operaplein wordt de drukke centrale verkeersader van de leien afgesloten tot eind 2018.

Er is een mediacampagne om de bevolking hierop voor te bereiden. Er kwam een ‘app’ rond mobiliteit. En er werd gezwaaid met 15.000 gratis tickets bij De Lijn. Zoals in Gazet van Antwerpen werd opgemerkt: “15.000 gratis tickets voor De Lijn zijn een mooie geste, maar wat ben je ermee als de tram propvol zit.” Er wordt verwacht dat de werken in de stad zullen leiden tot nog vollere bussen en trams en bovendien tot gevaarlijke situaties voor fietsers. Gazet van Antwerpen merkte op dat de stad “lijkt af te stevenen op een autocalyps.” En dan moest het nieuws van de verminderde dienstverlening van De Lijn nog komen…

Vanaf dinsdag 6 juni zullen de tramfrequenties in de spitsuren aangepast worden. “Het komt erop neer dat er tijdens de spits een tram om de tien minuten komt, in plaats van om de acht minuten,” verklaarde een woordvoerder van De Lijn. Nu zitten trams vaak al propvol waarbij al eens moet gewacht worden op een volgende tram om een plaatsje te bemachtigen. Dat wachten zal in juni wat langer duren. Volgens De Lijn is de timing geen probleem: juni is volgens de woordvoerder traditioneel een kalmere maand. Er wordt aan toegevoegd dat de focus in juni op de verlenging van de tramlijnen ligt. Er wordt gesuggereerd dat dit de reden voor de verminderde dienstverlening zou zijn. Het personeelstekort is een belangrijke reden van het verminderde aanbod. Een ander element is het gebrek aan voldoende trams om de extra tramkilometers op te vangen.

Dit alles is het resultaat van besparingen en van het gebrek aan investeringen in het verleden. Zo werd qua personeel nadruk gelegd op productiviteit en efficiëntie om toch maar niet teveel reservechauffeurs te hebben. De golf van (brug-)pensioneringen werd onvoldoende op voorhand opgevangen. Het is dan ook vreemd om in de lokale media te lezen dat de tot SP.a-kopstuk vervelde voormalige directeur van De Lijn Antwerpen, Tom Meeuws, klaagt over de afbouw van de dienstverlening in juni. Moest er de afgelopen jaren wat meer geluisterd zijn naar de bekommernissen van het personeel rond de arbeidsvoorwaarden en de lonen, dan was de job ook aantrekkelijker geweest. We gunnen het personeel de verdiende vakantie die na de stress van het verkeer in een stad als Antwerpen broodnodig is.

Ook opmerkelijk is dat er bij acties van het personeel van De Lijn in juni steeds geschermd wordt met het argument van de examens in deze periode. Als de directie zelf de dienstverlening afbouwt in volle examenperiode is dit plots geen argument meer? Wat met studenten die niet op een overvolle tram raken en door het lange wachten op een van de volgende trams te laat op school aankomen terwijl ze examen moeten afleggen?

De vele werken die vaak zonder coördinatie opgestart worden, gecombineerd met een verminderde dienstverlening van De Lijn in juni staan garant voor wat enkel kan omschreven worden als een ‘antimobiliteitsplan’: het plan van de stilstand. Kan de directie van De Lijn garanderen dat er in september voldoende personeel en materieel zal zijn om het zomerritme niet te moeten verlengen? Of gaan we naar een permanente afbouw van de dienstverlening?

Er is nood aan een ernstig mobiliteitsplan met een drastische uitbreiding van het openbaar vervoer. Dit vereist een forse investering in personeel en materieel om de dienstverlening uit te breiden in plaats van in te krimpen. Gratis openbaar vervoer zou er bovendien voor zorgen dat het mogelijk is om de wegenwerken door te komen, wat uiteraard niet mag wegnemen dat er een coördinatie moet komen voor de geplande werken. In het kader van die werken is er een noodplan nodig. Bij de werken aan de zuidelijke leien waren er destijds extra buslijnen. Nu zijn er tijdens de werken minder trams…

Antwerpen heeft geen nood aan minder openbaar vervoer, maar net aan veel meer! Dat vereist een breuk met de besparingslogica van de afgelopen jaren en dit op alle niveaus.